Læknablaðið - 15.02.1980, Blaðsíða 12

4
LÆKNABLAÐID
gólffleti, ætluð 8-10 börnum. Á 5E er ennfrem-
ur lítil stofa til einangrunar nýbura. Vökudeild
nýbura, 7F (opnuð í feb. 1976), er 108 m2 að
gólffleti og skiptist í 3 stofur, vaktherbergi,
aðgerðaherbergi, gang og lítið herbergi til
fataskipta fyrir foreldra. Tvær stofanna eru
ætlaðar kassabörnum, önnur fyrir 3, hin fyrir 4
og er gengt í báðar úr vaktherbergi á milli
peirra. Priðja stofan er fyrir 6 vöggubörn, en
oft eru höfð í henni 8-10 börn, par af 2 í
hitakössum, ef á parf að halda. Er pá mjög
pröngt um hvert barn. Börn flytjast af vöku-
deild á nýburastofurnar á 5E eða 5A, pegar
pau purfa ekki lengur sérstaka umönnun.
Fast starfsfólk á vökudeild nýbura er um
18 manns, en auk pess er par mikill fjöldi
nemenda, s.s. hjúkrunar-, sjúkraliða-, Ijósmæð-
ra- og læknanema um lengri eða skemmri
tíma. Ýmsir starfsmenn, sem jafnframt vinna á
öðrum deildum, sinna einnig nýburum, s.s.
læknar, sjúkrapjálfar, meinalæknar og rönt-
gentæknar.
Sængurkonur dveljast yfirleitt 7 daga á
deildinni, sé heilsa móður og barns með
eðlilegum hætti. Á peim tíma, sem untrædd
könnun fór fram, voru heilbrigðir nýburar
baðaðir, klæddir og skoðaðir inni á nýburastof-
um, en fóru til mæðra sinna 4 sinnum á
sólarhring og dvöldust hjá peim u.p.b. Ý2-1
klst. í senn.
Á fæðingadeild Landspítalans fæddust
1 728 börn árið 1976 og 1903 árið 1977.
Vinnureglur á nýburadeildum Landspítalans
til að draga úr útbreiðslu klasasýkla.
Umhverfi. Gæta ber pess að hreinsa daglega
allt ryk úr nýburastofum. Par inni á ekkert að
geyma, nema pað sem parf til daglegrar
umönnunar nýbura. Á skoðunarborð og barna-
vogir á að leggja bréfdúk eða bleiu, sem skipta
ber um við hvert barn.
Starfsfólk. Starfsfólk nýburadeilda á að klæð-
ast hreinum hlífðarsloppum, sem einungis ber
að nota á viðkomandi deild, og pvo hendur
vandlega úr sótthreinsandi sápu, áður en pað
tekur til starfa. Nota ber sápu með klasasýkla-
eyðandi efni, s.s. hexachlorophen eða chlor-
hexedin og einnota handpurrkur. Er starfsmað-
ur hefur lokið umönnun eins nýbura, á hann að
pvo sér aftur á sama hátt, áður en hann sinnir
næsta nýbura. Reynt er að gæta pess, að fólk
með smitandi öndunarfærasjúkdóma eða opin
sár, ígerðir og húðsjúkdóma starfi ekki á
nýburastofu.
Bödun nýbura. Á fæðingagangi eru nýburar
baðaðir stuttu eftir fæðingu úr volgu vatni án
sápu og á naflastreng er látið spritt. Á
nýburadeildum eru börnin böðuð daglega á
pann hátt, að smurt er á pau 3 % hexachloro-
phenlausn (Phisohex), sem pvegin er af strax á
eftir með volgu vatni og spritt borið á
naflastreng. Hexachlorophen er ekki notað á
litla fyrirburði vegna hættu á heilaskemmdum
(17).
Meðferð nýbura með blöðrubólu
Einangrun. Nýbura með blöðrubólu á að
einangra. Ekki er talið nægilegt að einangra
hann eingöngu, heldur ber að einangra móður-
ina og aðrar mæður og börn, sem inni á sömu
stofu dveljast, frá öðrum nýburum stofnunar-
innar. Börn mæðra af viðkomandi stofu eru pá
höfð á sérnýburastofu á peini tímum, sent pau
eru ekki hjá mæðrum sínum.
Lyfjamedferd. Oftast er nægilegt að
meðhöndla eingöngu sýkingarstað á nýburan-
um. Blaðran, sem í raun og veru er ígerð, er
opnuð og innihald hennar purrkað upp í grisju
eða bómullarhnoðra, vættum 1 sótthreinsandi
lausn, t.d. spritti. Varast skal að kreista staðinn,
par eð pað gæti aukið á hætttLá blóðsýkingu.
Sýkingarstaðurinn er siðan látinn porna og
eftir pað er sýklaeyðandi smyrsli eða pasta
smurt yfir svæðið, par sem blaðran var. Pasta
loðir betur við húð en smyrsli og hefur pasta
sulfuris reynst vel til pessara nota. Reynt er að
endurnýja áburðinn á sýkingarstaðnum með
pví að srnyrja nýju lagi á eins oft og með parf,
t.d. eftir bleiuskipti. Sé um útbreidda sýkingu
að ræða, getur verið réttlætanlegt að nota
sýklalyf til inntöku eða inndælingar. Er lyfið pá
valið samkvæmt næmisprófi eða líkum fyrir
næmi, ef ræktun er ekki framkvæmanleg (14).
Könnun á útbreiðslu klasasýkla á
fæðingadeild Landspítalans og
nýburadeildum Barnaspítala Hringsins
veturinn 1976-1977
Adferdir vid sýnatökur og ræktun
Tekið var nefstrok t'il að kanna hvort einstak-
lingur væri klasasýklaberi. Sömu tveir aðilar
(G.A. og K.E.J.) tóku öll nefstrok. Þau voru
tekin með Calcium alginate pinnum, sem dýft