Dagblaðið Vísir - DV - 21.08.2007, Blaðsíða 20

Þriðjudagur 21 ágúst 200720 Skóladagar DV
„Það bendir allt til þess að hlutfall leiðbein-
enda verði hærra í vetur en í fyrra. Fyrir um 20
árum var hlutfall menntaðra kennara 75 pró-
sent. Það hlutfall hefur sem betur fer aukist ár
frá ári en svo virðist sem ákveðið bakslag sé að
verða í þeim efnum í ár,“ segir Eiríkur Jónsson,
formaður Kennarasambands Íslands. Ástæð-
una segir Eiríkur þá að þegar atvinnuleysi sé
jafnlítið og raun ber vitni nú, leiti kennarar ein-
faldlega annað. „Atvinnuframboð á landinu er
mikið um þessar mundir, sem sést best á því að
atvinnuleysi er aðeins 1 prósent. Kennarar taka
sér í síauknum mæli launalaus frí eða einfald-
lega segja upp störfum þegar þeim býðst betur
launuð vinna.“ Eiríkur segir höfuðborgarsvæð-
ið koma verr út en landsbyggðin á þenslutím-
um sem þessum. „Fólk á höfuðborgarsvæð-
inu hefur meira val þegar kemur að atvinnu.
Það þarf mun meira til að fólk sem býr á lands-
byggðinni skipti um vinnu. Víða er atvinnuum-
hverfið fábreytt og fólk gerir það ekki að gamni
sínu að flytja milli landshorna. Þess vegna
kemur þenslan sér ekki eins illa fyrir skóla á
landsbyggðinni.“ Eiríkur bendir þó á að hlutfall
leiðbeinenda sé hærra á landsbyggðinni en á
höfuðborgarsvæðinu.
Gengur vel að manna í Reykjavík
Hjá Reykjavíkurborg fengust þær upplýs-
ingar að betur gengi að ráða kennara til starfa
en útlit var fyrir í upphafi sumars. 10. ágúst
var búið að ráða í um 96 prósent stöðugilda
en allt stefnir í að hægt verði að manna um 98
prósent stöðugilda með menntuðum kennur-
um. Restin verði mönnuð með leiðbeinend-
um. Fram kemur á vef Reykjavíkurborgar að
óvenju margir kennarar séu í námsleyfi eða
launalausu fríi; 87 talsins, og hafi það áhrif á
stöðu starfsmannamála. Eiríkur segir eðlilegt
og stundum nauðsynlegt að fólk sem unnið
hafi lengi í sama starfinu taki sér hlé. „Oft er
gott fyrir fólk sem hefur kennt lengi að breyta
aðeins til. Þannig endist það lengur þegar fram
í sækir. Það þarf að vera ákveðin endurnýjun í
kennarastéttinni en hún má hvorki vera of mik-
il né of lítil.“
Munum aldrei útrýma kennaraskorti
Eiríkur segir að meðan kennarastarfið sé
ekki betur borgað en raun ber vitni verði ekki
hægt að útrýma skorti á kennurum. „Það eru
gömul sannindi og ný að þegar fólki býðst betri
vinna, skiptir það um starf. Það er sorglegt að
þurfa að sjá á eftir fólki út úr skólunum sem lík-
ar starfsumhverfið vel og vinnur gott starf inn-
an skólanna. Það hættir einfaldlega vegna þess
að það treystir sér ekki til að vinna á þeim laun-
um sem í boði eru.“ Eiríkur segir einu lausnina
við þessu vera þá að skólarnir geti boðið kenn-
urum laun sem eru sambærileg við það sem
gengur og gerist úti í atvinnulífinu. „Það er ekki
nóg að vera samkeppnishæf þegar að þrengir.
Til að ná stöðugleika í kennarastéttinni þurfa
skólarnir líka að geta borgað samkeppnishæf
laun á þensluskeiði eins og hér hefur verið
undanfarin misseri. Það má ekki túlka orð mín
þannig að mér finnist ekkert hafa áunnist síð-
ustu ár. Það hefur mjög margt batnað í kjörum
og vinnuaðstöðu kennara en það þarf einfald-
lega að stíga fleiri og stærri skref.“
Samningar lausir næsta vor
Næsta vor verða fyrstu samningar lausir
á nýjan leik. Eiríkur segist vonast til að menn
muni þá eftir stöðunni sem jafnan kemur upp á
haustin þegar ráða á fólk til starfa. „Það er eng-
in hætta á verkföllum eða öðrum átökum í vet-
ur, nema ef ekki tækist að manna allar lausar
stöður. Mín ósk er sú að þegar menn setjist að
samningaborðinu muni menn viðurkenna að
það þurfi að bæta töluverðu í launaumslögin
til að gera kennarastarfið eftirsóknarvert. Og til
að við getum haldið því góða fólki sem vinnur
innan veggja skólanna.“ Eiríkur segir aðspurð-
ur að við Íslendingar eigum nógu marga kenn-
ara til að manna allar stöður sem þurfi. „Það er
ekki skortur á kennaramenntuðu fólki, það er
alveg klárt. Fólk skilar sér hins vegar ekki inn í
skólana og við þurfum því að leita allra leiða til
að fá fólk til starfa eftir að hafa lokið kennara-
námi. Það hefur ýmislegt verið gert varðandi
vinnuskyldu og aðstöðu kennara en ég vil sjá
að í vor verði einblínt á krónur og aura frekar
en aðra þætti. Auðvitað má betur gera á öllum
sviðum en mín von er sú að launin sjálf verði
hækkuð.“
Vandinn mestur í leikskólum
Eiríkur segir að þótt vandi sé til staðar hjá
grunnskólunum sé vandinn mun meiri hjá
leikskólunum. „Innan við 40 prósent starfs-
manna í leikskólum hafa menntun í uppeld-
is- eða kennslufræðum. Það þarf að gera átak
á þeim bænum til að brúa bilið. Vandamálin
eru því nokkuð ólík. Í grunnskólunum þarf að
reyna að fá fólkið sem menntar sig inn í skól-
ana, en hvað leikskólana snertir er einfaldlega
skortur á menntuðu fólki.“
BakSlaG í RáðninGuM
GRunnSkólakennaRa
Eiríkur Jónsson, formaður Kennarasambands Íslands, segir allt útlit fyrir að hlutfall menntaðra grunn-
skólakennara verði lægra en í fyrra. Ástæðuna segir hann mikið atvinnuframboð, kennarar taki sér
launalaus leyfi eða einfaldlega segi upp störfum til að komast í betur launaða vinnu.
eiríkur Jónsson,
formaður Kennarasambands Íslands
segir ástandið verst í leikskólunum.
MaðuR VaR SVolítið
lítill oG óöRuGGuR
Einar Már Guðmundsson rithöfundur
Einar Már Guðmundsson gekk í
Vogaskóla sem þá var fjölmennasti skóli
landsins. Einar segist muna óljóst eft-
ir fyrsta skóladeginum. „Mig minnir að
ég hafi fest á mér hnéð í grindverkinu
á skólalóðinni og ég man að mér þótti
þetta of vandræðalegt til að biðja um
hjálp. Maður var svolítið lítill og óörugg-
ur. En annars eru fyrstu skóladagarnir
bjartir í minningunni.“ Aðspurður seg-
ist Einar hafa ekki verið til neinna alvar-
legra vandræða í barnaskóla. „Ég þótti
svolítið málglaður og ég hafði gaman af
því að taka athyglina frá kennurunum,
en þó aðeins með orðum. Ég hafði frá
svo miklu að segja og seinna gerði ég
það að minni vinnu að tala við sjálfan
mig. Ég kynntist skólayfirvöldum svona
ágætlega en kennararnir báru mér yfir-
leitt vel söguna.“ Í skólatíð Einars tíðk-
aðist það að skipta bekkjum eftir getu
nemanda. „Ég var í einum af miðlungs-
bekkjunum og svona eftir á að hyggja
var það eiginlega besti bekkurinn. Þeir
sem voru í tossabekkjunum voru brotn-
ir niður og miklar kröfur voru gerðar til
þeirra sem voru í bestu bekkjunum. Við
miðlungsfólkið fengum að mótast í ról-
egheitunum. En eftir því sem ég varð
eldri sótti ég í mig veðrið og var orðinn
fjandi góður í háskóla.“ Einar segist eiga
margar góðar minningar úr barnaskóla
og viðurkennir að hafa bætt nokkrum
þeirra inn í skáldsögur sínar. „Ég vísa í
skáldsöguna mína Bítlaávarpið þar sem
ég greini frá því atviki er ég söng í ræðu-
púlti skólastjórans. Það var nú ekki vel
séð og ég sendur til skólastjórans sem
las mér pistilinn.“
DV mynd Ásgeir