Morgunblaðið - 28.12.2011, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 28. DESEMBER 2011
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Ísérkennilegriviðveru íKastljósi á
dögunum sýndi
Össur Skarphéð-
insson rétt einu
sinni á spil Sam-
fylkingarinnar. Það voru mikil
roð. Samfylkingin hefur lengi
agnúast út í þá atvinnuvegi
þjóðarinnar, sem lengst hafa
lifað með henni og verið hvað
þarfastir, sjávarútveg og land-
búnað. Mikið hefur verið fyrir
því haft að stimpla landbún-
aðinn sem ölmusugrein al-
mennings, vegna þess að
stjórnvöld hafa lengst af viljað
tryggja að niðurgreidd fjölda-
framleiðsla utanlands gengi
ekki af innlendri framleiðslu
dauðri. Gerðist það verður
ekki aftur snúið. Engin þjóð
vill verða ófær um að sjá um
grunnframleiðslu af slíku tagi
og verða algjörlega öðrum
háð.
En nú er reynt að halda
þeirri fullyrðingu á lofti að
„ölmusan“ frá ESB til íslensks
landbúnaðar yrði jafnvel enn
ríkulegri en sú innlenda, sem
svo hart og ákaft hefur áður
verið fordæmd.
Komi „ölmusan“ frá Brussel
virðist eðli hennar breytast.
Jafnvel þótt það sé svo að Ís-
land myndi auðvitað borga öll
slík framlög sjálft og með
þeim að auki. En svo voru það
ummælin um sjávarútvegs-
málin í Kastljósinu.
Frumvarpi Jóns Bjarnason-
ar sjávarútvegsráðherra um
stjórn fiskveiða, sem lagt var
fram sl. vor, mætti að sögn
Össurar Skarphéðinssonar
helst líkja við meiriháttar „bíl-
slys“. Og svo bætti hann því
við að enda hefði hann ekki
lagt þetta laga-
frumvarp fram.
Þessi ummæli
voru í senn röng
og einkar ómerki-
leg og ódrengileg.
Hið umrædda
frumvarp var stjórnarfrum-
varp, afgreitt í ríkisstjórn og
lagt fram sem stjórnarfrum-
varp og þar með á ábyrgð rík-
isstjórnarinnar allrar. Undan
því getur enginn ráðherra vik-
ið sér, hversu mikill loddari
sem hann vill sýnast í augum
þjóðar sinnar. En það var ekki
eingöngu svo að þetta tiltekna
frumvarp lyti sömu lögum og
önnur stjórnarfrumvörp. Það
hafði nefnilega mun ríkari
stöðu en þau flest. Það var lagt
fram vegna þess að um slíkt
hafði verið samið í stjórn-
arsáttmála. En það sem meira
var, að í greinargerð frum-
varpsins var sérstaklega und-
irstrikað að það hefði verið
unnið „undir formerkjum
mjög viðamikils samráðs milli
stjórnarflokkanna. Að því
samráði komu sex stjórn-
arþingmenn allt frá því í nóv-
ember 2010, ásamt fjórum ráð-
herrum sem að málum komu á
seinni stigum“.
Á þetta benti Óli Björn
Kárason m.a. í grein í Þjóð-
málum nýlega. Ummæli ráð-
herrans úr stjórnarliðinu í
kastljósþætti sínum voru því
ekki aðeins ódrengileg, heldur
beinlínis sett fram til að draga
upp ranga mynd af aðdrag-
anda hins mikilvæga máls,
sem setti allt í uppnám í at-
vinnugreininni.
Fólkið í landinu er orðið
ýmsu vant en þarna var jafn-
vel lengra gengið en áður hef-
ur sést.
Maðurinn sem for-
dæmdi „bílslysið“
sat við stýrið með
hinum}
„Slys“ eða ósvífni?
Þeir eru ekkimargir Ís-
lendingarnir sem
hlotið hafa ámóta
viðurkenningu
fyrir störf sín og
Tómas Már Sigurðsson, for-
stjóri Alcoa-Fjarðaáls. Í gær
var greint frá því að hann
muni í byrjun næsta árs taka
við sem forstjóri Alcoa í Evr-
ópu og jafnframt hafa með
höndum yfirstjórn álfram-
leiðslusviðs fyrirtækisins í
álfunni.
Alcoa er gamalgróið fyr-
irtæki og er í hópi stærstu
og öflugustu fyrirtækja ver-
aldar með starfsemi víða um
heim og tugþúsundir starfs-
manna. Þegar Íslendingi er
falin slík ábyrgðarstaða í
þess háttar fyrirtæki hlýtur
það að vekja athygli.
Um leið ætti
viðurkenning af
þessu tagi að vera
öðrum hvatning,
ekki síst ungu
fólki sem er að
afla sér menntunar eða
reynslu á vinnumarkaði.
Tækifærin eru víða í þeim al-
þjóðlega heimi sem við hrær-
umst í og þau getur verið að
finna bæði innan og utan
landsteinanna, hjá inn-
lendum fyrirtækjum eða er-
lendum.
Ísland mun alltaf njóta
þess, hvort sem er beint eða
óbeint, ef Íslendingum geng-
ur vel. Þetta á við um alþjóð-
legan heim viðskiptanna sem
önnur svið mannlífsins. Þess
vegna er rík ástæða til að
fagna því þegar Íslendingur
nær slíkum árangri.
Það er ánægjuefni
þegar Íslendingar ná
langt á sínu sviði}
Mikilvæg viðurkenning
Í
dag er níundi dagurinn af 10 daga yf-
irlýstu sorgartímabili í Norður-Kóreu
vegna fráfalls einræðisherrans Kims
Jong-ils. Útförin fer jafnframt fram í
dag og má því gera ráð fyrir að sorg-
artímabilið nái ákveðnu hámarki, sé það yf-
irleitt mögulegt. Að því gefnu að þeir hlýði
fyrirskipunum munu íbúar Norður-Kóreu fyr-
ir lok dagsins hafa lagt leið sína 27 sinnum á
opinbera staði til að sýna harm sinn í verki.
Eins og fleiri datt ég í hömlulausa neyslu á
því sem kalla mætti Norður-Kóreu-klám fyrir
Vesturlandabúann, dagana eftir dauða Kims
Jong-ils, og tilnefni hér með myndskeiðin af
harmkvælunum á götum Pyongyang sem
óhugnanlegasta fréttaefni ársins. Hvorki flóð-
bylgjunni í Japan né hungursneyðinni í Sóm-
alíu tókst að vekja hjá mér jafnmikinn hroll og
vanlíðan og þessi tryllingslegu viðbrögð norðurkóresku
þjóðarinnar við dauða kúgara síns. Helst er það upp-
takan af síðustu mínútunum í lífi Múammars Gaddafis,
blóðugs og yfirbugaðs, sem komst nálægt því.
Fjölmiðlar um allan heim hafa reynt að ráða í hegðun
Norður-Kóreubúa síðustu daga, en það er erfitt að skilja
hvað býr að baki. Sjálf er ég búin að rýna í myndskeiðin,
í andlit fólksins, augnaráð þess, í leit að einhverju raun-
verulegu á bak við látalætin. Vísbendingarnar eru marg-
ar þótt ómögulegt sé að fullyrða hvað þær þýða. Í einum
rammanum er miðaldra maður í forgrunni á fjórum fót-
um, að því er virðist yfirkominn af sorg. Í
bakgrunni sjást hins vegar tveir tvístígandi
unglingsstrákar, sem virðast ekki vita hvern-
ig þeir eiga að haga sér, en krjúpa svo á knén
og hylja andlitið innan um aðra syrgjendur. Á
öðrum stað er þysjað inn á konu sem gefur
frá sér eintóna væl, hálffelur sig í úlpunni en
augun hvarfla flóttalega til hliðanna – og
framan í myndavélina sem fylgist með. Full-
orðnir menn sem berja í skrifborðin sín, grát-
andi þurrum tárum. Ef maður tekur hljóðið
af gætu þeir allt eins verið að hlæja. Manni
virðist augljóst að þetta sé allt saman tilgerð.
Lögboðinn hópgrátur. Tilfinningarnar eru
hins vegar sennilega flóknari en svo að hægt
sé að afgreiða þær annaðhvort sem leik eða
afleiðingar heilaþvottar.
Óöryggi, uppnám, ótti og óreiða, jafnvel ör-
vænting. Sennilega upplifir fólkið sem við sjáum á skján-
um allt þetta. Múgæsing er ógnvænlegri en nokkrar
náttúruhamfarir, en að sama skapi vaknar forvitnin, sem
jaðrar við að vera pervers. Það er næstum því jafn
heillandi og það er truflandi að sjá svona skýra birting-
armynd þess hvernig hægt er að kúga heilt milljóna-
samfélag til undirgefni og fylgispektar. Stóra spurningin
sem eftir situr er hvort maður sjálfur myndi bregðast við
með sama hætti í þessum aðstæðum. Svarið hlýtur að
vera já, því þrátt fyrir allt er þetta fólk alveg eins og við.
una@mbl.is
Una Sig-
hvatsdóttir
Pistill
Kóresk krókódílatár
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjórar:
Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Útgefandi:
Óskar Magnússon
FRÉTTASKÝRING
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
Allmörg loðnuskip halda tilleitar og veiða strax eftiráramót. Þá heldur rann-sóknaskipið Árni Frið-
riksson til mælinga á loðnustofn-
inum 3. janúar. Jafnframt er stefnt
að því að veiðiskipin fari skipulega
yfir svæðið og miðli upplýsingum um
hvar loðnuna er að finna. Þannig
getur rannsóknaskipið einbeitt sér
að mælingum þar sem loðnan er, í
stað þess að eyða tíma í leit á stóru
hafsvæði. Skipulag samvinnu Haf-
rannsóknastofnunar og útgerðar-
manna verður nánar útfært á föstu-
dag.
Rannsóknir töfðust um tvo mán-
uði í haust vegna verkfalls á rann-
sóknaskipunum og síðan torvelduðu
hafís og veður rannsóknir þegar far-
ið var af stað í byrjun desember.
Þorsteinn Sigurðsson, sviðsstjóri
nytjastofnasviðs Hafrannsókna-
stofnunar, segir að vissulega sé tals-
verð óvissa um stærð loðnustofnsins.
Bæði fullorðin loðna sem og yngri
aldurshópar hafi síðan um aldamót
haldið sig norðar og vestar en áður
vegna hlýnunar sjávar. Þegar sé
komið fram í desember sé erfitt að
ná marktækum mælingum vegna
hafíss á þeim slóðum sem loðnan
heldur sig.
Miðað við mælingar á ungloðnu
haustið 2010 má telja líklegt að að-
eins hafi náðst að mæla hluta stofns-
ins núna í desember. „Magn kyn-
þroska loðnu var miklu minna en
búast hefði mátt við eftir ungloðnu-
mælingar haustið 2010,“ segir um
þetta í frétt stofnunarinnar fyrir jól.
Sjávarútvegsráðherra gaf í sept-
ember út upphafsheimild til ís-
lenskra loðnuveiðiskipa til að veiða
181.269 lestir af loðnu á vertíðinni.
Að loknum leiðangrinum nú í janúar
leggur Hafrannsóknastofnun til
aflamark fyrir yfirstandandi vertíð.
Óvissa með ungloðnu
Ef aðstæður leyfa verður einnig
reynt að mæla magn ungloðnu í leið-
angrinum í janúar, það er loðnu frá
vorinu 2010 sem verður uppistaðan í
veiðinni vertíðina 2011/12. Lítið
mældist af henni í leiðangrinum í
desember og var fjöldi ungloðnu
svipaður og í lélegu árunum frá
2004-2009 og aðeins um 10% af því
sem mældist haustið 2010, að því er
segir í frétt frá Hafrannsóknastofn-
un. Á grundvelli þessara mælinga
reyndist ekki unnt að mæla með
upphafsaflamarki haustið 2012.
„Í fyrrahaust voru ungloðnumæl-
ingarnar gerðar á tímabilinu 24.
september til 11. október eða um
tveimur mánuðum fyrr. Þá var hluti
ungloðnunnar á því svæði sem unnt
var að kanna nú en langmest af
loðnunni, bæði ungloðnu og eldri
loðnu, var á grænlenska land-
grunninu og norður með Austur-
Grænlandi allt norður fyrir Scores-
bysund (71° n.br.), eða á svæði sem
ekki var unnt að kanna núna vegna
íss. Ekki verður fullyrt um hvort
dreifing loðnunnar er með sama
hætti og í fyrra en ef það er raunin
var stærstur hluti loðnustofnsins ut-
an rannsóknasvæðisins í ár,“ segir í
fréttinni.
Það kann að vera vandkvæðum
bundið að mæla ungloðnuna eftir
áramót þó hún hafi þá skilið sig frá
veiðistofninum. Að líkindum verður
umtalsverður hluti hennar undir ís
fram undir vor þegar fæðuskil-
yrði batna í sjónum. Þegar
líður fram á vorið breytir
hún um atferli og flytur sig
upp undir yfirborð sjávar
og þá er hún illmælanleg
þar sem dýptarmælar
ná mjög illa til fisks
sem heldur sig við
yfirborð.
Loðnuleit í samvinnu
veiðiskipa og Hafró
Morgunblaðið/Ómar
Vertíð Haustið var erfitt vegna veðurs og hafíss og aðeins hafa veiðst um
8.400 tonn af loðnu frá 1. október. Vonir eru bundnar við góða veiði í vetur.
„Það er í raun engin ástæða
til annars en bjartsýni,“ segir
Friðrik J. Arngrímsson, fram-
kvæmdastjóri LÍÚ, um loðnu-
vertíðina framundan. „Haustið
var mjög erfitt vegna veðurs
og hafíss og veiðin var því lítil
þrátt fyrir talsvert úthald. Eigi
að síður erum við miklu slak-
ari fyrir þessa vertíð heldur
en flestar aðrar undanfarin ár.
Vísbendingar eru um að
vertíðin geti orðið góð og nú
er verkefnið að finna þessa
loðnu, mæla hana, veiða og
vinna. Árgangurinn frá 2009
mun bera uppi veiðina í vetur
og merkin sem við höfum
sýna að hann á að vera sterk-
ur. Ef hann skilar sér eins og
framreikningar frá
ungloðnumæling-
unni í fyrrahaust
gefa vonir um þá
getur kvóti Ís-
lands orðið yfir
500 þúsund
tonn.“
Bjartsýnir
á vertíðina
VONIR UM 500 ÞÚS. TONN
Þorsteinn Sigurðsson
Friðrik J.
Arngrímsson