Morgunblaðið - 28.12.2011, Blaðsíða 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 28. DESEMBER 2011
PARTYlín
an
– fyrst og
fremst
ódýr!
NÝTT
Í KRÓN
UNNI
Anna Lilja Þórisdóttir
annalilja@mbl.is
Eftir jólaösina tekur annars konar
ös við í verslunum landsins þegar
landsmenn skipta jólagjöfum sínum
af ýmsum ástæðum.
„Langflestir eru að skipta yfir í
aðrar stærðir,“ sagði Anna Sigríður
Sigurjónsdóttir, verslunarstjóri í
Joe Boxer í Kringlunni í gær. Undir
þetta tók Arnrún Lea Einarsdóttir í
versluninni Pandoru í Smáralind.
„Svona er bara þessi dagur. Það
hafa komið tveir viðskiptavinir í
morgun, báðir voru að skila.“
„Við erum að skila of stórum föt-
um og dvd-mynd,“ sögðu mæðg-
urnar Ásdís Margrét Rafnsdóttir og
Dóra Lilja Njálsdóttir sem biðu í röð
við Hagkaup í Smáralind. „Við
ákváðum að koma strax eftir jól til
að sleppa við mestu örtröðina.“
Verslanir hafa mismunandi reglur
um skil á vörum. Á skilamiðum eru
oftast gefnar upp dagsetningar og er
þá oft miðað við að vörunni sé skilað
áður en útsölur hefjast. Sumar búðir
taka ekki við vörum nema þeim fylgi
skilamiði frá viðkomandi verslun,
aðrar taka við öllum varningi sem
þær selja, óháð því hvort hann hafi
verið keyptur þar. Þar á meðal er
Office 1, en þangað er hægt að skila
öllum bókatitlum, svo framarlega
sem þeir eru seldir í versluninni.
„Hægt er að skila á milli jóla og ný-
árs og okkur finnst þetta sjálfsögð
þjónusta við viðskiptavini okkar,“
segir Egill Þór Sigurðsson, einn eig-
enda Office 1. „Viðskipti ganga út á
að veita góða þjónustu, en við viljum
líka leggja okkar lóð á vogarskál-
arnar að bókin haldi gildi sínu sem
góð jólagjöf.“
Skilað og skipt Nokkur röð hafði myndast fyrir utan Hagkaup í Smárlind í gær, þar sem landsmenn skiluðu jóla-
gjöfum sínum. Skilareglur eru mismunandi á milli verslana, þannig fara sumar fram á skilamiða, en aðrar ekki.
Nú er skilað og skipt
eftir jólaverslunina
 Skilað og skipt í verslunum  Mismunandi skilareglur
Morgunblaðið/Sigurgeir S.
Fjölskylduhjálp Íslands verður með
neyðarúthlutun í dag á milli kl. 14 og
17 í húsnæði samtakanna í Eskihlíð í
Reykjavík. Fram kemur í frétta-
tilkynningu að búið hafi verið að
ákveða að hafa lokað á milli jóla og
nýárs en fjölmargir hafi hins vegar
hringt í samtökin og óskað eftir mat-
araðstoð. Samtökin segja að neyðin
sé mjög mikil.
Þá segir að fatamarkaðurinn
verði einnig opinn.
„Hingað hefur hringt grátandi
fólk þannig að ég ræsti út alla sjálf-
boðaliða og gerði ráðstafanir með
matarkaup,“ segir Ásgerður Jóna
Flosadóttir, framkvæmdastjóri Fjöl-
skylduhjálparinnar. Hún nefnir sem
dæmi um ástandið að hringt hafi
grátandi kona, hjónin séu bæði at-
vinnulaus, hún búin að vera það í tvö
ár og maðurinn fái ekki atvinnuleys-
isbætur.
„Margir héldu að þeir gætu séð
sér farborða fram yfir jól og áramót,
gætu verið með það sem venja er á
jólunum. En svo kemur bara í ljós að
þeir hafa kannski klofið jólin en geta
það ekki þessa daga sem nú eru
framundan. Við ætlum að taka inn
að minnsta kosti 500 fjölskyldur,
þörfin er mikil. Það er svo mikilvægt
að koma þessu á framfæri vegna
þess að þeir sem eru heima og skort-
ir allt halda að það sé lokað hjá okk-
ur. Þeir þurfa að fá þessi skilaboð.“
Fjölmargir óska
eftir mataraðstoð
 Fólk hringir grátandi í Fjölskyldu-
hjálp sem ræsir út alla sjálfboðaliða
Björn Jóhann Björnsson
bjb@mbl.is
Félag forstöðumanna ríkisstofnana,
FFR, er enn að íhuga málshöfðun á
hendur ríkinu vegna brota kjararáðs
á skyldum sínum. Kjararáð afturkall-
aði sem kunnugt er launalækkun til
ráðherra og alþingismanna, sem tók
gildi 1. janúar 2009, og embættis-
manna, sem tók gildi frá 1. mars 2009,
en ákvörðunin gildir aðeins aftur til 1.
október sl. Algeng mánaðarlaun rík-
isforstjóra eru á bilinu 600-700 þús-
und krónur, og hækka þau nú um 7-
15%, til þess horfs sem þau voru í fyr-
ir 1. mars 2009.
Áður höfðu forstöðumenn ríkis-
stofnana, sem eru ríflega 200 talsins,
krafist þess að launalækkunin yrði
afturkölluð frá 1. desember 2010,
samkvæmt ákvæði laga um lækk-
unina sem var tímabundin í tvö ár.
Telur félagið kjararáð hafa brotið lög
í júní sl. er ráðið frestaði úrskurði um
afturköllun launalækkana embættis-
manna. Við ákvörðun sína nú 21. des-
ember sl. skilaði einn fulltrúi af fimm
í kjararáði séráliti, Jónas Þór Guð-
mundsson, sem vildi að afturköllun
launalækkunar gilti til 1. desember
2010 en ekki 1. október sl.
Formaður FFR, Magnús Guð-
mundsson, forstjóri Landmælinga
Íslands, segir ákvörðun kjararáðs nú
engu breyta um áform félagsins um
málshöfðun en umboðsmaður Alþing-
is er einnig með til umfjöllunar kvört-
un frá félaginu frá því í júlí sl. Hefur
umboðsmaður beðið eftir svörum frá
kjararáði við ýmsum spurningum, en
þeim hefur ekki enn verið svarað.
„Við höfum hvorki samnings- né
verkfallsrétt og treystum alfarið á
ákvarðanir kjararáðs með okkar
launakjör. Kjararáð á að vera hlut-
laus vettvangur án pólitískra afskipta
og menn eru ekki hressir með vinnu-
brögðin sem tíðkast hafa í þessu máli
undanfarið,“ segir Magnús.
Hann segir ályktun fjölmenns fé-
lagsfundar FFR frá í nóvember sl.
enn í fullu gildi. Þar kom fram mikil
óánægja með vinnubrögð kjararáðs.
Auk þess að fresta úrskurði um aft-
urköllun launa í júní sl. hafi kjararáð
jafnframt frestað að ákvarða for-
stöðumönnum ríkisstofnana laun
með hliðsjón af launaþróun síðustu
missera og innra samræmis þeirra
sem undir ráðið heyra. Með frestun
úrskurðar hafi kjararáð einnig brotið
gegn ákvæðum stjórnsýslulaga um
andmælarétt, málshraða og meðal-
hóf. Magnús segir forstöðumenn
binda vonir við að álit umboðsmanns
hreyfi eitthvað við þeirra málum en
staðan verði metin í kjölfarið og þá
ákveðið með málshöfðun af eða á.
Vonast eftir leiðréttingum
Mismunandi er eftir ríkisstofnun-
um hvort laun starfsmanna voru
lækkuð líkt og forstöðumanna, eða
tekin af yfirvinna, starfshlutfall lækk-
að eða kjörum breytt með öðrum
hætti. Í einhverjum tilvikum hefur
þetta gengið til baka en alls ekki alls
staðar. Ríkisstarfsmenn eru alls um
20 þúsund talsins og kjarasamningar
þeirra mismunandi eftir stofnunum.
Guðlaug Kristjánsdóttir, formaður
BHM, bindur vonir við að ákvörðun
kjararáðs hafi áhrif á þá endurskoðun
kjarasamninga og stofnanasamninga
sem víða stendur yfir. Ríkisstarfs-
menn hafi eins og aðrir launamenn
tekið á sig ýmsar kjaraskerðingar
eftir hrunið, sem í einhverjum tilvik-
um hafi verið sett fram sem tíma-
bundin ráðstöfnun vegna niðurskurð-
ar. Á sama tíma og laun opinberra
starfsmanna hafi verið fryst eða
lækkuð hafi hækkanir orðið á al-
mennum vinnumarkaði. „Við hljótum
að horfa til þess að frekari leiðrétt-
inga sé von,“ segir Guðlaug en í
tengslum við kjarasamninga við ríkið
fer nú fram vinna við bókun sem
snýst um endurskoðun launa og
launakerfa, sem og samanburð á
launum ríkisstarfsmanna og á al-
mennum markaði. Guðlaug seg-
ir þá vinnu ekki hafa gengið
mjög hratt en ákvörðun
kjararáðs hljóti að styðja
við sjónarmið um slíkan
samanburð.
Forstöðumenn ríkisstofnana
ósáttir við ákvörðun kjararáðs
 Almennir ríkisstarfsmenn vonast einnig eftir afturköllun launalækkana og kjaraskerðinga
Launalækkanir og -breytingar
sem fyrirtæki á almennum
markaði gripu til í kjölfar banka-
hrunsins hafa að einhverju leyti
gengið til baka, að sögn Vil-
hjálms Egilssonar, fram-
kvæmdastjóra Samtaka at-
vinnulífsins. Nákvæmt yfirlit
liggur ekki fyrir en Vilhjálmur
segir tölur um launaþróun
benda til þess að starfsmenn
sumra fyrirtækja hafi fengið
launin leiðrétt. Þetta sé að
sjálfsögðu mismunandi eft-
ir atvinnugreinum. Minnst
hafi launin lækkað í
útflutnings-
greinum en mest
í fjármálageir-
anum.
Sumar geng-
ið til baka
LÆKKANIR Á MARKAÐI
Vilhjálmur
Egilsson
Guðlaug
Kristjánsdóttir
Magnús
Guðmundsson