Húsbyggingar og mannvirkjagerð 1945-1986 - 01.04.1988, Side 12

10
2. SKÝRSLUGERÐ UM HÚSBYGGINGAR.
í þessum kafla verður rakin þróun skýrslugerðar um
húsbyggingar. Þá verður fjallað um þær heimildir sem notaðar hafa
verið og þær vinnuaðferðir sem beitt hefur verið. Að lokum verður
vikið að þeim breytingum á tilhögun skýrslugerðarinnar sem
fyrirhugaðar eru.
2.1 Söguleg þróun skýrslugerðar um húsbyggingar.
Segja má að skýrslugerð um húsbyggingar hér á landi hafi verið
með þrennum hætti. í fyrsta lagi hefur Hagstofa íslands safnað
upplýsingum um íbúðarhúsakost landsmanna tíunda hvert ár í því
skyni að gefa almennar upplýsingar um eðli hans. í öðru lagi hefur
Þjóðhagsstofnun og fyrirrennarar hennar safnað upplýsingum um
árlega nýsmíði og viðbót á bæði íbúðar- og atvinnuhúsnæði, í þeim
tilgangi m.a. að fá fram árlega fjármunamyndun í húsnæði. Og í
þriðja lagi hefur Fasteignamat ríkisins haldið skrá um allar fasteignir
í landinu, þar sem fram koma upplýsingar um eiginleika eignanna,
rétt til þeirra og matsverð þeirra. En upplýsingar þessar eru notaðar
meðal annars til skattlagningar. Hér að neðan verður einungis vikið
að skýrslugerð Hagstofunnar og Þjóðhagsstofnunar og fyrirrennara
hennar.
2.1.1 Húsnæðisskýrslur Hagstofu íslands.
Við aðalmanntöl, sem Hagstofa íslands tók á tíu ára fresti frá 1910
til 1960 var, auk upplýsinga um fólkið sjálft, safnað vitneskju um
húsnæði þess. Niðurstöður þeirrar skýrslusöfnunar fyrir 1910 voru
birtar í Landshagsskýrslum 1912, og fyrir 1920 í hagskýrsluheftinu
um manntalið það ár. Hins vegar voru niðurstöður
húsnæðisupplýsinga 1930 og 1940 ekki birtar á prenti á sínum tíma.
En í Húsnæðisskýrslum 1950 voru síðan birtar ýmsar
samanburðartölur úr húsnæðisskýrslum hvers áratugar aftur til 1910.
í húsnæðisskýrslum Hagstofunnar er m.a. að finna ýmsar
upplýsinar um íbúðarhús eftir tegundum byggingarefnis, eftir aldri,
hæð, notkun og tölu íbúða í hverju húsi o.fl. Þar var einnig að finna
ýmsar upplýsingar um stærð íbúða og tölu íbúa í þeim. Yfirleitt var
skiptingin eftir landssvæðum ítarleg og tölur birtar um kaupstaði,
kauptún og sýslur. í töflum 7.3-7.4 í töfluhluta þessarar skýrslu eru
birtar ýmsar niðurstöður úr húsnæðisskýrslum Hagstofunnar. Einkum
er leitast við að sýna tölur sem hafa almennt gildi í samanburði við
meginefni skýrslunnar. Þessar tölur ná til ársins 1960. Manntal var
hins vegar ekki tekið á árinu 1970, og eru því ekki til sambærilegar
upplýsingar um húsakostinn á þeim tíma. Hins vegar var manntal
tekið í ársbyrjun 1981 en þar eð úrvinnslu þess er enn ekki lokið er
þess ekki kostur að birta neinar samanburðartölur úr því.
Húsnæðisskýrslur Hagstofunnar eru í ýmsum atriðum verulega
frábrugðnar skýrslugerð Þjóðhagsstofnunar og fyrirrennara hennar.