Dagblaðið Vísir - DV - 17.05.2007, Blaðsíða 10

fimmtudagur 17. maí 200710 Fréttir DV
Þrjátíu ár eru liðin frá því að markaðssetning á mjólkurdufti fyrir ungabörn í þróunarlöndunum olli hneyksl-
un. Neytendur voru hvattir til að sniðganga vörur matvælaframleiðandans Nestlé í kjölfarið. Fyrirtækið verð-
ur um helgina fyrir barðinu á mótmælendum sem telja starfsaðferðir þess brjóta gegn reglum.
Banvæn markaðssetning
Aukin brjóstagjöf er talin geta
bjargað lífi um fjögur þúsund ung-
barna á dag.
Í Bangladess, líkt og fleiri þróun-
arlöndum eru fylgikvillar magakveisu
banvænir. Óhreint vatn er ástæð-
an fyrir því að fjölmargir smitast af
slæmum pestum og eru ungabörn
sérstaklega viðkvæm. Það skýtur því
skökku við að mæður í landinu kjósi
að gefa börnum sínum mjólkurduft
sem blandað er með vatni í stað þess
að hafa þau á brjósti. Markviss mark-
aðssetning matvælafyrirtækja í land-
inu síðustu áratugi gegn brjóstagjöf er
talin hafa haft skaðleg áhrif og stjórna
vali mæðra.
Í ítarlegri grein breska blaðsins
The Guardian í vikunni er fjallað um
ástandið á hjúkrunardeildum í Bangl-
adess fyrir fólk með magakveisur og
niðurgang. Þar kemur fram að unga-
börn eru meirihluti sjúklinga og fjöldi
þeirra hefur margfaldast síðustu ár
meðal annars vegna þess að foreldrar
þeirra hafa ekki tök á að blanda mjólk-
urduftið með hreinu vatni. Einnig er
mikill skortur á því að pelar og túttur
séu sótthreinsuð.
Mælt með gervimjólk
Þrátt fyrir að Alþjóðaheilbrigðis-
málastofnunin, WHO hafi árið 1981
takmarkað rétt framleiðenda til að
markaðssetja formúlumjólk handa
ungabörnum beita þessir aðilar ýms-
um ráðum til að koma vörum sínum
á framfæri. Samkvæmt samtökun-
um, Save the children sem reyna að
stemma stigu við notkun mjólkur-
dufts komast mæður í þróunarlönd-
unum samt ekki hjá því að verða fyr-
ir áróðri fyrirtækjanna. Ekki bætir úr
skák að heilbrigðisstarfsmenn eru
oftar en ekki helstu talsmenn fyrir-
tækjanna og eru duglegir við að mæl-
ast til þess að konur hætti með börn
sín á brjósti ef brjóstagjöfin geng-
ur illa í stað þess að aðstoða þær við
gjöfina. Læknir sem rætt er við í grein
blaðsins segir starfsmenn fyrirtækj-
anna heimsækja sjúkrastofnanir fyrir
ungabörn reglulega til að mæla með
vörum sínum. Gefa þeir læknum og
hjúkrunarfólki gjafir til að auka velvild
þeirra í garð fyrirtækjanna. Stjórnvöld
í Bangladess eru sögð hafa gott eftir-
lit með markaðssetningu á formúlu-
mjólk. Þrátt fyrir það má finna auglýs-
ingaplaköt frá framleiðendunum inni
á sjúkrastofnunum með myndum af
hvítum, hraustum börnum. Viðmæl-
andi blaðsins bendir á að margir íbú-
ar landsins telji allt það sem komi frá
Vesturlöndum vera það besta og það
skýri valið á fyrirsætum.
Segjast auglýsa brjóstagjöf
Þegar starfsaðferðir mjólkurdufts-
framleiðenda í þróunarlöndunum
komust í umræðuna fyrir þrjátíu
árum síðan beindust spjótin einna
helst að matvælarisanum Nest-
lé. Fyrirtækið var þá stórtækast á
þessum markaði og var sakað um
að gera út her kvenna sem þóttust
vera hjúkrunarfræðimenntaðar og
veittu mæðrum ráð um formúlu-
mjólk. Meðal þeirra aðferða sem fyr-
irtækið beitir í dag til að koma vör-
um sínum á framfæri er að dreifa til
lækna afrifum með myndum af vör-
um sínum. Þykir þessi aðferð vera á
gráu svæði. Talsmaður Nestlé neit-
ar því hins vegar að þetta séu aug-
lýsingar í viðtali við breska blaðið.
Segir hann tilganginn með þessum
afrifum einfaldlega vera þann að
auðvelda læknum að vísa mæðrum
á réttu vörurnar enda er ólæsi al-
gengt í landinu og myndir því nauð-
synlegar. Með þessu eru minni líkur
á að mæður kaupi mjólkurduft sem
ætlað er eldri börnum en þeirra.
Hann bendir einnig á að fyrirtæki
sitt sé öflugur málsvari brjóstagjaf-
ar. Blaðamaður The Guardian segir
að hvergi séu sjáanlegar upplýsingar
um brjóstagjöf á þeim sjúkrastofn-
unum sem hann heimsótti í Bang-
ladess en afrifurnar eru víða. Fullyrt
er á heimasíðu fyrirtækisins að það
hafi dreift tugum þúsunda bæklinga
með upplýsingum um jákvæð áhrif
brjóstagjafar og einnig veitt hjúkr-
unarstarfsfólki leiðsögn í því hvernig
það geti aðstoðað mæður við að hafa
börn sín á brjósti.
Samkvæmt tölum frá WHO eru
börn sem fá formúlumjólk í löndum
þar sem drykkjarvatn er ekki hreint
tuttugu og fimm sinnum líklegri til
að fá magaveiki og niðurgang en þau
sem fá brjóstamjólk.
Gæti bjargað
þúsundum barna á dag
Í dag er talið að 95 prósent mæðra
í Bangladess reyni að hafa börn sín á
brjósti í upphafi en talið er að aðeins
erlendarFréttir
ritstjorn@dv.is