Búskapur hins opinbera 1993-1994 - 01.03.1995, Blaðsíða 16

a. Framleiðsla hins opinbera sem hlutfall af landsframleiðslu. Á árinu 1993 nam verg
landsframleiðsla um 412 milljörðum króna, en landsframleiðsla er summa vöru og
þjónustu sem framleidd er í landinu á einu ári og notuð er til neyslu, Qárfestingar
eða útflutnings. Meginhluti þessarar framleiðslu á sér stað í einkageiranum, en hið
opinbera hefur hins vegar staðið að framleiðslu á/7,7% af landsframleiðslu ársins
1993, og þá einkum þjónustu, eins og réttar-, fræðslu- og heilbrigðisþjónustu.
b. Vinnuafl í þjónustu hins opinbera sem hlutfall af heildarvinnuafli. Á árinu 1993
voru heildarársverk í landinu áætluð um 124 þúsund. Af þeim voru 22,9 þúsund
unnin í þágu hins opinbera eða um 18,5% af heildinni.
Mynd 3.3 Umfang hins opinbera 1993, mismunandi
mælikvarðar í hlutfalli við VLF
Opinbcr Opinbcrt Samneysla Samneysla Heildartekjur Heildargjöld
framleiðsla vinnuafl og fjárfesting
c. Samneysla og fjárfesting hins opinbera sem hlutfall af landsframleiðslu. Þessi
mælikvarði sýnir þann hluta landsframleiðslunnar sem fer til endanlegra nota á
vegum hins opinbera. Á árinu 1993 námu samneysluútgjöldin 84,8 milljörðum
króna eða sem svarar 20,6% af landsframleiðslu. Fjárfestingarútgjöld voru hins
vegar 4,3% af VLF.
d. Heildartekjur og heildarútgjöld hins opinbera sem hlutfall af landsframleiðslu. Á
árinu 1993 námu heildartekjur hins opinbera rúmlega 147,5 milljörðum króna eða
35,8% af landsframleiðslu. Óbeinir skattar stóðu fyrir ríflega helmingi heildartekna,
en beinir skattar fyrir tveimur fimmtu hlutum teknanna. Á sama ári námu heildar-
útgjöld um 166 milljörðum króna án afskrifta eða 40,3% af VLF.
Eins og lesa má af mynd 3.4 hafa tekjur og útgjöld hins opinbera á mann staðið í
stað eða dregist saman að raungildi á árunum 1991-1993 miðað við verðvísitölu2
landsframleiðslunnar. Á árinu 1993 mældust tekjumar um 490 þúsund krónur á mann
og útgjöldin um 551 þúsund krónur. Á sama tíma nam landsframleiðslan um 1.367
2 Það er erfiðleikum bundið að finna ásættanlega verðvísitölu sem hægt er að beita við raunvirðingu á
útgjöldum og tekjum hins opinbera. Að réttu lagi ætti að raunvirða hvem lið fyrir sig með þeirri
verðvísitölu sem lýsir verðbreytingu þess liðar. Iðulega eru svo sundurliðaðar verðvísitölur ekki tiltækar
og verður því að grípa til nálgunaraðferða. Oftast em þá notaðar almennar verðvísitölur eins og vísitala
landsframleiðslu. Þá er gengið út frá þeirri forsendu að viðkomandi liðir fylgi almennri verðþróun. Að
öðmm kosti verða niðurstöður villandi.
14