Læknablaðið - 15.05.1985, Qupperneq 17

LÆKNABLAÐIÐ
125
reyndust þeir hafajákvæðásvörun við Manto-
ux-próf. Athyglisvert var, að tveir þeirra,
(sjúkrasögur 1 og 3) höfðu áður endurtekið
svarað neikvætt. Er það samkvæmt berkla-
skýrslum Heilsuverndarstöðvar Akureyr-
ar. Allir höfðu þeir fengið hormónainndæl-
ingar í hið sjúka svæði nokkru áður en
greining var gerð. í öllum tilfellum varð
einungis um tímabundinn bata að ræða.
Enginn varð greinilega verri við þá meðferð.
Samband milli staðbundinnarinndælingar
nýrnahettubarkarhormóna og sýkingar er
þekkt og hefur verið kannað bæði með tilliti
til beinnar sýkingar við inndælingu og smits
blóðleiðina á stað með tímabundna minnkun
á sýkingarviðnámi (1, 2). Kelly, Dorff og
Godwin hafa allir meðal sinna tilfella af
frábrigðilegum berklum í stoð- og hreyfikerfi
einstaklinga, sem fyrir greiningu höfðu fengið
hormónainndælingar. Betur er þekkt sam-
band alhliða hormónameðferðar og berkla af
öllum gerðum, þó sérstaklega lungnaberkla.
Á það einnig við um ofneytendur áfengis og
eiturlyfja og sjúklinga með langvarandi
sjúkdóma.
Greinst hafa erlendis frábrigðilegir berkla-
sýklar í berkju- og magavökva heilbrigðra
einstaklinga, en slíkt er með öllu ókannað
hérlendis (6, 7). Flestum tilfellum af slíkum
sýkingum utan lungna og eitla hefur fram að
þessu hinsvegar verið lýst sem frumsýkingum
án yfirliggjandi sárs eða undanfarandi
aðgerðar eða inndælingar, flest á fólki yfir
miðjan aldur. Þettaer þó ekkióþekkt hjá ungu
fólki, jafnvel börnum.
í nýrri yfirlitsgrein um staðbundna hor-
mónameðferð, er ekki talið að hún hafi í för
með sér aukna tíðni neins konar sýkinga,
hvað þá frábrigðilegra berkla (11).
Við könnun á algengi frábrigðilegra berkla
á íslandi kemur í ljós, að 34 tilvik eru skráð frá
árinu 1970, þar af 15 tegundagreind (12). Sex
tilfelli eru með Mycobacterium avium intra-
cellulare, öll úr eitlum á hálsi eða hráka, en
einungis þrjár greiningar eru af Mycobacteri-
um kansasii, tvær úr olnbogaslímsekkjum og
ein úr hálseitli (1983). Þessar tvær tegundir
eru langalgengastar erlendis úr þessum sýkla-
flokki (9). Allir sjúklingar hérlendis, sem
greindir hafa verið, hafa haft sýkingarein-
kenni.
Meðferð er af flestum talin erfið vegna
myndunar Iyfjaónæmis bakteríanna,
annaðhvort frá byrjun eða slíkt myndast
þegar meðhöndlun fer fram. Við sýkingar í
hreyfikerfi og í eitlum, sem grunnt liggja, er
talið best að nema á brott sem mest af sýktum
vef og gefa síðan lyf (1, 9). Næmispróf er
auðvitað sjálfsagt, en sýnt hefur verið við
umfangsmiklar athuganir, að á það er ekki
alveg treystandi vegna ósamræmis í in vivo og
in vitro prófunum (6, 9).
Lyfjameðferðin, sem notuð vará Akureyri,
Myanbútól 15 mg/kg/dag, Rifapicín 600
mg/dag og Ízóníazíð 300 mg/dag í töflu-
formi, er sú, sem helst er mælt með við
frábrigðilegar berklasýkingar utan lungna (6,
9, 10). Þrír fjórðu til 90 af hundraði sjúklinga
svara henni á 2-3 mánuðum.
Mælt er með endurteknum ræktunum og
meðferð allt að einu og hálfu ári eftir síðustu
jákvæðu ræktun. Sé svörun Iéleg skal breytt
til annarra lyfja eða annarrar samsetningar
berklalyfja.
Sérstakar þakkir eru færðar Gauta Arnþórssyni, yfirlækni
Handlæknisdeiidar Fjórðungssjúkrahússins á Akureyri, fyrir
samstarf við meðhöndlun og greiningu sjúklinga og ábendingar
við samningu greinarinnar.
SUMMARY
During the 18 month period from December 1980 to May
1982 three cases of infection of the olecranon bursa with
atypical mycobacteria (kansaii and szulgai) were diag-
nosed and treated in a Surgical department of a District
General Hospital in northern Iceland. They were all
treated successfully by excision of the infected bursa and
antituberculous drugs (triple-drug) postoperatively for a
total period of 12-18 months. Infections with these agents
areextremely uncommon in Iceland, only 34cases having
been recorded since 1970 when atypical mycobacteria
were cultured for the first time in this country. Review of
the available litterature did not disclose earlier reports of
infections of the olecranon bursa with these agents and
relatively few infections of the musculoseceletaæ system
generally. The clinical picture in the present series was
indistinguistable from the so called »student’s-elbow«
Diagnosis was by histological examination of the excised
tissue and culture.
HEIMILDIR
1) Dorff GJ, Fredrichs L. Musculoskeletal Infections
Due to Mycobacterium Kansasii. Clinical Orthopae-
dics and Related Research; 1978; 136: 244-6.
2) Kelly PJ, Weed LA, Lipscomb PR. Infection of
Tendon Seaths, Bursae, Joints and Soft Tissues by
Acid-Fast Baccilli Other than Tubercle Baccilli. J
Bone Joint Surg 1963; 2: 327-36.
3) Jakschik M. Infektionendurchsogenannteatypische
Mykobakterien. Infektion 7; 1979; supp. 2: 211-15.