Læknablaðið - 15.11.1996, Qupperneq 65

LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82
807
er ekki hægt að réttlæta með
þeim hætti sem gert var í Morg-
unblaðinu 1. október, frekar en
ýmsar aðrar fjárfestingar í óm-
tækjum annars staðar á landinu.
Sums staðar er jafnvel enn
meira fé notað til tækjakaup-
anna og þekking, starfsþjálfun
og umsvif ekki þannig að henni
hæfi. Á Austfjörðum hefði
verið eðlilegt að hafa eitt færan-
legt (portable) tæki staðsett á
aðalsjúkrahúsi svæðisins á
Norðfirði og flytja það síðan
annað eftir þörfum, svo sem til
Egilsstaða, til dæmis á hálfs
mánaðar fresti (=26 sinnum á
ári). Ekki er langt milli Egils-
staða og Seyðisfjarðar og þó
fjallvegur kunni að teppast um
hríð að vetri, þá skiptir engu
hvort venjubundin 18-19 vikna
ómskoðun í meðgöngu er gerð
einni eða tveimur vikum fyrr
eða seinna. Þess á milli væri
tækið staðsett á fjórðungs-
sjúkrahúsinu og nýttist þar mun
betur í nánd við skurðstofu-
starfsemi og talsvert meiri
heildarfjölda skoðana. Ágæt
færanleg tæki eru á markaði og
hjálparbúnaður, svo sem auka-
skjár, myndbandstæki og jafn-
vel ómhausar gætu verið annars
staðar líka og þyrfti þá ekki að
flytja. Með slíku fyrirkomulagi
skapast möguleiki á að nota
tækin á raunhæfan hátt og
tryggja eðlilega endurnýjun
búnaðar. En umfram allt hefði
fólk notið skoðunar lækna og
annarra heilbrigðisstarfsmanna
sem hafa lært nóg og eru í að-
stöðu til að viðhalda færni sinni
með nægilegum fjölda skoðana
á hverju ári. Þannig gera menn í
nágrannalöndunum. „Dútl“ í
þessum efnum er ekki verjandi.
En í þessum landsfjórðungi
virðast menn ekki hafa getað
komið sér saman um jafn skyn-
samlegt fyrirkomulag, þó á það
hafi verið bent. Pví er nú aðeins
eftir að bíða þess að þriðja tækið
verði keypt á svæðið.
Allir vita að á stóru sjúkra-
húsunum og skyldum stærri
stofnunum norðan- og suðvest-
anlands hefur einnig verið fjár-
fest í ýmsum dýrari tækjabúnaði
en þurft hefði og annað tvö-
faldað í nafni samkeppni þar
sem samvinna hefði átt að vera
svarið. Petta gildir þó ekki um
ómtækjabúnað stóru spítal-
anna, tilvísunarstaðina fyrir allt
landið. Par er búnaður góður,
en þó alls ekki of góður miðað
við það sem þar þarf að gera.
Einmitt þar hefur skort á að
nægilegt fé væri til að halda í
vinnu þeim vel þjálfaða mann-
afla sem við höfum og þurfum ef
greiningarstarfsemin á að vera
af háum gæðastaðli og þjóna
landinu öllu. Ómskoðun er sér-
hæft verk. Dreifing tækjabún-
aðar stuðlar ekki að sérhæfingu
í þjónustu og vinnur gegn eðli-
legri endurnýjun tækjakosts þar
sem hann mundi nýtast lands-
mönnum betur.
Á þeim 10 árum sem liðin eru
frá því að leiðarinn í Lækna-
blaðið var skrifaður hefur sumt
horft til bóta varðandi ómskoð-
anir í landinu en annað staðið í
stað. Pað sem enn stendur óm-
skoðunum fyrir þrifum á íslandi
er það algenga viðhorf íslend-
ingsins að tæknin og brjóstvitið
muni leysa vandamálin. „Skalat
rúnir rista nema ráða kunni“ var
sagt til forna, en er kannski
gleymt nú. Meðan svo fer fram
sem horfir sýnist full þörf á því
að heilbrigðisyfirvöld reyni að
finna leiðir til þess að stýra fjár-
festingum í tækjakaupum inn á
brautir skynsemdar. En ein-
hvers staðar verður að byrja og
ef til vill er það í sjálfu heilbrigð-
isráðuneytinu, til dæmis með
öðruvísi notkun á Hríseyjar-
milljónunum litlu og stóru.
Reynir Tómas Geirsson
prófessor
kvennadeild Landspítalans
Heimild:
1. Geirsson RT, Sigurjónsson SV. Óm-
skoðanir á íslandi. Læknablaðið 1986;
72:151-3.
Frá Orðanefnd læknafélaganna
Þeir læknar, sem fengiö hafa til yfirlestrar kafla úr Norrænni flokkun aöferða og
aðgeröa í skurðlækningum, eru beðnir um að senda athugasemdir og ábend-
ingar fyrir 10. nóvember næstkomandi, en þá verður gengið frá handriti.