Flóra: tímarit um íslenzka grasafræði - 01.06.1968, Page 26

Flóra: tímarit um íslenzka grasafræði - 01.06.1968, Page 26
múslit, sem mikið er notaður sem indikator fyrir sýrur og basa, og einnig í þvottabláma. Fá má úr fléttum marga mismunandi liti og litbrigði, bæði með notkun mismunandi tegunda fléttna og með því að meðhöndla litar- efnin á mismunandi hátt. Úr litunarskóf (Parmelia saxatilis), sem ásamt fleiri fléttutegundum er nefnd „litunarmosi“ í eldri íslenzkum ritum, má fá dökkbrúnan, rauðbrúnan eða gulbrúnan lit allt eftir litunar- aðferðinni. Einnig má fá brúnan lit úr fjallagrösum. Úr Ochrolechia tartarea, sem einnig gengur undir nafninu litunarmosi í íslenzkum rit- um, fást rauðir og bláir litir og úr ýmsum erlendum skeggfléttum (Us- nea) fást rauðir og gulir litir. Sútun með fléttum. Sumar fléttur, einkum fjallagrös og lungna- skófir (Lobaria pulmonaria), voru notaðar til að súta skinn, en þó að- eins í litlum mæli, þar sem erfitt var að fá nægilegt magn af þeim til stærri iðnaðar. Brennivin úr fléttum. Alkóhólframleiðsla úr fléttum, sem áður þekktist einkum í Skandinavíu, hefur í seinni tíð algerlega lagzt niður með aukinni notkun á kartöflum og kornvöru til þessarar framleiðslu. Var talið hægt að fá 5 lítra af 50% alkóhóli úr 10 kg af fléttum. Aðal- lega var gripið til fléttna í þessum tilgangi, þegar spara þurfti kornið til þessarar framleiðslu. Um 1893 átti þó í Svíþjóð að hefja stórfram- leiðslu á brennivíni úr fléttum, en sá iðnaður lagðist skjótt niður aftur, þar sem fljótlega varð þurrð á fléttum til framleiðslunnar, vegna þess hve endurvöxtur þeirra er hægfara. Ilmvatnagerð og snyrtivörur. Allt frá því á 16. öld hafa fáeinar fléttur verið notaðar við ilmvatnagerð og snyrtivöruframleiðslu. Þessi notkun byggðist bæði á snefil af ýmsum ilmefnum, sem finnast í þess- um fléttum en einnig á vinnslu á fíngerðu, nærri lyktarlausu dufti, senr notað var til fyllingar í krern eða til að fixera önnur ilmefni og gera þau endingarbetri. Þrjár tegundir voru öðrurn fremur notaðar í þessum tilgangi: Ever- nia prunastri, E. furfuracea og Lobaria pulmonaria. Þessar fléttur inni- halda meðal annars snefil af tveim hágildum, ómettuðum alkóhólum, citronellol og geraniol, sem bæði hafa þægilegan rósailm, ennfremur vanillin og kamfóru. Úr fjallagrösum hafa einnig verið unnin lyktar- laus efni notuð í sápur og krem. Fléttur til skreytinga. Til skreytinga hafa aðallega verið notaðar nokkrar tegundir af hreindýrafléttum, einkum Cladonia alpestris. Eru þær einkum notaðar til skreytingar á grafarkrönsum. Hefur þetta eink- um tíðkazt um norðanverða Evrópu. Frá Noregi hefur oft verið all- 24 Flóra - tímarit um íslenzka grasafræði
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108

x

Flóra: tímarit um íslenzka grasafræði

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Flóra: tímarit um íslenzka grasafræði
https://timarit.is/publication/1052

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.