Fréttatíminn - 07.02.2014, Síða 4

Inniheldurplöntustanólester
sem lækkar kólesteról
MEÐ
PLÖNTUSTANÓLESTER
Í NÆRINGU
EIN
AF
10
STÆ
RSTU UPPGÖTVUNUM
Kólesteról er áhættuþáttur hjarta- og æðasjúkdóma
2 fylgja fríttmeð ms.is/benecol
veður Föstudagur laugardagur sunnudagur
NA 8-15 m/s. sNjókomA eðA slyddA N- og A-
lANds ANNArs skýjAð. Hiti 0 til 4 stig.
HöfuðborgArsvæðið: NA 3-8 m/s. skýjAð
og hiti 0 til 4 stig.
NA 8-15 og sNjókomA Nv-til ANNArs N 3-8
og stöku él. Hiti um frostmArk.
HöfuðborgArsvæðið: NA 5-8 og skýjAð.
hiti um frostmArk.
NA 5-13 m/s. skýjAð eN él eðA sNjókomA
NorðANtil. vægt frost.
HöfuðborgArsvæðið: NA 3-8 m/s.
hálfskýjAð og frost 0 til 3 stig.
Norðaustlæg átt,
snjókoma eða slydda
en þurrt s-til
Norðaustanátt um helgina með
slyddu eða snjókomu á norðan og
autsanverðu landinu
en lítilsháttar rigning
syðst. hvasst í dag,
en lægir síðan, þó síst
á Vestfjörðum.
kólnar heldur og
víða vægt frost
á morgun og
sunnudag.
3
1 1
0
3
2
-1 0 -1
3
-2
-3 -2 -2
-1
elín björk jónasdóttir
vedurvaktin@vedurvaktin.is
Verja réttindi kvenna
af erlendum uppruna
Samtök kvenna af erlendum upp-
runa hlutu nýverið styrk úr minn-
ingarsjóði Gunnars Thoroddsen.
Elsa Yeoman, forseti borgarstjórn-
ar, afhenti styrkinn við hátíðlega at-
höfn í Höfða. Hún sagði samtökin
vel að styrknum komin, þau hefðu
unnið ötult starf og staðið vörð um
réttindi kvenna af erlendum upp-
runa, að því er fram kemur í tilkynn-
ingu borgarinnar. Með ýmis kon-
ar fræðslu og námskeiðum hefðu
samtökin aukið sýnileika og styrk
þessa samfélagshóps og sýnt fram
á að verðmæti felast í fjölmenningu.
Anija Wozniczka, formaður sam-
takanna, tók við styrknum og sagði
hann koma að góðum notum í starf-
inu fram undan enda mörg verkefni
sem væru í deiglunni.
Minningarsjóður Gunnars Thor-
oddsens var stofnaður af hjónunum
Bentu og Valgarð Briem á fæðing-
ardegi Gunnars þann 29. desemb-
er 1985. Í stofnskrá sjóðsins segir
meðal annars að styrkja skuli verk-
efni eða einstaklinga sem vinna á
sviði mannúðar-, heilbrigðis- eða
menningarmála.
Samtök kvenna af erlendum upp-
runa voru stofnuð á Kvennafrídeg-
inum 24. október 2003 og fögnuðu
því nýlega 10 ára afmæli. Tilgangur
samtakanna er að sameina kon-
ur sem sest hafa að á Íslandi, ljá
þeim rödd, berjast fyrir hagsmun-
um þeirra og vinna að jafnri stöðu
þeirra á öllum sviðum samfélags-
ins. -jh
 Fjölmenning hlutu nýverið styrk
Anija Wozniczka, formaður samtaka
kvenna af erlendum uppruna og Elsa
Yeoman, forseti borgarstjórnar.
fá sendan upplýsingabækling um AdHd
Börn og unglingar með ADhD eiga oft
mjög erfitt í aðstæðum utan hefð-
bundinnar skólastofu, eins og t.d.
í frímínútum, á göngum, í matsal,
búningsklefum, íþróttum, opnum
rýmum, vettvangsferðum o.s.frv. þar
sem umhverfi og aðstæður eru ekki eins
skipulagðar og fyrirsjáanlegar.
Nýlega gáfu ADhD samtökin út upp-
lýsingabækling, ætlaðan starfsmönnum
grunnskóla, sem sendur var öllu starfs-
fólki grunnskóla á landinu, rúmlega 7
þúsund manns, jafnt kennurum sem
eldhússtarfsfólki.
Eins og nafnið gefur til kynna er
bæklingurinn ætlaður öllu starfsfólki
skóla, til þess að skilja betur hegðun og
líðan barna og unglinga með
ADhD og hvernig hægt er
að styðja þau og styrkja.
markmið ADhD sam-
takanna er að börn og
fullorðnir með athyglisbrest,
ofvirkni og skyldar raskanir
mæti skilningi alls staðar í samfélaginu.
Þeir fái þjónustu sem stuðlar að félags-
legri aðlögun þeirra, möguleikum í
námi, starfi og almennt bættum lífs-
gæðum.
Ef yfirfærðar eru erlendar faralds-
fræðilegar rannsóknir á íslenskt þýði
má gera ráð fyrir því að um 10.000
fullorðnir og 6.000 börn á Íslandi séu
með ADhD.
O ft er spurt hvort eyrnabólga sé algengari hér en í nágranna-löndunum og niðurstaðan er sú að svo er alls ekki. Við erum bara
á svipuðu róli hér,“ segir Þórólfur Guðnason,
barnalæknir og sérfræðingur í smitsjúkdóm-
um barna. Hann útskrifaðist með doktors-
gráðu í lýðheilsuvísindum veturinn 2013 og í
doktorsverkefninu rannsakaði hann melting-
ar- og öndunarfærasýkingar hjá börnum á ís-
lenskum leikskólum auk þess sem hann skoð-
aði útbreiðslu pneumkókokkabaktería. Auk
eyrnabólgu kortlagði Þórólfur meðal annars
útbreiðslu hálsbólgu, niðurgangs, hita, kvefs
og lungnabólgu meðal leikskólabarna. „Sú
niðurstaða að sýkingarnar séu ekki algengari
hér en annars staðar eru góðar fréttir fyrir
samfélagið,“ segir hann en rannsóknin er sú
viðamesta sem hefur verið gerð á þessum
þáttum hér á landi.
Rannsóknirnar voru unnar á öllum leik-
skólum í Hafnarfirði og Kópavogi á árunum
2000 til 2003, á tveggja og hálfs árs tímabili.
Á sex mánaða fresti var farið inn í leikskólana
og foreldrar spurðir um sjúkdóma og sýkingar
barnanna, auk þess sem skimað var fyrir
áhættuþáttum. „Síðasta eitt og hálfa árið var
gert sérstakt hreinlætisátak á helmingi leik-
skólanna til að athuga hvort hægt væri að
draga úr tíðni sýkinganna, meðal annars með
því að fræða börn og starfsfólk um staðlaðar
aðferðir til að þvo hendur, notkun á spritti
og hreinsum á umhverfi, svo sem salerni og
hurðarhúna. Það bar ekki árangur og virtist
ekki skipta máli. Ég held að ástæðan fyrir
því sé að undirliggjandi hreinlæti sé gott á ís-
lenskum leikskólum og aukið hreinlæti hafi
því ekki áhrif. Það er í samræmi við aðrar
rannsóknir en í samfélögum þar sem undir-
liggjandi hreinlæti er ekki sérlega gott hefur
hreinlætisátak mikið að segja,“ segir Þórólfur.
Eini áhættuþátturinn sem tengdist öllum
sýkingunum var aldur en vitað er að yngstu
börnin fá oftar sýkingar. Breytileiki var milli
árstíða en ekki milli leikskólanna sjálfra og
ekki var hægt að tengja sýkingarnar við sér-
stakar aðstæður á heimili eða leikskóla.
Erlendar rannsóknir sýna að sýkingar
eru algengari hjá börnum sem eru á leik-
skóla en jafnöldum þeirra sem eru heima.
„Það heyrir til undantekninga á Íslandi að
börn á þessum aldri séu heima þannig að
það væri mjög erfitt að rannsaka það hér.
Samkvæmt erlendum rannsóknum sleppa
börn sem eru heima betur þegar þau eru
ung en svo þegar þau eru orðin eldri og
fara út í lífið þá fá þau þessar sýkingar. Hin
börnin eru þá búin að byggja upp sitt ónæm-
iskerfi og sleppa betur seinna meir. En það
sleppur enginn alveg,“ segir hann.
erla Hlynsdóttir
erla@frettatiminn.is
Öndunar- og meltingarfærasýkingar meðal íslenskra leikskólabarna eru álíka
tíðar og í nágrannalöndum okkar. Þetta kemur fram í doktorsverkefni Þórólfs
guðnasonar sem lagði í viðamestu rannsókn sem gerð hefur verið á þessum
þáttum hér á landi. sérstakt hreinlætisátak á leikskólum fækkaði ekki sýkingum
sem bendir til þess að hreinlæti hafi verið gott fyrir.
Sýkingar leikskólabarna á
pari við nágrannalöndin
 heilbrigðismál kOrtlagning á sýkingum leikskólabarna
Sú niður-
staða að
sýkingarnar
séu ekki al-
gengari hér
en annars
staðar
eru góðar
fréttir fyrir
samfélagið.
Þórólfur guðnason, yfirlæknir á sóttvarnasviði
embættis landlæknis, rannsakaði öndunar- og
meltingarfærasýkingar meðal íslenskra leikskóla-
barna í doktorsverkefni sínu í lýðheilsuvísindum.
Ljósmynd/Úr einkasafni
Í rannsókninni kortlagði Þórólfur guðnason
meðal annars útbreiðslu hálsbólgu, eyrnabólgu,
niðurgangs, hita, kvefs og lungnabólgu meðal
leikskólabarna. NordicPhotos/Getty
4 fréttir helgin 7.-9. febrúar 2014