Sveitarstjórnarmál - 01.03.2004, Blaðsíða 26

Rannsókn á búsetuóskum Reykvíkinga
Fólk vill sérbýli og hlýlegt umhverfi
Bjarni Reynarsson hefur kannað búsetuóskir Reykvíkinga með áherslu á fræðilega og hagnýta rann-
sókn sem gefur nýtanlegar upplýsingar fyrir uppbyggingu borgarinnar í framtíðinni.
Síðastliðið haust voru þáttaskil á starfsferli
Bjarna er hann hætti störfum hjá Reykja-
vfkurborg eftir 30 ára starf og stofnaði ráð-
gjafarfyrirtækið Land-ráð sf., sem býður
sveitarfélögum, verktakafyrirtækjum og
fieirum ráðgjöf á sviði skipulags- og
byggðamála. En lítum á helstu niðurstöður
rannsóknarinnar.
Um 78% svarenda í rannsókn á hús-
næðis- og búsetuóskum Reykvíkinga
myndu helst kjósa að búa í einbýli en að-
eins um 41% úr þeim hópi úrtaksins telur
sig hafa efni á búsetu í sérbýli. Niðurstöð-
ur könnunarinnar gefa einnig til kynna
stuðning við þéttingu byggðar í Reykjavík-
urborg og mestur áhugi reyndist fyrir nýrri
byggð í miðborginni, við Skúlagötu, á
Eiðsgranda íVesturbæ og ÍVatnsmýri, eða
hjá um 60% aðspurðra.
Áhersla á fræðilega
og hagnýta rannsókn
Rannsóknin var unnin undir stjórn og
handleiðslu Bjarna Reynarssonar, land-
fræðings og skipulagsfræðings, og fólst
meðal annars í því að leggja 45 spurning-
ar fyrir úrtakshóp 1.673 einstaklinga þar
sem spurt var um aðstæður og óskir til
húsnæðis og búsetu. Einnig var leitað álits
sama hóps á 32 myndum af borgarum-
hverfi í Reykjavíkurborg og erlendis og
fengust svör frá um 53% aðspurðra. í
þriðja lagi var leitað dýpra að húsnæðis-
og búsetuóskum fólks með umræðum
þriggja rýnihópa á aldrinum 20 til 35 ára,
36 til 50 ára og 51 til 70 ára. Bjarni segir
að áhersla hafi verið lögð á fræðilega og
hagnýta rannsókn sem gæfi
nýtanlegar upplýsingar fyrir
uppbyggingu borgarinnar í
framtíðinni en ekki reynt að
draga upp eins konar svart-
hvfta mynd af því ástandi sem
er ríkjandi og viðhorfum fólks
til þess. Rannsóknin var kynnt
á málþingi Reykjavíkurborgar um skipt-
ingu íbúðarhverfa, sem fór fram 28. nóv-
ember síðastliðinn.
Bjarni Reynarsson, landfræðingur- og skipulags-
fræðingur.
Margt fólk alið upp
í sérbýli á landsbyggðinni
Bjarni telur að rekja megi rætur þess
hversu margir óska að búa í sérbýli að
einhverju leyti til þess að margt fólk sé
alið upp í sveitum eða litlum þéttbýlum á
landsbyggðinni þar sem sérbýli sé hinn
ríkjandi þáttur. Þetta fólk óski fremur eftir
að búa áfram í sérbýli þótt það sé flutt til
borgarinnar. „Þetta er viss angi af átthaga-
tryggð eða átthagafjötrum en annan anga
slíkra fjötra er að finna f áhuga fólks á bú-
setu í eldri hverfum borgarinnar þar sem
það á rætur sínar." Bjarni segir að fyrri bú-
seta ráði miklu um val á hverfi og hús-
næði. Friðsæld og hagræði fyrir fjölskyidur
skipti einnig verulegu máli og fólk óski
eftir hlýlegu og þægilegu umhverfi í
námunda við híbýli sín. Þá sé mikið lagt
upp úr að geta haft sem flest út af fyrir sig;
það er sérinnganga, þvottahús inni í íbúð,
sér garð ásamt vandaðri hönnun. Bjarni
segir einnig hafa komið út úr rannsókn-
inni að fólk vilji síður búa mjög nálægt
verslunarkjörnum en kjósi engu að síður
nálægð við matvöruverslanir.
Hverfishugsunin rík
Borgarhverfi þurfa að hafa ákveðna miðju
þar sem finna má þjónustu og einhvers
konar samkomustað. Bjarni bendir á að
Svíar hafi leitast við að koma upp félags-
miðstöðvum inni í íbúðarhverfum og segir
að hugsanlega megi nýta skólabyggingar í
viðkomandi hverfum til slíkra hluta. Hann
segir að leitast sé við að afmarka hverfi
sem heildir og það megi meðal annars
finna í ákveðnum nafnendingum á borð
við Mela, Hlíðar, Sund ogVoga. Árbæjar-
hverfið sé dæmi um afmarkað hverfi með
skörpum útlínum þar sem betur hafi tekist
til við að skapa ákveðna hverfishugsun
eða þorpsbrag en til dæmis í Breiðholtinu
sem sé mun stærra hverfi þótt það sé
nokkuð vel afmarkað fá öðrum borgar-
hlutum. Hann segir að hverfishugsunin sé
nokkuð rík í hugum íbúa Reykjavíkurborg-
ar því í rannsókninni hafi komið fram að
um 64% aðspurðra vilji búa áfram í sama
borgarhverfi.
Unnið með nokkra sérvalda hópa
Nú liggja niðurstöðurnar fyrir. En hvernig
geta borgaryfirvöld á hverjum tíma og
sveitarstjórnir annarra sveitarfélaga nýtt
sér þær og aðferðafærðina sem að baki
þeim liggur við framtíðarskipulagningu
byggðar?
Bjarni segir að hagnýting og eftirfylgni
sé eitt af markmiðum rann-
sóknarinnar. „Það er auðvelt
að nýta aðferðafræðina á ein-
faldan hátt við að fá mat fólks
á tillögum að skipulagi nýrra
íbúðahverfa. í stað viðamikilla
viðhorfskannana er unnið með
nokkra sérvalda 8 til 12
manna hópa; svonefnda „focus groups".
Cengið er út frá einstaklingsbundnum
spurningalista með áherslu á að fá fram
viðhorf fólks til skipulagsmála almennt og
„Þetta er viss angi af átthagafjötrum en annan
anga slíkra fjötra er að finna í áhuga fólks á bú-
setu í eldri hverfum borgarinnar þar sem það á
rætur sínar."
TOLVUMIÐLUN
H-Laun
www.tm.is
26