Læknablaðið - 15.10.1981, Síða 43

LÆK.NABLAÐID
215
5. Mat á áhættu.
Unnið var í þessum vinnuhópum, það sem eftir
var síðdegisins og því haldið áfram á laugar-
dagsmorgninum.
Föstudagskvöldið var sérstakur fundur, þar
sem tveir fyrirlesarar skýrðu frá rannsóknum í
læknisfræðilegri siðfræði. Pað var annars veg-
ar Carl Erik Mabeck frá Danmörku, sem
gerði grein fyrir mati lækna á þagnarskyldu og
bar saman viðbrögð franskra og danskra
lækna við ákveðnum etískum vandamálum.
Annar fyrirlesari var Patricia Sohl frá Institut
for Socialmedicin við Kaupmannahafnarhá-
skóla. Hún lagði fram niðurstöður rannsókna,
þar sem læknar höfðu verið fengnir til að
svara ákveðnu spurningaskema, en rannsók-
nin miðaði að því að fá fram lýsingu á því,
hvernig unnið væri að rannsóknum á fólki í
Danmörku, hvernig þeir vísindamenn væru,
sem ynnu að þeim, hverjar skoðanir þeirra
væru og viðhorf til siðfræðilegra vandamála
og hvernig þeir væru í stakk búnir til að meta
siðfræðileg vandamál. Kom í ljós að viðbrögð
læknanna voru talsvert mismunandi.
Eftir að vinnunefndir höfðu lokið störfum
kl. 10.00, var haldinn sameiginlegur fundur og
undirritaður stýrði honum með aðstoð Povl
Riis frá Danmörku. Formenn hinna einstöku
vinnunefnda lögðu fram í stuttu máli helstu
niðurstöður umræðna. Var þar fyrstur Sverre
Lie frá Osló, sérfræðingur í barnasjúkdómum,
sem hafði stýrt hópi, sem fjallaði um rannsókn-
ir á fólki sem ekki getur gefið samþykki sitt
byggt á upplýsingum (informed consent). Full-
trúi annars vinnuhópsins var Urban Rosenqu-
ist dósent frá Svíþjóð, og ræddi hann um ýmis
vandamál við faraldsfræðilegar rannsóknir.
Undirritaður hafði tekið þátt í þeim vinnuhópi.
Talsmaður þriðja vinnuhópsins sem fjallaði
um skilgreiningu á rannsóknum var Povl Riis
frá Danmörku. Fjórða viðfangsefnið var svo-
kallað informed consent sem Christian Borch-
grevink prófessor í Osló kynnti. Talsmaður
fimmta vinnuhóps, sem fjallaði um mát á
áhættu við rannsóknir, var Jens Götrik frá
félagi ungra lækna í Danmörku.
Eftir hádegi 14. mars var fjallað um ýmis
aðkallandi vandamál á sviði læknisfræðilegrar
siðfræði. í fyrsta lagi urðu talsverðar umræður
um kennslu í medicinskri etík bæði fyrir
læknanema, lækna og læknakennara og var
talin mikil nauðsyn á því að auka hana og
efla. Þá flutti Sverre Lie fyrirlestur um siðfræði-
leg vandamál tengd sjúkdómagreiningu á
ófæddum börnum (prenatal diagnostic). í
þriðja lagi fluttu þeir Jens Daugaard frá
Danmörku og Hans Adserballe fyrirlestra um
þvingun við læknismeðferð og Erik Enger frá
Noregi gerði grein fyrir nýlegum vandamálum
þar í landi vegna hungurverkfalls fulltrúa
Sama.
Kl. 16.00 var ráðstefnugestum boðið til þess
að skoða fornfræðisafnið í Moesgárd, en um
kvöldið var kvöldverður með hátíðlegum
brag.
Sunnudagsmorgun var hafist handa á ný og
urðu þá allmiklar umræður um það sem kallað
hafði verði óleyst vandamál. Umræðurnar
snérust um ýmis efni, en ekki síst þó um hversu
langt skyldi ganga í að halda lífi í fólki, sem
ekki hefur óskað eftir því að lifa lengur, og
hvernig meta ætti hvort raunverulegur vilji
væri hjá fólkinu að enda líf sitt og hvernig
tryggja ætti því tækifæri til að skipta um
skoðun. Varð talsverður ágreiningur um það
t.d., hvort gefa ætti þeim, sem í hungurverkfalli
væru, fæðu eftir að þeir hefðu misst meðvit-
und, vegna þess að þá væru þeir ekki lengur
færir um að ákveða sjálfstætt, hvort þeir vildu
halda áfram hungurverkfalli eða ekki.
Seinna á sunnudagsmorgninum var mikil
umræða um áframhaldandi samvinnu norrænna
læknafélaga um læknisfræðilega siðfræði.
Voru allir á því, að slíka samvinnu skyldi efla
og skyldi stefnt að því að halda annað slíkt
seminar eftir 2 ár. Var minnst á Noreg í því
sambandi, en ákvarðanir ekki teknar. Til þess
að sjá um slíka samvinnu var ákveðið að koma
á fót nefnd læknafélaganna á Norðurlöndum
til þess að sjá um og stjórna samvinnunni á
þessu sviði. Auk þess yrðu einstakar nefndir
trúlega skipaðar til þess að fjalla um ákveðin
afmörkuð viðfangsefni. Spurt var hvort íslend-
ingar vildu vera með í slíku samstarfi og
svaraði undirritaður því til, að áhugi væri af
hálfu íslendinga fyrir því að fylgjast eins vel
með þessum málum og kostur væri, en orðið
gætu fjárhagslegir erfiðleikar fyrir íslendinga
að taka fullan þátt í umfangsmiklu samstarfi.
Virtist fullur skilningur af annarra hálfu á
stöðu íslendinga að þessu leyti, en væntanlega
verður fjallað nánar um þessi efni á næsta
sameiginlega fundi stjórna læknafélaga á Norð-
urlöndum.
Pessi fundur var um margt mjög lærdóms-
ríkur og á honum voru lögð fram margvísleg
skjöl sem undirritaður vill vísa til um frekari
upplýsingar.