Læknablaðið - 15.11.1991, Síða 8

332
LÆKNABLAÐIÐ
Table III. Drowning among members of the pensions fund according to age with 95% confidence limits (CL).
Time period Number of cases Person- years Mortality rate per 105 95% CL for mortality Lower/Upper 95% CL for comparison*) Lower/Upper
<19 9 22382 40.2 18.4-76.3 0.28-1.09
20-24 29 34925 83.0 55.6-119.3 0.75-1.71
25-29 15 25960 57.8 32.3-95.3 0.65-1.05
30-34 17 18239 98.6 54.3-149.2 0.76-2.13
35-39 10 13422 74.5 35.7-137.0 0.51-2.75
40-44 7 10837 64.6 26.0-133.1 0.41-1.90
45-49 9 8327 108.1 49.4-205.2 0.75-2.92
50-54 7 6059 115.5 46.4-238.0 0.74-3.39
>55 5 7498 66.7 21.7-155.6 0.37-2.23
All 108 147649 73.2 55.1-82.4
*) Mortality in each age group is compared with that in the total group.
fara lækkandi á tímabilinu en niðurstöðumar
eru hér ekki heldur tölfræðilega marktækar.
Þegar litið var sérstaklega á tímabilið frá
1970 til 1986 kom í ljós að Spearman’s
rank fylgistuðull milli ára og dánartíðni
var vegna allra slysa 0.104 (mannár) og
0.189 (ársverk), en vegna drukknana -0.028
(mannár) og 0.100 (ársverk), í engu tilvikanna
vom niðurstöðumar tölfræðilega marktækar.
Hvemig drukknanimar skiptast á aldurshópa
er sýnt í töflu III og mynd 6. Flestir eru
á aldrinum 20 til 34 ára þ.e. ungir menn.
Myndin sýnir fjölda þeirra sem drukknuðu í
hverjum aldurshópi. A mynd 7 eru hins vegar
sýndar dánartölur vegna dmkknana á hverja
100 þúsund í hverjum aldurshópi. Hér kemur í
ljós að tölumar eru hæstar í aldurshópunum
45 til 49 ára og 50 til 54 ára en þar næst
kemur aldurshópurinn 30 til 34 ára.
Þegar rannsóknartímanum var skipt í tvennt,
tíma áður og eftir að bátasjómenn gengu í
sjóðinn og athugaður munurinn á dánartölum
kom í ljós að þær voru hærri fyrir 1970
en eftir og að sá munur var tölfræðilega
marktækur þegar litið var á öll banaslys.
UMRÆÐA
A þeim tíma sem rannsóknin nær yfir
hafa orðið breytingar á tæknibúnaði skipa
sem gætu hafa aukið öryggi til sjós.
Björgunarbúnaður hefur einnig verið
bættur og á seinni hluta tímans hefur verið
rekin sérstök björgunarþyrla. Niðurstöður
þessarar rannsóknar sýna að þrátt fyrir átak
í slysavömum hefur dauðaslysum á sjó,
þar á meðal drukknunum, ekki fækkað svo
óyggjandi sé.
Hvemig er staða þessara mála hérlendis miðað
við það sem gerist í nágrannalöndum okkar?
Nýleg rannsókn meðal skráðra fiskimanna
við Atlantshafsströnd Kanada (8) sýndi
að manndauði vegna sjóferðaslysa var um
45.8 á hverja 100 þúsund fiskimenn á ári.
Öfugt við það sem gerist hér á landi voru
dánartölumar hæstar í yngri aldurshópunum.
Kanadíska rannsóknin nær yfir tímann 1975
til 1983 og er gerð á svipaðan hátt og þessi
rannsókn. í niðurstöðunum sem hér eru
kynntar, og varða bæði farmenn og fiskimenn,
eru hærri dánartölur. í rannsóknum á breskum
fiskimönnum hefur verið sýnt fram á hærri
dánartölur en lengra er síðan þær athuganir
vom gerðar. Árið 1969 fékk Moore (9)
dánartöluna 180 vegna slysa á hverja 100
þúsund fiskimenn, á tímabilinu 1948 til 1964
voru dánartölur vegna slysa 26-247 á hverja
100 þúsund (10) og Reilley (11) fann að á
tímabilinu 1971-1980 var dánartalan vegna
slysa 93 á hverja 100 þúsund fiskimenn á ári.
Samanburður á dánartölum vegna sjóslysa við
það sem gerist í Danmörku og Noregi verður
ónákvæmur vegna þess að þar hafa verið
notuð óljóst skilgreind ársverk við reikning á
dánartölunum (12-15). Þessar athuganir benda
til að banaslys á sjó séu um 36 til 50 sinnum
fleiri að meðaltali en í annarri vinnu í landi.
Weihe (12) taldi að á tímabilinu 1982 til 1985
væri dánartalan vegna slysa um 156 á hverja
100 þúsund fiskimenn í Danmörku.
í breskri (10) og kanadískri (8) rannsókn var
reynt að meta hver vantalning væri vegna þess