Læknablaðið - 15.01.1984, Side 40
28
LÆKNABLADID
hópi við áreynslupróf skömmu eftir hjarta-
drep, og annar þeirra dó. Þó að hjartadreps-
sjúklingar í afturbata séu lagðir í einhverja
hættu við áreynslupróf, teljum við að sjúkl-
ingunum sé betur pjónað að greina hana undir
eftirliti læknis fyrir útskrift, par sem búast má
við, að þeir lendi ella fljótlega í vandkvæðum
við verri aðstæður. Ekki virðist skipta miklu
máli, hvort prófið er stöðvað vegna einkenna
eða miðað við hjartsláttartíðni (7), hins vegar
varðar nokkru að prófið sé ekki dregið úr
hömlu, par sem pá tapast upplýsingar, sem
annars nást ekki (1). Þá eru og afföll tíðari
fyrstu prjá mánuðina eftir hjartadrep en síðar
á árinu og mikilvægt að áhættuhópurinn sé
pekktur snemma.
Nokkrar greinar (2, 5, 6, 8, 10, 11) hafa sýnt
fram á spágildi ST-lækkunar, um ókomna
hjartakveisu og dauða eftir hjartadrep. Thero-
ux (10) rannsakaði til dæmis 210 sjúklinga. Á
einu ári reyndust dauðsföll 2.1 % hjá sjúkling-
um án ST-breytinga við áreynslu, en 27 % hjá
þeim, sem fengu ST-lækkun. Skyndidauði varð
hjá einum af 146 þeirra, sem sýndu ekki ST-
breytingar, en hjá 10 af 64 peirra, sem sýndu
ST-lækkun. Sextíu og fimm af hundraði peirra,
sem fengu hjartakveisu á prófi, fengu hjarta-
kveisu á næsta ári samanborið við 35 % í þeim
hópi, sem ekki fékk hjartakveisu við áreynslu.
Niðurstöður annarra hafa bent í sömu átt,
verið staðtölulega marktækar, en ekki eins
afgerandi (6, 8, 11).
Okkar rannsókn er ekki afgerandi að pessu
leyti, þar sem 14 af 30 með jákvætt áreynslu-
próf versnaði á árinu, en sjö af 15 þeirra sem
höfðu neikvætt próf, en par inunar mest um
nýja hjartakveisu, sem var tiltölulega algeng
hjá peim, sem höfðu neikvætt próf. Vera má,
að hjartakveisa, sem fyrir er og fer versnandi,
sé að sumu leyti verra merki en pað að fá nýja
hjartakveisu, og að pví leyti nokkur munur á
okkar hópum. Ellefu af 30 með jákvætt próf
urðu þannig verri á árinu, en einungis tveir af
15 með neikvætt próf, en pá eru taldir með
peir, sem fengu hjartadrep eða dóu. Áberandi
var hins vegar í okkar rannsókn, hversu
hjartakveisa á prófi reyndist slæmt teikn í
peim 14 manna hópi, sem hafði hjartakveisu,
par sem átta af 11 peirra versnaði fyrri
hjartakveisa, einn fékk hjartadrep og einn dó.
Hvað atvinnu varðar hjá hópunum var
nokkur munur milli hópa, og er neikvætt próf
ábending pess, að sjúklingur haldi óskertri
vinnugetu á komandi ári, par sem 7 % af
neikvæðum hóp, á móti 21 % af jákvæðum
hóp, gat ekki unnið lengur vegna sjúkdómsins,
þó að munurinn hafi ekki reynst marktækur.
Það kom á óvart við vinnslu gagna hversu
spágildi virtist sterkt, hvað útbreiðslu krans-
æðasjúkdóms varðar. Sex þeirra, sem komu til
hjartaþræðingar, höfðu hjartakveisu á prófinu,
en fimm af þeim reyndust hafa priggja æða
sjúkdóm og sá sjötti hafði tveggja æða sjúk-
dóm. Á hinn bóginn reyndust sjö af 9
sjúklingum, sem ekki höfðu hjartakveisu á
prófinu, hafa einnar æðar sjúkdóm, einn
tveggja æða sjúkdóm og einn þriggja æða
sjúkdóm. Rannnsókn nokkur þar sem 28
sjúklingar fóru í létt áreynslupróf skömmu
eftir hjartadrep (12) leiddi til sambærilegrar
niðurstöðu.
Gildi pess að finna sjúklinga, sem hafa
priggja æða sjúkdóm er mikið, par sem sýnt
hefur verið fram á, að lengja megi líf peirra
með aðgerð (13). Einnig ætti þrekprófið að
geta auðveldað val og forgangsröðun sjúkl-
inga í hjartaþræðingu, sem er bæði tímafrek
og dýr rannsókn, jafnframt pví, sem aðgangur
er takmarkaður.
Áhyggjur af líkamlegu erfiði er ein aðal-
orsök kvíða hjá sjúklingum með hjartadrep
(14). Skynsamleg og örugg leiðbeining um
áreynslu getur létt á kvíða og þunglyndi hjá
þessum sjúklingum (15). Getur áreynslupróf
haft pýðingu fyrir lækna sjúklings, pó að
prófið sé neikvætt, par sem þá má með meiri
vissu gefa sjúklingum ráðleggingar varðandi
lifnaðarhætti. Við áreynsluprófið reynir sjúk-
lingur meira á sig, en hann gerir alla jafna í
daglegu lífi, og ef hann nær peirri áreynslu án
einkenna, er líklegt að það styrki sjúkling í trú
sinni á eigið pol.
Meginniðurstaða þessarar rannsóknar er,
að hjartakveisa við létt áreynslupróf skömmu
eftir hjartadrep bendi til versnandi hjarta-
kveisu næsta árið og líkleg skýring sé sú, að
um fjölæðasjúkdóm sé að ræða. Mikilvægt er
pví að hjartaþræða pessa sjúklinga sem fyrst,
pví að horfur og einkenni margra má bæta
með skurðaðgerð.
SUMMARY
Forty-five patients under 70 years of age without
signs of left ventricular failure, 39 men and four
women, performed low level exercise tests, on
average 13.9 days after admission (7-29) for acute
myocardial infarction. They were followed for a