Morgunblaðið - 29.10.2012, Page 26

26 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 29. OKTÓBER 2012
VIÐTAL
Kolbrún Bergþórsdóttir
kolbrun@mbl.is
Erlendur Sveinsson kvikmynda-
gerðarmaður hefur lokið við að
gera myndaflokk sinn, Drauminn
um veginn. Myndaflokkurinn er í
fimm hlutum og fjallar um píla-
grímsgöngu rithöfundarins Thors
Vilhjálmssonar til Santiago de
Compostela á Spáni. Fyrsti hlutinn
var frumsýndur í Háskólabíói í nóv-
ember 2010 og annar hlutinn í Bíó
Paradís í apríl 2011. Síðustu þrjár
myndirnar í flokknum, 3.-5. hluti,
verða frumsýndar í Bíó Paradís í
nóvember, nánar tiltekið 2. nóv-
ember, 9. nóvember og 16. nóv-
ember, og verður hver myndhluti
sýndur þar í viku.
Sterk og góð viðbrögð
Erlendur er fyrst spurður hvort
það hafi ekki vaxið honum í augum
að gera myndaflokk í fimm hlutum
um einn og sama manninn. „Það
var ekki upphaflega áætlunin að
búa til svona stórt verk en þegar
kvikmyndatökur voru á enda og ég
fór að vinna úr efninu komst ég að
því að það væri nánast syndsamlegt
að leyfa efninu ekki að lifa eins og
það gerði tilkall til,“ segir Erlend-
ur. „Ég hafði lagt af stað í leiðang-
urinn vitandi að handritið var
lengra en svo að ég kæmi efninu
fyrir í 90 mínútna mynd, eins og
upphaflega stóð til. Reynsla mín í
kvikmyndagerð hefur kennt mér að
þegar maður byrjar á verkefni tel-
ur maður sig vera þann sem öllu
ræður en þegar fer að líða á vinn-
una gerir maður sér grein fyrir því
að affarasælast sé að líta á sig sem
þjón verksins. Verkið fer smám
saman að lifa sínu lífi og maður
verður að leyfa sér að sýna því
ákveðna auðmýkt. Það var einmitt
þetta sem gerðist. Og ef maður trú-
ir á verkefnið þá heldur maður
áfram með það.
Mér fannst það mikil áskorun og
spennandi spurning hvort mögulegt
væri að búa til fimm myndir um
mann á göngu þannig að hver hluti
héldi athygli áhorfandans og ekki
bara það heldur væri hann tilbúinn
að horfa á meira við lok hvers
myndhluta þótt í fullri bíómynda-
lengd væri. Til að sannfæra sjálfan
mig um að ég væri ekki á villigöt-
um með þessa ákvörðun mína hafði
ég prufusýningar á hverri mynd
meðan þær voru enn í vinnslu í
kvikmyndahúsi og heima í stofu til
að sannfærast um að þær héldu.
Viðbrögð fólks við öllum mynd-
hlutum hafa verið mjög sterk. Ég
hafði boðssýningar á myndum nr.
3-5 fullbúnum í Háskólabíói í byrj-
un september. Fólk naut þess að að
koma aftur og aftur enda fékk ég
viðbrögð eins og „Ég naut hverrar
sekúndu“ og „Mig langaði alltaf til
að sjá meira“. Tilfinning mín er því
sú að mat mitt hafi verið rétt.“
Gamall draumur Thors
Hvernig kviknaði hugmyndin að
myndinni?
„Þegar Thor var búinn að senda
frá sér „Morgunþulu í stráum“, þar
sem sagt er frá pílagrímsferð
Sturlu Sighvatssonar til Rómar á
Sturlungaöld, hitti ég meistarann í
Austurstræti og fór að ræða við
hann um þá hugmynd mína að gera
mynd um pílagrímsgöngu á Jak-
obsveginum. Ferðin er eitt meg-
inþemað í höfundarverki Thors og
mér fannst það góð hugmynd að
setja hann niður á pílagrímaveginn
sem myndi tákngera lífsferðalagið,
lífsgönguna sem er bæði innra og
ytra ferðalag. Í þessu tali okkar
Thors um tengsl hans við Evrópu
og Jakobsveginn sem upphafspunkt
Evrópuvitundarinnar kom í ljós að í
40 ár hafði hann átt sér draum um
pílagrímsgöngu eftir Jakobsveg-
inum. Hann hafði hugsað sér að
þeir Baltasar eldri færu í slíka ferð
og hann myndi skrifa um ferðina og
Baltasar gera myndir við textann.
Nú lifnaði þessi gamli draumur
Thors við með vissum hætti og
sömuleiðis áform mín, sem rekja
má aftur til ársins 1996 hið
minnsta, um að gera mynd á Jak-
obsveginum.
Ég fór að undirbúa myndina upp
úr 2001 og þá efldist samfélag okk-
ar Thors. Við vorum í æfingum í
fjöllum og áttum góðar stundir
saman í náttúrunni, sem ég festi
sumar hverjar á kvikmynd. Sum-
arið 2004 hófust tökur fyrir alvöru
hér heima, eftir að Sigurður Sverr-
ir Pálsson, kvikmyndatökumaður
og náinn vinur, var genginn til liðs
við okkur. Um haustið 2004 fórum
við til Frakklands, þar sem við vor-
um í tíu daga í kvikmyndatökum.
Til Spánar var síðan haldið í fimm
vikna kvikmyndaleiðangur vorið
2005 en þá var Sigurður Hr. Sig-
urðsson hljóðmaður kominn í hóp-
inn. Í hluta ferðarinnar var líka
kona hans, Elvira Mendez, með í
för sem túlkur. Þetta var nú allt
tökuliðið að mér viðbættum því í
mörgun tilvikum var það algjör
nauðsyn að taka á tvær vélar og
svo kvikmyndaði ég líka drjúgt af
Thor á göngunni.
Stundum reyndi á. Það voru sig-
urstundir en líka ósigrar. En þá var
bara að reyna að átta sig á því hvað
gat falist uppbyggilegt í mótbyrn-
um og nýta sér það.
Eftirvinnslan tók mun meiri tíma
en ég hefði viljað enda að stærstum
hluta á herðum eins manns. Ég
klippti myndaflokkinn einn, samdi
þulartextann, valdi alla tónlist og
klippti, valdi allt efni upp úr verk-
um Thors og svo framvegis. Það
þurfti herflokk þýðenda til að þýða
úr átta tungumálum, ég sá um
enskuna og Norðurlandamálin en
þar við bætast spænska, franska,
þýska og ítalska, já og galisíska og
latína í söngtextum. Þannig að um-
fangið er ekkert sambærilegt við
aðrar heimildarmyndir hér heima
þori ég að fullyrða og jafnvel þótt
víðar væri leitað. Ég fékk síðan
Sigurð Sverri til að taka að sér lit-
greininguna og samsetninguna og
Boga Reynisson til að taka upp þul-
arlesturinn og annast hljóðhönnun.“
Dimm og hrjúf rödd Thors
Hvernig voru kynnin af Thor?
„Það komu stundir í þessu langa
ferli þegar ég óttaðist að Thor
myndi hugsanlega ekki lifa það að
sjá myndina fullbúna. En þetta gat
ekki gengið hraðar en það gerði,
því ég neitaði mér um að gefa
nokkurs staðar eftir. Ég ætlaði mér
ekki að bila í lokaorrustunni í
neinni af myndunum fimm. Það
sem var svo stórkostlegt við Thor
var áhugi hans á lífinu og skapandi
vinnu í hvaða listgrein sem vera
skyldi. Símtöl okkar á kvöldum
voru löng, oft mjög löng. Hann
veitti mér mikla uppörvun enda var
honum mjög hugstætt samstarf
okkar Sigurðar Sverris sem hann
sagði hafa verið mjög lærdómsríkt
fyrir sig að kynnast. Samstarfið og
félagsskapur okkar Thors hélt
Þjónn verksins
 Erlendur Sveinsson hefur lokið
við myndaflokk í fimm hlutum um
Thor Vilhjálmsson
Erlendur Sveinsson Þannig að úr
litlu fjármagni tókst að búa til
gríðarlega stórt verk, sem ég vona
að fólk komi til að sjá í Bíó Paradís.
signa.is
TILBOÐ
*verð með vsk.
kr.59,900-
Vindskilti
með merkingu