Læknablaðið - 15.02.1980, Blaðsíða 25

LÆKNABLAÐID
11
Table I. Distribution of patients according to cause of infertility and subsequent pregnancy rate.
Number of patients Pregn. rate
Diagnosis Primary Secondary Total Percent E Percent
Tubal factor................................... 43 45 88 35,8 19 26,8 21,6
Disturbed ovulation............................ 66 38 104 42,3 45 31,7 43,3
Male sterility................................. 23 2 30 12,2 3 9,1 10,0
Multiple factors............................... 11 5 16 6,5 4 4,9 25,0
Functional (unclassifiable)..................... 6 2 8 3,2 4 2,4 50,0
154 92 246 100,0 75
E: Expectancy.
í því uppgjöri, sem hér er fjallað um, 440
tilfella voru 337 af stór- Reykjavíkursvæðinu
og 103 úr öðrum landshlutum. Missmunurinn
er ekki marktækur og verður pví ekki sýnt
fram á mismunandi tíðni ófrjósemi eftir bú-
setu.
Tíðni frumófrjósemi er meiri en síðari
(sekunder) ófrjösemi, 249 tilfelli móti 191.
Þetta hlutfall er þó mjög breytilegt eftir
aldursflokkum, eins og fram kemur á mynd-
inni.
Tíðni helstu orsakaflokka sést á töflu I.
Ymsum fágætari orsökum er sleppt (myoma
uteri 10 tilfelli, endometriosis 6, hypothyreosis
7). Algengasta ástæðan hér eru truflanir í
eggjastokkum 42,3 %. Oftast er það eggleysi
(anovulation), en einnig seinkað egglos (late
ovulation) og veiklað gulbú (corpus luteum
insufficiens). Önnur tíðasta orsökin er túbu-
skemmdir (salpingitis sequelae) 35 %. Þá er
ófrjósemi karla 12,2%, fleiri en ein orsök
6,5 % og loks engin finnanleg (funktional) hjá
3,2 %.
Horfur
Við árslok 1977 lágu fyrir upplýsningar varð-
andi þungun hjá 346. Þar af hafði þungun
Numberofpat. S Primary infertile
Number of patients with primary and secondary
infértility in different age groups.
tekist hjá 160 eða 46,2%. 148 fæddu lifandi
börn, en 12 höfðu fósturlát, utanlegsþykkt eða
andvana fæðingar.
Tafla II sýnir horfur eftir aldursflokkum.
Hjá 15-19 ára er þungunarhlutfall 67 %, en
lækkar með hækkandi aldri og er hjá 35 ára
og eldri 22,7 % (P<0,001).
Tafla III sýnir horfurnar m.t.t. hve lengi
ófrjósemin hefur staðið. Sé um stuttan tíma að
ræða, 1-2 ár, virðast horfurnar góðar, 64 %, en
því lengur, sem ástandið hefur staðið, þegar til
rannsóknar kemur, þeim mun Iakari virðast
horfurnar. Sé um meira en 5 ára ófrjósemi að
ræða, eru þungunarhorfur 22,8 %. Þessi munur
er í hæsta máta marktækur (highly significant,
X2 — 16.94, P< 0,001).
Hár aldur og langvinn ófrjósemi haldast
gjarnan í hendur, og því vaknar sú spurning,
hvort sé í raun þyngra á metunum varðandi
horfur. Með töflu IV er leitast við að skera úr
um þetta atriði og þar kemur fram, að aldurinn
hefur minni áhrif en ætla mætti af fram-
ansögðu. I þeim hópi, sem ófrjósemi hefur
staðið minna en 3 ár, er þó sennilega marktæk-
ur munar á horfum yngsta og elsta aldurs-
flokks (P<0.05, probably significant), en hjá
þeim hópi, þar sem ófrjósemi hefur staðið
meira en 3 ár, er enginn marktækur munur á
horfum eftir aldri. Hinsvegar kemur fram
greinilegur munur á horfum eftir tímalengd
(duration) ófrjóseminnar. Þessi munur er
marktækur í öllum aldursflokkum, nema þeim
elsta, þar sem fjöldi tilfella er of lítill (P<
0,001).
Horfurnar eru að sjálfsögðu háðar orsak-
artegund eða flokki eins og fram kemur í töflu
I. Bestar eru horfurnar, ef engin orsök finnst,
50 % (að vísu eru tölurnar lágar), við star-
fræna truflun eggjastokka 43,3 %. við túbu-
skemmdir 21,6% og lakastar eru horfurnar
við ófrjósemi karla, en þar tekst aðeins
þungun hjá 10 %.