Morgunblaðið - 11.01.2013, Qupperneq 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 11. JANÚAR 2013
Ingveldur Geirsdóttir
ingveldur@mbl.is
Svo virðist sem silíkon í eitlum sé
algengur fylgikvilli þess að hafa
verið með sprunginn PIP-
brjóstapúða. Af þeim 354 konum
með PIP-brjóstapúða sem mættu í
ómskoðun hjá Leitarstöð Krabba-
meinsfélagsins í fyrra voru 203 með
sprungna púða. Silíkon greindist í
eitlum hjá 126 þeirra. Þar af út frá
báðum brjóstum hjá 46 kvennanna
samkvæmt samantekt Leitarstöðv-
arinnar. Konurnar voru ómskoð-
aðar með tilliti til brjósta og eitla-
stöðva.
Engar vísbendingar eru um að
silíkon í eitlum sé hættulegt heilsu
manna. Samkvæmt upplýsingum
frá lýtalækni á að vera lítið mál að
fjarlægja eitla sem silíkon hefur
sest í. Slíkar aðgerðir eru gerðar
hér á landi og á ekki að vera mikil
áhætta að fara í þær. Hann segir
það mjög sjaldgæft að silíkon kom-
ist í eitla út frá brjóstapúðum, um
einstaka tilvik sé að ræða. „En þá
er ég ekki að tala um öfgatilfelli
eins og með PIP-brjóstapúðana. Í
PIP-púðunum var annað silíkon en
í löglegum púðum og það gæti vald-
ið öðruvísi ertingu,“ segir lýtalækn-
irinn, sem notaði aldrei PIP-
brjóstapúða.
Samfélagið vaknaði
Spurður hvernig silíkon í eitlum
sé fjarlægt svarar hann að oftast sé
um að ræða eitla í holhöndum þar
sem eitlastöðvarnar fyrir brjósta-
svæðið eru. „Laust silíkon getur í
einstaka tilvikum skilað sér með
eitlabrautum inn í eitlana og safn-
ast þar upp. Þar tekur eitillinn, sem
er partur af ofnæmiskerfinu, við
þessum efnum og byrjar að skrá-
setja þau með það fyrir augum að
búa sér til varnir. Eitillinn getur
stækkað, sést í ómskoðun og veldur
jafnvel einhverjum einkennum.
Þarna eru um 20-30 aðrir eitlar
sem lenda kannski ekki í silíkoni.
Þá er gerður lítill skurður og eit-
illinn með silíkoninu tekinn út. Það
á ekkert að koma að sök.
Það getur líka verið silíkon eftir í
vefjum sem á eftir að skila sér út í
eitlana þannig að það verður að
fylgjast með sumum einstakling-
um.“
Silíkon í eitlum er eitt af því sem
er talið upp sem áhætta þegar kon-
ur fá sér brjóstapúða. Lýtalækn-
irinn segir að í kjölfar PIP-málsins
hafi samfélagið vaknað varðandi
slík mál. „Margir, sem eru ekki
með PIP-púða, hafa komið og látið
líta á sig og fengið fræðsluna upp á
nýtt, þá vita þeir sem koma í að-
gerð orðið meira um það sem þeir
eru að fá sér. PIP-málið hefur líka
kostað marga kvíða, depurð og ang-
ist því þær konur sem voru ekki
með PIP fóru að hafa áhyggjur af
sínu ástandi.“
Morgunblaðið/Ómar
Skurðaðgerð Lýtalæknir segir að það sé áhættulítið að láta fjarlægja eitla í
handarkrika sem silíkon hefur sest í vegna lekra brjóstapúða.
Silíkon greindist í
eitlum hjá 126 konum
 Algengt hjá konum með PIP-púða  Ekki talið hættulegt
Þeir sem fara í sílikonaðgerð fá afhent kort með upplýsingum um vöruna
sem er sett í þá. Á kortinu má bæði sjá strikamerki og framleiðslunúmer
vörunnar og víða er líka hægt að sjá hvaða einstaklingur í verksmiðjunni
handfjatlaði sílikonpúðana. Þannig á varan að vera alveg rekjanleg ef
eitthvað kemur upp á.
„Þetta kort hefur alltaf fylgt vörunni, það er ekkert nýtt, en svo gæti
hafa verið misbrestur á því áður fyrr hvort lýtalæknirinn lét sjúklinginn
sjálfan fá kortið eða límdi það inn í möppu hjá sér, það er hægt að gera
hvort tveggja. Í dag er það alveg á hreinu að sjúklingurinn fær kortið af-
hent,“ segir lýtalæknirinn.
Varan á að vera rekjanleg
SJÚKLINGAR FÁ AFHENT KORT MEÐ UPPLÝSINGUM UM VÖRUNA
Hólmfríður Gísladóttir
holmfridur@mbl.is
Til stendur að loka þeim fjórum
herbergjum sem hafa orðið hvað
verst úti vegna rakaskemmda á
þriðju hæð elstu byggingar Land-
spítalans en um er að ræða skrif-
stofur og eitt hvíldarherbergi
starfsfólks. Viðgerð á framhlið
byggingarinnar verður boðin út í
febrúar og verður m.a. skipt um þá
glugga sem hafa lekið og valdið því
að myglusveppur hefur þrifist í
skrifstofuálmunni. Talið er að veik-
indi tíu starfsmanna spítalans megi
rekja til rakans og myglunnar en
starfsfólkið varð fyrst vart við ein-
kenni fyrir allt að þremur árum.
Ingólfur Þórisson, framkvæmda-
stjóri rekstrarsviðs Landspítalans,
segir húsið þannig byggt að myglu-
sveppurinn berist ekki á milli her-
bergja og það ætti ekki að vera
vandkvæðum bundið að komast fyr-
ir vandamálið.
„Það fyrsta er að útiloka rakann,“
segir Ingólfur. „Það þarf að loka
þessum herbergjum þar sem þetta
er og gera við gluggana. Við byrjum
vonandi á því í apríl og gerum svo
ráð fyrir að gera við inni á her-
bergjunum í framhaldinu,“ segir
hann.
Ingólfur segir vonir standa til
þess að búið verði að standsetja
herbergin seinni part sumars. Hann
segir að yfirvöldum hafi verið gerð
grein fyrir mikilli viðhaldsþörf
bygginga Landspítalans en í ljósi
þróunar mála verði mögulega að
forgangsraða verkefnum upp á nýtt.
Skoða forgangsröðun
verkefna
„Við höfum ekki tekið ákvörðun
um slíkt en allt sem við gerum er
mjög brýnt. Við höfðum tekið frá 40
milljónir til að endurnýja lyftu inn-
andyra á spítalanum, þannig að það
væri með góðu móti hægt að flytja
sjúklinga á milli gjörgæslu og
bráðamóttöku, sem er erfitt því lyft-
an er svo lítil, og það hefur svona
verið nefnt, án þess að það hafi
nokkur ákvörðun verið tekin um
það, að fresta því og reyna að gera
meira utandyra.“
Ingólfur segir að þetta sé nokkuð
sem verði metið í framhaldinu en
þeir fjármunir sem rekstrarsviðið
hafi til ráðstöfunar í utanhússvið-
gerðina dugi aðeins til að gera við
hálfa framhlið hússins.
Líkt og fram kom í Morgun-
blaðinu í gær gera áætlanir ráð fyr-
ir að um 300 milljónum verði varið
til viðhalds á byggingum Landspít-
alans á árinu. Þar af fara 60 millj-
ónir í utanhússviðhald en um 240
milljónir í viðhald innanhúss, s.s.
breytingar á húsnæðinu, málning-
arvinnu, gólfdúkaskipti og uppsetn-
ingu á nýjum tækjum.
Loka fjórum herbergjum
 Viðgerðir boðnar út í febrúar  Öðr-
um framkvæmdum mögulega frestað
Viðhald og nýframkvæmdir
Heimild: Rekstrarsvið Landspítala
*Ríkisframlag í milljónum króna á föstu verðlagi 2012
(mv. vísit. byggingarkostnaðar)
1.200
1.000
800
600
400
200
0
Fjárlög Viðbætur
20
02
20
03
20
04
20
05
20
06
20
07
20
08
20
09
20
10 20
11
20
12
20
13
51
0,
6
49
4,
4
53
1,
4
50
4,
7
46
4,
9
51
3,
3
46
1,
6
37
7,7
36
2,
7
33
0,
6
30
2,
0
28
6,
0
33
,31
23
,5
64
,377
,1
39
9,
1
17
3,
4
51
2,
4
17
2,
3
Dagur B. Egg-
ertsson, varafor-
maður Samfylk-
ingarinnar, ætlar
ekki að sækjast
eftir endurkjöri á
landsfundi
flokksins sem er
í næsta mánuði.
Í samtali við
Morgunblaðið
sagðist Dagur
hafa tekið þá ákvörðun fyrir
nokkru að sækjast ekki eftir emb-
ættinu en einbeita sér að borg-
armálunum.
Aðspurður hvort umræðan um
nauðsyn þess að kona tæki við sem
varaformaður í flokknum hafi haft
áhrif á ákvörðunina segir Dagur að
hann hafi þegar verið búinn að
ákveða að láta af embætti þegar
ljóst var að karl myndi taka við
embætti formanns. Dagur sagði að
tryggja þyrfti ákveðna breidd í for-
ystusveitinni og sér fyndist það í
takt við áherslur flokksins í jafn-
réttismálum að kona yrði varafor-
maður. heimirs@mbl.is
Dagur hætt-
ir sem vara-
formaður
Dagur B.
Eggertsson
Björn Jóhann Björnsson
bjb@mbl.is
„Víða gæti orðið hætta á kali ef
svellið fer ekki af túnunum. Bænd-
ur eru ánægðir með hlákuna sem
verið hefur en það þarf meira til að
hreinsa klakann, hann er víða mik-
ill og þykkur og hefur legið yfir
síðan í nóvember,“ segir Eiríkur
Loftsson, ráðunautur á Sauðár-
króki, um ástand túna í Skagafirði.
Víða um land liggur klaki yfir
túnum, sérstaklega á Norðurlandi
þar sem snjóað hefur mikið í vetur.
Eiríkur segir að þar sem horf-
urnar séu verstar séu bændur eðli-
lega áhyggjufullir. Ef grasræturn-
ar fái aðgang að lofti sé minni
hætta á kalskemmdum en þolið sé
mismunandi eftir grastegundum og
aldri túna. Þannig séu dæmi um að
tún í Fljótum hafi komið vel undan
vetri þó að þar sé jafnan mikið
fannfergi.
„Núna hefur klaki hins vegar
legið yfir og þetta má ekki standa
lengi svona. Hér hafa verið hlýindi
síðustu daga en sólin er lágt á lofti
og auk þess hefur verið logn eins
og í gær [miðvikudag], en við þær
aðstæður minnkar klakinn lítið,“
segir Eiríkur.
Hann bendir jafnframt á að síð-
ustu tvö sumur hafi heyskapur á
svæðinu verið almennt slakur og
bændur vilji ekki fá kalskemmdir í
ofanálag í vor.
Útlitið ekki gott
Undir þetta tekur Ingvar
Björnsson, ráðunautur á Búgarði í
Eyjafirði. Útlitið sé ekki mjög gott
ef fram heldur sem horfir. Þó sé of
snemmt að vera með miklar svart-
sýnisspár. Staðan verði metin nán-
ar í byrjun febrúar.
„Langt er síðan það snjóaði og
frysti og svellið hefur því verið yfir
alveg síðan í nóvember sums stað-
ar. Það er ástæða til að hafa meiri
áhyggjur af golfvöllum og íþrótta-
völlum þar sem grösin þola ekki
jafnmikinn klaka. Túnin geta þolað
allt að þrjá mánuði áður en veruleg
hætta skapast á kalskemmdum,“
segir Ingvar.
Hann rifjar upp að ekki séu
nema tvö ár liðin síðan tún
skemmdust norðan- og austanlands
vegna kals. Bændur hafi einnig
upplifað þurrkatíð og heybirgðir
séu í lágmarki. „Það eru búnir að
vera óvanalega miklir umhleyping-
ar og ótíð í vetur. Þannig muna
eldri Þingeyingar ekki eftir jafn-
slæmri tíð og svona snemma vetr-
ar,“ segir Ingvar.
Bændur óttast
kalskemmdir í vor
 Víða svell yfir túnum norðanlands
Morgunblaðið/Einar Falur
Kalskemmdir Svell liggur víða yfir túnum og bændur vonast eftir frekari
hlýindum næstu vikurnar til að minnka hættu á kalskemmdum í vor.