Fréttatíminn


Fréttatíminn - 31.01.2014, Blaðsíða 22

Fréttatíminn - 31.01.2014, Blaðsíða 22
K ínversk stjórnvöld hafa ákveðið að slaka á þeirri stefnu að pör megi aðeins eignast eitt barn. Nýjar reglur verða settar og samkvæmt þeim munu pör mega eignast tvö börn ef að minnsta kosti annað foreldrið er einkabarn sinna foreldra. Talið er að þessar breytingar muni leiða til þess að fæð- ingum í Kína fjölgi um eina milljón á ári. Frá 1979 hafa gilt í Kína lög sem kveða á um að pör í borgum og á helstu þéttbýlissvæðum lands- ins megi aðeins eignast eitt barn. Pör sem búa í dreifbýli hafa mátt eignast tvö börn ef fyrsta barnið er stúlka eða fatlaður drengur. Útlendingar í landinu eru undan- þegnir stefnunni og hún gildir ekki heldur í borgunum Hong Kong og Macau sem voru erlendar nýlendur til skamms tíma og eru fyrir tiltölu- lega fáum árum orðnar hluti af Al- þýðulýðveldinu Kína. Fleiri undan- þágur eru á stefnunni en talið er að um 36% íbúa Kína hafa hins vegar þurft að sætta sig við ströngustu útgáfuna; sá hópur hefur tekið áhættu á harkalegum refsingum brjóti hann lögin með því að eign- ast fleira en eitt barn. Þetta eru refsingar eins og atvinnumissir, háar fjársektir, auk þess sem konur hafa verið neyddar í fóstureyðingar og ófrjósemisaðgerðir. Fæðingartíðni féll úr 4,77 í 1,64 Þótt stefnan um eitt barn á fjölskyldu hafi verið í gildi frá 1979 hefur verið slakað á nokkrum þáttum hennar í gegnum árin. Meðal annars hefur pörum sem bæði eru einkabörn for- eldra sinna verið leyft að eignast tvö börn. Breytingarnar sem boðaðar voru á dögunum ganga lengra því nú verður þeim pörum leyft að eign- ast tvö börn þar sem aðeins annar aðilinn er einkabarn. Þetta er ein stærsta tilslökun sem gerð hefur verið í þessum efnum frá upphafi. Allt frá upphafi hefur verið deilt á einkabarnsstefnuna. Henni var ætlað að hefta stjórnlausa fólksfjölgun í landinu og hefur haft mikil áhrif á þróun kínversks þjóðfélags eins og sést af því að frá því að hún var inn- leidd hefur fæðingatíðni í landinu fallið úr 4,77 börnum á hverja konu niður í 1,64 börn á hverja konu á árinu 2011. Önnur afleiðing er sú að hvergi í heiminum er nú jafnmikill munur á fjölda fæddra drengja og stúlkna. Drengirnir eru miklum mun fleiri og talið er árið 2020 verði ungir karlar 25 milljónum fleiri en ungar konur í landinu.. Talsmenn þessarar stefnu horfa á hagtölurnar og segja að stefnan hafi borið árangur og haft mikla þýðingu fyrir efnahagslíf landsins. Hennar vegna hafi fæðst 400 milljón færri börn en ella. Þannig hafi verið sköp- uð skilyrði fyrir einstæðum hagvexti í Kína undanfarin rúmlega 30 ár. Hætta á vinnuaflsskorti og vaxandi hlutfall eldra fólks Undanfarin misseri hafa hins vegar borist fréttir af því að stjórnvöld væru farin að huga að breytingum og hefðu þungar áhyggjur af neikvæð- um langtímaáhrifum einkabarns- stefnunnar. Hún stuðli að vinnuafls- skorti og vinni gegn því að kínverskt þjóðfélag fái risið undir þeim kostn- aði sem fylgir sívaxandi hlutfalli eldra fólks í landinu. Nú liggur fyrsta tilslökunin af hálfu stjórnvalda fyrir og breyting- unni er fagnað af ýmsum lýðfræðing- um og einnig af þeim sem hafa lengi gagnrýnt einkabarnsstefnuna og þau hörmulegu mannréttindabrot sem hafa verið fylgifiskar hennar. Konur hafa verið neyddar í fóstur- eyðingar og til að gangast undir ófrjósemisaðgerðir. Algengt er að fóstrum stúlkubarna sé eytt eða að stúlkubörn séu deydd skömmu eftir fæðingu. Foreldrar vilja heldur eignast drengi enda er það rótgróið viðhorf í menningu landsins að það tryggi framtíð fjölskyldunnar að eignast syni; þeir haldi nafni fjöl- skyldunnar á lofti og beri ábyrgð á framfærslu og velferð foreldra sinna á efri árum. Gagnrýnendur segja að stefnan hafi valdið samfélaginu margvísleg- um öðrum skaða sem enn sé ekki að fullu kominn í ljós. Hlutfall aldraðra hefur vaxið gríðarlega í landinu. Unga kynslóðin er of fámenn til að annast allt gamla fólkið og sjá því farborða. Innan skamms verði til- finnanlegur skortur á sérhæfðu vinnuafli ungs fólks sem nauðsynlegt er talið til að drífa efnahagslíf lands- ins áfram. Í þessum hópi gagnrýnenda eru fjölmargir lýðfræðingar og sérfræð- ingar í mannfjöldaþróun og hag- tölum sem benda á að jafnvel þótt einkabarnsstefnan hefði aldrei orðið að veruleika hefði fæðingartíðnin í Kína sjálfkrafa farið lækkandi eftir því sem frjálsræði í efnahagsmálum jókst og efnahagur fólks batnaði. Þróunin hefði sjálfkrafa orðið svipuð og í löndum eins og Japan og Ítalíu þar sem fæðingartíðni hefur lækkað gríðarlega á fáum áratugum án nokk- urrar stýringar af hálfu stjórnvalda. Kerfið vill viðhalda sjálfu sér En meðal lýðfræðinga heyrast þær raddir að það nægi ekki að opna ein- staka smugur, eins og gert er með breytingunum nú, ef markmiðið er að leysa þau félagslegu vandamál sem blasa við eftir að einkabarns- stefnunni hefur verið fylgt í áratugi. Kerfið berjist gegn breytingum og reyni að viðhalda sjálfu sér. Um 500.000 opinberir starfsmenn hafa atvinnu af því að framfylgja einkabarnsstefnunni. Þær sektir sem lagðar eru á fólk sem eignast of mörg börn renna til sveitarfélaga og héraðsstjórna sem berjast margar gegn breytingum af ótta við að missa þennan tekjustofn. „Við þurfum ekki smáskammta- lækningar í barneignastefnunni,“ segir Gu Baochang, lýðfræðingur við Háskóla fólksins í Beijing. „Það sem við þurfum er að leggja þetta kerfi niður í heild sinni.“ Pétur Gunnarsson petur@frettatiminn.is Heimildir: Time og Wikipedia. Wash- ington Post. Kínverjar slaka á einkabarnsstefnunni Í meira en þrjátíu ár hafa Kínverjar búið við þá stefnu að fólk á helstu þéttbýlissvæðum landsins hefur aðeins mátt eignast eitt barn. Stjórnvöld hafa framfylgt stefnunni af hörku. Háum sektum hefur verið beitt og konur hafa verið neyddar í fóstureyðingar og ófrjósemisaðgerðir. Nú hafa verið boðaðar tilslakanir á þessari stefnu enda eru ekki lengur nægilega margt ungt fólk í landinu til þess að standa undir vexti efnahagslífsins og tryggja framfærslu hinna eldri. Kínverskur maður hefur auga með einkasyninum á reiðhjólinu í Beijing. Hefðir Kínverja voru þær að eignast stóra fjölskyldu og mörg börn. Frá 1979 hafa stjórnvöld framfylgt harðri einkabarnsstefnu á helstu þéttbýlissvæðum landsins. Nú hefur verið til- kynnt um ákveðnar tilslakanir á stefnunni sem ávallt hefur verið umdeild í landinu. Mynd: GettyImages Gao Huaping er 44 ára gömul og ein þeirra sem mótmæltu einkabarnsstefnu kín- verskra stjórnvalda í Beijing í Kína síðastliðið vor. Ljósmynd/Nordicphotos/Getty Að missa barn er versta martröð allra foreldra. Í Kína er sársauk- inn sem fylgir missi barns ekki bara tilfinningalegur og andlegur heldur tengist hann stöðu fólks í þjóðfélaginu og afkomuöryggi. Kínversk menning er fjölskyldu- miðuð frá fornu fari. Forfeður er hafðir í hávegum og öllu skiptir í lífinu að eignast afkomendur sem halda nafni fjölskyldunnar á lofti og tryggja afkomu og velferð foreldr- anna í ellinni. Nú er talið að um milljón for- eldra séu í þeim sporum í Kína að hafa misst einkabarn vegna slysa eða veikinda. Þetta er fólk sem er komið yfir miðjan aldur og tók ekki áhættuna á að eignast fleiri en eitt barn af ótta við refsingar á borð við atvinnumissi og háar fjársektir. Í vor efndu hundruð karla og kvenna í þessum sporum til mót- mæla í Beijing, réðust inn í skrif- stofur heilbrigðisráðuneytisins og kröfðu stjórn-völd um aðgerðir og bætur. Krafa fólksins gegn stjórn- völdum byggist á því að þau hafi framfylgt einkabarnsstefnunni af hörku. Fólk sem boðið hefur stjórn- völdum byrginn og eignast börn í óþökk þeirra hefur kallað yfir sig harðar aðgerðir. „Í 20 ár voru allar okkar vonir og framtíðardraumar bundnir við son okkar en nú er hann dáinn,“ segir Xu, sem er 53 ára. Hann og konan hans hafa engan til að sjá fyrir sér í ellinni og að auki finnst þeim þau ekki hafa neitt til að lifa fyrir lengur. Einn þeirra sem hefur verið lát- inn finna fyrir því að ganga gegn vilja stjórnvalda þegar kemur að barneignum er Yang Zhizhu, fyrr- verandi prófessor í lögum við Stjórnmálafræðiháskóla kínverskr- ar æsku. Hann missti vinnuna og var sektaður um jafngildi fimm milljóna íslenskra króna þegar eig- inkona hans eignaðist aðra dóttur þeirra hjóna árið 2010. Honum var leyft að snúa aftur til vinnu á síðasta ári en þarf að láta sér nægja 125.000 krónur í laun á mánuði, sem er brot af fyrri launum. Sjaldan hafa aðgerðir stjórnvalda þó verið jafnharkalegar og í Pun- ing-héraði vorið 2010. Þá var ráð- ist gegn 10.000 konum sem höfðu eignast höfðu fleiri en eitt barn og ekki höfðu sinnt kröfu stjórnvalda um að gangast undir ófrjósemisað- gerðir. Ef ekki náðist til kvennanna sjálfra voru ættingjar þeirra – afar og ömmur, systkini, unglingar og jafnvel börn – handteknir og settir í varðhald allt þar til konurnar gáfu sig fram á heilsugæslustöð og geng- ust undir ófrjósemisaðgerð. Heimild: Washington Post, Marie Claire. Sími 412 2500 - sala@murbudin.is - www.murbudin.is – Afslátt eða gott verð? GÆÐAMÁLNING Mako pensill 50mm 225 Deka Gólfmálning grá 3 lítrar 4.295 Deka Spartl LH. 3lítrar 1.990 Kletthálsi Reykjavík Reykjanesbæ Deka Pro 10 Innimálning. 10 lítrar 6.690 LF Veggspartl 0,5 litrar 795 DekaCryl 7 Innimálning. 10 lítrar 5.995 Deka Pro 4. Veggja- og loftamálning. 10 lítrar 5.795 GÓÐ Þ VOTTA HELDN I Deka Meistaralakk 70 Akrýllakk. hvítt. 1 líter 1.895 Bakki, 25 cm rúlla, grind og pensill. - Sett 1.595 Fórnarlömb einkabarnsstefnunnar 22 fréttaskýring Helgin 31. janúar–2. febrúar 2014
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64

x

Fréttatíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fréttatíminn
https://timarit.is/publication/944

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.