Læknablaðið - 15.02.1980, Blaðsíða 46

26
LÆKNABLADID
ir spítalar, en á peim á pjálfunin að öllu leyti að geta
fram farið. B-spítalar eru minni spítalar, par sem
hluti af pjálfun má fara fram.
Ekki hafa hlutaðeigandi yfirvöld sænsk viljað tjá
sig um pað nákvæmlega eftir hvaða reglum spíta-
larnir eru flokkaðir eða hvaða lágmarkskröfur eru
gerðar til peirra, svo peir geti talizt kennsluspítalar.
Nefnt er aðeins, að flokkunin taki mið af meintri
kennsluhæfni og horft sé pá m.a. til stærðar spítal-
ans, sjúklingaflæðis, fjölda sérdeilda, rannsóknar-
stofa, kennsluaðstaða metin o.s.frv.
Ljóst er, að alm. handlæknisdeildir á sænskum
spítölum hafa yfirleitt ekki færri en 90 rúm og
innlagðir sjúklingar á ári á slíkar deildir eru vart
færri en 2500. Auk pess er geysimikil göngudeildar-
starfsemi jafnan á sænskum spítölum.
Ekki eru I reglugerðum kröfur um, að komið sé á
formlegu kennsluprógrammi á spítölum, sem veita
sérfræðipjálfun. Almennt mun álitið, að petta sé galli
á reglugerðinni og hafa pví sumir spítalar komið sér
upp eigin pjálfunarprógrammi, til að bæta par úr.
í aðalatriðum fer pjálfunin fram I formi funda um
klinisk vandamál, sameiginlegum stofugangi o.s.frv.,
auk starfspjálfunar. Athyglisvert er, að gjarnan er
haldinn sameiginlegur fundur starfsfólks úr öllum
starfshópum á spítaladeildum og fjalla fundir pessir
yfirleitt um alhliða me'ðferð sjúklings, ekki er sízt á
peim lögð rík áherzla á félagsleg atriði.
Á pjálfunartímanum er kvöð á að sækja tiltekinn
fjölda af vikulöngum námskeiðum, er öllum lýkur
með prófum. Auk pess eru valfrí námskeið. Aðal
innihald námskeiðanna á vera annars vegar vísinda-
leg/klinisk efni, hins vegar er fjallað um tiltekin
meðferðarform. Ætlast er til pess að prekliniskar
greinar séu ríkur páttur I kennslunni og aðhæfing
peirra að klinikkinni. 1 námskeiðunum eru yfirleitt
20 pátttakendur. Þeir, sem eru I sérnámi I Svípjóð,
ganga öðru jöfnu fyrir, en formlega er ekkert pví til
fyrirstöðu, að læknar, t.d. I framhaldsnámi á íslandi,
verði teknir inn I pessi námskeið, ef pláss leyfir.
Heimildarákvæði er um pað I sænskri reglugerð,
að hluti af starfstíma í sérfræðipjálfun, megi fram
fara á sjúkrahúsum á hinum Norðurlöndunum, par
með talið á íslandi. Nefnd, sem annast framkvæmd
sérfræðipjálfunarinnar, metur síðan í hverju
einstöku tilfelli, hversu mikinn starfstíma megi
reikna eða hvort hlutaðeigandi sjúkrastofnun upp-
fylli lágmarkskröfur kennslusjúkrahúss. Þess eru
dæmi, að íslendingar hafi fengið sampykktan, sem
hluta af sænsku sérfræðinámi, tíma unninn á íslenzk-
um sjúkrahúsum. Þetta mun pó ekki hafa orðið
mönnum að verulegu gagni ennpá, sökum pess, að
peir hafa ekki óskað eftir að stytta pann tíma, sem
pcim gefst kostur á að vinna á sænskum sjúkrahús-
um I sérnámi. Sænsk ákvæði um sérpjálfun I
bæklunarlækningum eru hliðstæð ákvæðunum um
almennar handlækningar. Kröfurnar eru 2 ár í alm.
handlækningum-f 2 ár á bæklunardeild 4-V2 ár á
svæfingadeild. Þess er krafizt, að 2 ár hið minnsta, sé
starfað á deildum, par sem gert er að beinbrotum.
Danmörk
1974 gengu í gildi nýjar reglur I Danmörku unt
sérfræði-viðurkenningu. Skv. peim er framhalds-
menntun skipt í 3 stig.
1. Alm. pjálfun I 2 ár tekur við af læknaprófi. Lýkur
ekki með prófi. Eftir pað geta menn öðlast
almenn læknaréttindi og hafið sérgreinanám, ef
peir óska.
2. Hliðarmenntun. Hún er hluti af sérgreinamennt-
un og er mismunandi löng eftir sérgreinum, er
pannig t.d. 6 mánuðir I alm. handlækningum og I
bæklunarlækningum. Ákvæði eru einnig fyrir
hverja sérgrein á hvaða deildum pessi pjálfun á
fram að fara. í ýmsum sérgreinum er talsvert
valfrelsi um hliðarmenntunina, t.d. í alm. hand-
lækningum, en I bæklunarlækningum er hún
einskorðuð við taugaskurðlækningar.
3. Aðal sérfræðipjálfunin er I alm. handlækningum
og I bæklunarlækningum 3 ár í hvorri grein fyrir
sig, par af 12 mán. minnst sem fyrsti aðstoðar-
læknir (förste reservelæge) á svokallaðri B-deild.
A pessum árum tekur sérfræðikandídatinn pátt í
almennri deildarvinnu, vaktavinnu o.s.frv.
I öðru lagi felst aðal sérfræðipjálfunin, bæði í
almennum handlækningum og í bæklunarlækning-
um, I svokölluðum »kursusstillinger«, sem eru til 2
ára. Á pessu tímabili er mönnum gert að vinna
tiltekin tímabil á tilteknum undirdeildum sérgrein-
anna og jafnframt að taka pátt I fræðilegum
námskeiðum. Námskeiðunum er skipt í skilyrt
eða valfrjáls námskeið. Fastar reglur munu enn
ekki vera til um hversu mörg eða löng pessi
námskeið eiga að vera. Þeim lýkur ekki með
prófum. Engin próf eru heldur á öðrum stigum
framhaldsmenntunarinnar og par af leiðandi ekk-
ert formlegt próf í dönsku sérnámi. Hins vegar
segir svo í bréfi frá Sundhedsstyrelsen til undirrit-
aðra, að í flestum námskeiðum fari fram mat,
bæði á pátttakendunum og námskeiðinu sem
slíku. Ekki er pess getið, hvernig petta er
framkvæmt.
Danir gera ráð fyrir pví, að útlendingar geti
tekið pátt í námskeiðunum og viðurkenna jafn-
framt erlend námskeið sem gild fyrir Dani.
Lágmarksfjöldi pátttakenda er 8 á námskeiðun-
um 1977 og 1978. íslendingar eru boðnir velkom-
nir á pessi námskeið eftir pví sem pláss leyfir.
Hámarkstala pátttakenda er ekki tilgreind.
Dönsk heilbrigðisyfirvöld (Sundhedsstyrelsen) hafa,
skv. tillögum sérfræðinefnda, flokkað spítala og
spítaladeildir I 3 flokka; A, B og D, eftir meintri
hæfni peirra til að veita menntun. Spítaladeild getur
verið I A-flokki m.t.t. einnar sérgreinar en I B-flokki
m.t.t. annarrar og D-flokki m.t.t. peirrar priðju.
Við flokkunina hefur í meginatriðum verið tekið
mið af eftirfarandi:
I A-flokki; Sjúkrahúsið á að vera landfræðilega
pannig staðsett, að auðvelt sé að koma við fræði-