Læknablaðið - 15.02.1984, Blaðsíða 9

LÆK.NABLAÐID
53
uppsölulyf, en rafhlaöan kom ekki upp með
uppköstunum í neinu tilviki.
Talið er, að rafhlaða purfi að vera a.m.k. 20
mm í þvermál, til að verulegar líkur séu á, að
hún festist í vélinda. Ef aðskotahlutur festist í
vélindanu, parf að ná honum paðan hið fyrsta,
par sem »perforatio« á vélinda vegna prýst-
ings getur orðið á ótrúlega stuttum tíma, er pá
mikil hætta á tgerð utan vélindans eða mið-
mætisbólgu (mediastinitis). »Tracheo-oesop-
hageal fistula« og/eða »aorto-oesophageal
fistula« er einnig hugsanleg, ef aðskotahlutur
situr lengi í miðju vélinda (4). Flestir telja
magaspeglun heppilegasta til að ná rafhlöðum
úr vélinda, par sem mikilvægt sé að sjá, hvort
vefjaskemmdir séu byrjaðar. Hins vegar hefur
verið lýst aðferð til að ná slíkum aðskotahlut-
um úr vélinda, sem er í pví fólgin að renna
Foley-legg framhjá aðskotahlutnum og þenja
blöðruna á honum út með röntgenskuggaefni
og draga síðan rafhlöðuna upp í skyggningu
(1). Þegar pessari aðferð er beitt, parf sjúkl-
ingur að liggja á hliðinni með höfuðið mjög
lágt, til pess að rafhlaðan komi greiðar til
baka. Alls ekki er hægt að nota pessa aðferð,
nema aðskotahlutur hafi verið fáar klukku-
stundir í vélinda. Meiri hætta er á »perforatio«
á vélinda með þessari aðferð en við maga-
speglun.
SAMANTEKT
Ef grunur er um, að barn hafi gleypt litla
rafhlöðu, er rétt að bregðast við á
eftirfarandi hátt:
1. Finna með röntgenmyndum, hvar rafhlaðan
er, með pví að fá yfirlitsmyndir alveg frá
nefkoki niður að endaparmi. Mikilvægt er að
byrja með AP-mynd af thorax til að útiloka, að
rafhlaðan sé föst í vélinda.
2. Ef rafhlaðan er komin niður í maga, er
yfirleitt óhætt að láta hana halda áfram niður
eftir meltingarvegi. Tilgangslaust er að gefa
uppsölulyf og jafnvel óæskilegt, vegna hugs-
anlegrar hættu á pví, að aðskotahluturinn
hafni í öndunarvegi í staðinn. Hins vegar gæti
hjálpað að gefa lyf sem drægju úr áhrifum
magasýru og flýttu fyrir magatæmingu.
3. Eftir að rafhlaðan er komin niður úr maga,
má gefa laxerolíu til að hraða ferð gegnum
parma.
Meta parf í hverju tilviki, hvort óhætt sé að
senda barn heim, en hins vegar parf að fylgjast
vel með hugsanlegum fylgikvillum. Athuga
parf allar hægðir. Ef rafhlaðan hefur ekki
skilað sér eftir viku, er ástæða til að taka
röntgenmynd til að athuga, hvort rafhlaðan sé
enn í meltingarvegi. Ef hún er komin niður í
ristil, er vænlegasta leiðin til að ná henni út að
gefa stólpípu (2, 3, 4).
NIÐURSTAÐA
Þótt tiltölulega lítil hætta sé á fylgikvillum eftir
að innbyrða litlar hnapparafhlöður, svo fram-
arlega sem þær komast niður í maga, geta
slíkir fylgikvillar orðið mjög alvarlegir og
fyllsta ástæða er til að fylgjast vel með pessum
börnum.
Gildir í þessu sem öðru, að betra er að
byrgja brunninn áður en barnið er dottið ofan
í. Sumum tölvuspilum fylgir innsigli sem festa
skal yfir rafhlöðulokið, svo að torveldara
reynist að ná rafhlöðunum úr, en slíkar var-
úðarráðstafanir virðast of oft sniðgengnar.
Aldrei skyldi leyfa börnum að leika sér með litl-
ar hnapparafhlöður og ættu pær aldrei að liggja
á glámbekk.
Brýna parf fyrir almenningi, að hér er
hættuvaldur á ferð.
SUMMARY
Potential hazards of alkaline disc battery ingestions
are discussed and emphasized. Two cases are
presented. A boy aged 15 months, had a successful
endoscopic removal of a button battery from the
stomach 4 hours after ingestion. A girl of 12 months
with 2 batteries lodged in the stomach was treated
expectantly with recovery of batteries per rectum
20 hours after ingestion. No complications were
encountered. A treatment protocol is suggested.
HEIMILDIR
1) Campbell JB, Foley LC. A Safe Alternative to
Endoscopic Removal of Blunt Esophageal Fore-
ign Bodies. Arch Otolar 1983; 109: 323-5.
2) Easom JM. Ped Alert 1983; 8: 54.
3) Kulig K, Rumack BH, Duffy JP. Disc Battery
Ingestion. Elevated Urine Mercury Levels and
Enema Removal of Battery Fragments. JAMA
1983; 249; 2502-4.
4) Litovitz TL. Button Battery Ingestions. A Review
of 56 Cases. JAMA 1983; 249; 2495-500.
5) Temple DM, McNeese MC. Hazards of Battery
Ingestion. Peds. 1983; 71: 100-3.
6) Votteler TP, Nash JC, Rutledge JC. The Hazard
of Ingested Alkaline Disc Batteries in Children.
JAMA 1983;249:2504-6.