Læknablaðið - 15.02.1980, Blaðsíða 26

12
LÆKNABLADIÐ
Horfur við frum-ófrjósemi eru lakari en
við síðari, 40,2 % (78 af 194) móti 52,9 % (80 af
151). Mismunurinn er tölfræðiliga marktækur
við 5 % mörkin (P<0,05, x2= 5,58).
UMRÆÐA
Ófrjósemi hefur hér verið miðuð við eitt ár án
þungunar. Það er f>ó ekki um algilda reglu að
ræða. Sumir hafa engin neðri mörk (George,
Nesbitt, 72) (5) með þeirri röksemd, að flestir
valdar ófrjóseminnar hverfi ekki við biðina
eina. Aðrir hafa miðað við '/2 ár (Whitelaw,
Table II. Pregnancies according to age at diagnosis
of infertility.
Pregnancies
Number -------------------------
Age of pat. E Percent
15-19 ......... 34 22 15,7 67,0
20-24 ........ 136 66 63,0 48,5
25-29 ......... 90 41 41,7 45,5
30-34 ......... 44 17 20,4 38,6
35- ........... 22 5 10,2 22,7
Total 326 151 46,3
Table III. Pregnancies according to duration of
infertility.
Duration of Pregnancies
Infertility Number ----------------------------------
(years) of pat. E Percent
1- 2 .......... 100 64 46,0 64,0
2- 3 ........... 80 38 36,8 47,5
3- 5 ........... 69 30 31,7 43,4
5-10 ............ 57 13 26,2 22,8
10- ............. 16 3 7,4 18,7
322 148 45,9
Table IV. Probability of pregnancy according to
duration of infertility less than/more than 3 years
and age.
Duration of infcrtility
<3years >3years
Age Num- ber of pat. Pregnancies Per- cent Num- ber of pat. Pregnancies Per- cent
E E
20-24 74 46 42,3 62,2 57 19 18,3 33,3
25-29 40 25 22,9 62,5 49 17 15,7 34,6
30-34 27 13 15,4 48,1 15 4 4,8 26,6
35- 13 4 7,4 30,7 7 1 2,2 14,2
Total 154 88 57,1 128 41 32,0
1960) (8), og benda á, að 80% af frjósömum
hjónum hafi tekist þungun innan þess tíma.
Loks hafa aðrir miðað við 2 ár (Gregersen &
Plesner 1977; Strand 1965) (6, 7). Færa má rök
að því, að réttlætanlegt sé að bíða svo lengi
með fullkomna rannsókn á ófrjósemi, einkum
hjá aldursflokknum 15-19 ára. í okkar
uppgjöri voru þungunarlíkur fyrir þann aldurs-
flokk 67% og fyrir 1-2 ára ófrjósemisskeið
64%. Bergman (1965) (2) lagði áherslu á
þýðingu aldurs varðandi þungunarlíkur og
einkum eftir 35 ára aldur taldi hann horfurnar
minnkandi. Fleiri hafa fundið hið sama. Hins-
vegar taldi Bergman Iengd ófrjósemiskeiðsins
hafa litla þýðingu. í 5 ára uppgjöri hans voru
412 tilfelli og athugunartíminn allt að 6 árum.
Gregersen og Plesner (1977) komust að þeirri
niðurstöðu, að aldurinn hefði engin endanleg
áhrif á horfurnar.
Hjá þeim voru tilfellin 267 og hafði verið
fylgt eftir lengst í 6 ár. í hér umfjölluðum
efnivið virðist lengd ófrjósemiskeiðsins hafa
ótvíræð áhrif á horfurnar. Aldurinn einn sér
hefur ekki veruleg áhrif samkvæmt okkar
niðurstöðum, en þess ber að gæta, að í
aldursflokknum 35 ára og eldri eru tiltölulega
fá tilfelli.
Segja má, að helstu niðurstöður þessarar
könnunar séu í samræmi við það, sem fram
hefur komið í nálægum löndum. Þannig virðist
frumlæg ófrjósemi jafnan vera heldur tíðari
og horfur hennar heldur lakari en síðar
ófrjósemi.
Að einu leyti er þó um verulegt frávik að
ræða þessari könnun. Tíðni karl-ófrjósemi
virðist hér lægri en upp er gefið af flestum
öðrum, 12,2%, miðað við 20-30%, sem al-
gengt er talið. Hérlendis hafa eingöngu verið
gerðar smásjárskoðanir og talningar á sæðis-
frumum, en ekki efnagreining eða ónæmis-
rannsóknir á sæðisvökva. Normalmörk sæðis-
fruntufjölda eru misjafnlega sett, 20-60
millj./ml. Við höfum sett markið við 30
millj./ml. En þetta skýrir ekki frávikið og
verður það að bíða. Á meðan verður ekki
fortekið, að frjósemi íslenskra karla sé með
besta móti.
Víða sést fullyrt (4), að enginn ófrjósemis-
valdur sé í 10-15 %. Tilkoma kviðsjár (laparo-
scope) hefur bætt mjög greininguna. Drake et
al. (1977) höfðu 24 slík tilfelli, þar sem skýring
fékkst hjá 18 með kviðspeglun (11 höfðu
»endometriosis« og 7 »adhesiones«). Við þetta
lækkaði hundraðstala ógreindra (funktional)