Læknablaðið - 15.03.1989, Qupperneq 13

LÆKNABLAÐIÐ
87
Tafla I. Aldur og hæð móður, meðgöngulengd,
fœðingarþyngd og fjöldi fyrri fœðinga í 46 skráðum
tilvikum axlaklemmu. Marktækni er reiknuð miðað við
samanburðarhóp með staðalskekkju mismunar
meðalgilda.
Skráð tilvik Meðal- tal S.D. Saman- burðarhópur Meðal- tal S.D. P
Aldur móður (ár) .. 28 5,2 28 5,4 N.S.
Hæð móður (cm) .. 162 5,3 167 5,4 <0,001
Meðgöngulengd (vikur) 40,5 1,2 40.2 1,1 <0,001
Fæðingarþyngd (g) . 4.363 451 3.655 476 <0,001
Fyrri fæðingar 1,3 1,2 1,0 1,0 <0,001
S.D. = standard deviation: meðalfrávik.
N.S. = not significant: ekki marktækur munur.
Tafla II. Tegundir ogfjöldi sjúkdómsgreiningar allra
barna 46 skráð og 132 óskráð tilvik og eftirstöðvar við
tveggja ára aldur.
Fjöldi tilvika
Eftir-
Tegund áverka Skráð óskráð stöðvar
Taugaskaði 7 4 1 (2*)
Köfnunardá 7 3 —
Viðbeinsbrot 6 7 -
Upphandleggsbrot 1 — -
*) Bami fylgt til níu mánaða aldurs.
Tafla III. Aldur og hæð móður, meðgöngulengd,
fæðingarþyngd og fjöldi fyrri fæðinga 1132 tilvikum,
þar sem í fæðingarlýsingu var tekið fram að staðið hafi
á öxlum en axlaklemma var óskráð. Marktœkni er
reiknuð út frá samanburðarhópi með staðalskekkju
mismunar meðalgilda.
Óskráö Saman-
tilvik burðarhópur
Meðal- Meðal-
tal S.D. tal S.D. P
Aldur móður (ár) .. 26,3 5,8 27,5 5,4 <0,001
Hæð móður (cm) .. Meðgöngulengd 167 5,0 167 5,4 N.S.
(vikur) 41,3 0,9 40,0 1,1 <0,001
Fæðingarþyngd (g) . 4.465 336 3.655 476 *)
Fyrri fæðingar 1,2 1,3 1,0 1,0 <0,001
Skýringar = sjá töflu I. *) = ekki reiknað, þar sem óskráð tilvik
voru öll = >4.000 g.
Meðalaldur var aðeins lægri en hjá
samanburðarhópnum, en meðalhæð svipuð.
Meðalþyngd mæðranna var 80,3 kg (59-112 kg).
Meðgöngulengd var á bilinu 39-43 vikur og að
meðaltali lengri en hjá samanburðarhópnum.
Fæðingarþyngd barnanna var á bilinu
4.005-5.290 g. Mat ljósmóður á þyngd barns fyrir
fæðingu var frá 1.475 grömm minna til 640
grömm meira en raunveruleg þyngd, að meðaltali
457 grömm minna.
Fyrri fæðingar voru á bilinu 0-6 börn, að
meðaltali fleiri en hjá samanburðarhópnum.
Lengd fyrsta stigs var frá 26 mínútum upp í 19
klukkustundir. Lengd annars stigs var frá tveim
mínútum í tvær klukkustundir og 19 mínútur, að
meðaltali 32 mínútur.
Sogklukka eða töng voru notaðar í 17 skipti
(12,8%). Grindarmælingar fundust af 18 konum.
Samanlögð grindarútgangsvídd var alltaf yfir
31,5 cm. Utanbastsdeyfing var lögð í 22 skipti
(10,6%). Fæðingaráverki (Tafla II) greindist hjá
13 börnum (9,8%). Eitt barn hafði fleiri en einn
áverka.
Fæðingaráverkar. Heildarfjöldi áverka hjá
skráðu og óskráðu tilvikunum var 35 hjá 27
börnum. Tuttugu börn (74,1%) voru með eina
greiningu, sex með tvær (22,2%) og eitt með
þrjár. í öllum sex tilvikum þar sem börnin hlutu
tvær sjúkdómsgreiningar var köfnunardá önnur.
Eitt barn var með köfnunardá, upphandleggsbrot
vinstra megin og taugaskaða hægra megin.
Við síðustu eftirskoðun voru tvö börn með
skertar axlar- og handleggshreyfingar vegna
taugaskaða (Tafla II), bæði úr hópi skráðra
tilvika. Þá var annað barnið tveggja ára en hitt
níu mánaða og greining því ekki endanleg. Öll
börn með taugaskaða voru með Erb-Duchenne-
lömun. Öll börn með köfnunardá höfðu verið
útskrifuð úr eftirskoðun fyrir 12 mánaða aldur og
voru talin heilbrigð.
UMRÆÐA
Tíðni fæðinga með axlaklemmu sem
sjúkdómsgreiningu hefur aukist á
Kvennadeildinni síðari árin, trúlega vegna
bættrar skráningar, fremur en að um aukningu
tilfella sé að ræða. Þó ber þess að geta að
fæðingarþyngd barna fer vaxandi (8). Af skráðu
tilfellunum reyndust 80% barnanna vega meira en
4.000 grömm. Seigworth (9) fann einnig að um
80% barna sem lentu í axlaklemmud voru yfir
þessari þyngd. Ekki skal fullyrt að raunveruleg
axlaklemma hafi verið fyrir hendi í öllum óskráðu
tilvikunum. Ef gert er ráð fyrir að svo sé, varð
axlaklemma í 2,1% fæðinga árin 1982-86. Þetta
er hærra en í erlendum athugunum (2). Skýringin
felst að nokkru í mismunandi skilgreiningu á
axlaklemmu, en tíðnin á íslandi gæti þó verið