Læknablaðið - 15.11.1991, Blaðsíða 14

338
LÆKNABLAÐIÐ
Útfall hjartans er CO = SV * R
þar sem R er hjartsláttarhraði og verður
útfallið þannig
CO = d2/4
*7r * / v(l
*^to
v(t)dt * R (7)
Þannig er unnt að mæla útfall hjartans bæði
í lungnaslagæð og ósæð á einfaldan hátt, sé
skekkjuvöldum haldið í lágmarki.
Frá maí 1988 og til ársloka 1990 hafa öll böm
sem gengist hafa undir hjartaþræðingu vegna
meðfædds hjartagalla, verið ómskoðuð 1-14
dögum fyrir þræðingu. Sjúklingamir í okkar
rannsókn 11 böm með op á milli gátta og einn
sjúklingur með lungnabláæð frá hægra lunga
sem tengdist í efri holæð (vena cava superior).
Flæðismæling með Dopplerómun var notuð
hjá þessum 12 sjúklingum og blóðflæði í
ósæð (E-Qs) og lungnaslagæð (E-Qp) mælt.
Notað var Hewlett-Packard ómskoðunartæki
(HP sonos 500) við allar skoðanimar.
Allar ómskoðanimar og mælingar voru
framkvæmdar af sama aðila. Sjúklingamir
vom á aldrinum eins árs til 12 ára. Yngstu
bömunum var gefið róandi lyf (Chloral
hydrate 65 - 90 mg/kg) fyrir ómskoðunina.
Tvívíddarómskoðun var framkvæmd og
notaður ómskanni (transducer) með tíðni 5.0
og/eða 3.5 MHz. Lokuhringir lungnaslagæðar
og ósæðar vom mældir þar sem yfirsýn var
best (myndir 2a og 2b), oftast var tekin mynd
mynd sem fékkst við ofanverða vinstri stemal
rönd í þverskurði (parastemal short axis) af
lungnaslagæð og í langskurði (parastemal
long axis) af ósæð. Við Dopplerómun var
notað sama tæki. Omróf (velocity spectrum)
í lungnaslagæð mælt með púlserandi Doppler
var tekið í miðjum lokuhring rétt ofan við
lungnalagæðarlokuna (mynd la). Ómróf
í ósæð (mynd lb) var tekið í miðjum
lokuhringnum rétt ofan ósæðarloku. Ómrófið
var síðan prentað út með pappírshraða sem
ýmist var 50 mm/sek eða 100 mm/sek (sjá
myndir la og lb). Flatarmál ómrófs var
mælt á tölvuskerminum með tölvuforriti frá
Hewlett-Packard.
Sjúklingamir 12 gengust undir hjartaþræðingu
og í þeiiTÍ rannsókn var einnig gerð
flæðismæling. Hjartaþræðing var framkvæmd
þannig að 30-45 mínútur fyrir rannsókn
var sjúklingunum gefin inndæling í vöðva
Fig. 2a. Cross-sectional echo view of the pulmonary
artery showing points of measurement. The distance
from point a to point b is the diameter of the pulmonary
outfiow tract.
Fig. 2b. Cross-sectional echo view of the aorta showing
points of measurement. Tlie distance from point c to
point d (tlie attachment of the aortic valve leafiets) is the
diameter of the aortic outfiow tract.
með blöndu af Pethidin, Chlorpromazin og
Phenergan. Skammtastærð var miðuð við
líkamsþyngd. Svæfingar var ekki þörf hjá
neinum sjúklinganna. Eftir staðdeyfingu var
þræddur æðaleggur með Seldinger tækni upp
eftir lærbláæð (vena femoralis), upp neðri
holæð í hægri gátt hjartans; í efri holæð
(vena cava superior), aftur í hægri gátt og
þaðan í hægri slegil og út í lungnaslagæðar.
Þrýstingur og súrefnismettun var mæld á
þessum stöðum. Blóðflæði til lungna (C-Qp)
og blóðflæði til líkamans um ósæð (C-Qs) var
mælt með aðferð Ficks (8). Súrefnisupptaka
var ekki mæld en metin eftir töflu þar sem
tekið er tillit til stærðar sjúklingsins og
hjartsláttarhraða er sýnin eru tekin (9).
Mæligildin sem fengust voru síðan leiðrétt
með tilliti til líkamsyfirborðs, bæði niðurstöður
ómunar og þræðingar. Þá var hlutfallið milli