Læknablaðið - 15.01.1984, Síða 51

LÆK.NABLAÐID
37
vísinda-, þjónustu- og kennslustofnanir og
bera því nafn sitt með réttu, betur en víða
þekkist annars staðar. Pað er heldur ekkert
launungarmál að sjúkrahús gera umsækjend-
um sínum mishátt undir höfði þegar valið er í
námsstöður. Þar eru útlendingar settir skör
lægra en innfæddir, en þeir síðarnefndu síðan
dregnir í dilka eftir því hvort þeir hafa lokið
þrófi frá amerískum eða erlendum læknaskóla.
Þar sem flestir íslendingar, sem hingað hafa
komið til framhaldsnáms hafa lagt stund á
lyflækningar verður þjálfun í þeirri grein lýst
nokkuð ýtarlega, en um aðrar greinar gilda í
stórum dráttum sömu meginreglur.
Þjálfun í almennri lyflæknisfræði miðast við
að viðkomandi læknir standist bandaríska
sérfræðiprófið (»American Board of Internal
Medicine«) eftir þriggja ára nám. Þar af er
ætlazt til að tveim árum sé varið til umönnun-
ar sjúklinga með öll algeng lyflæknisvanda-
mál, en einu ári til þjálfunar í ýmsum sérgrein-
um lyflækninga. Unglæknar starfa í teymum
og er »þríeykið« þeirra algengast. Þar hefur
annars eða þriðja árs læknir yfirumsjón með
tveimur nýliðum, sem hvor um sig annast 10-
15 sjúklinga í senn. Teymið hefur ávallt einn af
sérfræðingum stofnunarinnar sér til fulltingis,
enda þótt sá hafi sjaldan bein afskipti af
sjúklingunum. Ábyrgð nýliðans í þessu sam-
starfi er mikil. • Hann skráir sjúkraskrá við
innlögn og ákveður síðan rannsóknir og með-
ferð í samráði við sér reyndari starfsbræður.
Honum er skylt að fylgjast náið með sjúkling-
um sínum, kynna sér og meta rannsóknarniður-
stöður um leið og þær eru framkvæmdar,
skipuleggja nýjar eða breyta meðferð án
nokkurrar tafar.
Þess má geta að auk dagálaskrifta gefur
unglæknir sjálfur öll fyrirmæli um rannsóknir
og meðferð og er öðrum bannað að gera slíkt
hið sama án samráðs við hann. Þrátt fyrir
verulegt vinnuálag er lögð rík áherzla á að öll
vandamál, sem lúta að meðferð einstakra
sjúklinga séu rædd út í æsar og hefur ung-
læknir þar ávallt sér reyndari lækni að bak-
hjarli er reynslu eða þekkingu brestur. Iðulega
er leitað álits sérfræðinga í undirgreinum bæði
til lausnar viðkomandi vandamáls en þó ekki
síður í fræðsluskyni.
Að loknum stofugangi að morgni, halda
unglæknar u.þ.b. tveggja stunda fund með
einum sérfræðinga spítalans. Þar kynnast þeir
nánar sjúklingum og vandamálum starfs-
bræðra sinna, leggja orð belg um rannsóknir
og meðferð en verða jafnframt að sæta gagn-
rýni annarra. Bryddi viðkomandi uþþ á frá-
vikum verður hann að styðja mál sitt hald-
góðum rökum. Kostar það oft ærna fyrirhöfn,
m.a. leit að blaðagreinum á bókasafni, en hér
í landi telst fullbúið bókasafn jafnnauðsynlegt
búnaði hvers meðalsjúkrahúss og skurðstofur
og sjúkradeildir. Auk ofangreindra daglegra
starfa eru á hverjum degi beinir kennslufyrir-
lestrar og/eða opnir fundir einstakra þjónustu-
deilda.
Á fyrsta ári eru vaktir þriðja til fjórða hvern
sólarhring og vinnudagur oft til kl. 6-8 að
kveldi vaktlausa daga. Einum mánuði er varið á
hjartadeild og öðrum á gjörgæzlu. Oft eru 6-
15 rúm á hvorri þessara deilda og fer það eftir
stærð sjúkrahúsa. Á hjartadeild er umsetning
hröð og mikil vinna og venjast unglæknar því
fljótt að annast bráð vandamál svo sem
hjartadrep, hjartsláttartruflanir og fleira. Und-
ir handleiðslu hjartasérfræðinga læra þeir
meðferð og ísetningu hjálpartækja, svo sem
gangráða og lungnaslagæðaleggja.
Á gjörgæzlu eru sjúklingar með öndunar-
bilun, blæðingar frá meltingarfærum, alvarleg-
ar sýkingar, eitranir og vandmeðfarnar efna-
skiptatruflanir. Vinna á deildinni krefst skjótra
ákvarðana og handbragða og er oft á tíðum
erfið reynsla.
Eins og sjá má af ofangreindu er fyrsta árið
erfitt en um leið ákaflega lærdómsríkt. Mikl-
um tíma er varið á sjúkrahúsinu og reynir það
ekki síður á fjölskyldu unglæknis en hann
sjálfan. Laun eru einnig fremur lág og nauð-
synlegt að hafa með sér varasjóð að heiman.
Á öðru og þriðja ári er megináherzla lögð á
kennslu og eftirlit með yngri læknum auk þess
sem verulegum tíma er varið í valgreinar. Þar
fylgir unglæknir sérfræðingi í undirgrein og
frumvinnur ráðgjöf um þá sjúklinga, sem hann
er beðinn um að líta á. Áherzla er lögð á
hagnýtingu nýjustu uppgötvana í faginu og
ætlazt er til að drjúgum tíma sé varið til
lestrar. Gefst þannig tækifæri til að kanna
ýtarlega flest atriði stór og smá er lúta að
sérgreininni.
Að loknum þrem árum í almennum lyf-
lækningum taka gjarnan við tvö til þrjú ár við
nám í undirgrein. Fyrsta árið er eingöngu
verklegt en í flestum tilvikum bætist við rann-
sóknarvinna að hluta á öðru ári. Fer það þó
mikið eftir því hvaða stofnun á í hlut, auk þess
sem sumar greinar eru í eðli sínu meira á
verklegu sviði en aðrar. Margir bæta síðan við