Morgunblaðið - 13.03.2013, Síða 14

14 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 13. MARS 2013
Ómar Friðriksson
omfr@mbl.is
Þær kvaðir eru lagðar á olíufélögin
og aðra sem selja eldsneyti, í stjórn-
arfrumvarpi, að séð verði til þess að
á árinu 2015 verði 3,5% af heildar-
orkugildi eldsneytis í vökva- eða gas-
formi sem selt er vegna samgangna
af endurnýjanlegum uppruna og
hlutfallið verði komið í 5% 2016.
Um er að ræða innleiðingu á til-
skipun Evrópuþingsins og -ráðsins
og er markmiðið að auka hlut end-
urnýjanlegs eldsneytis í samgöngum
og draga úr losun gróðuhúsaloft-
tegunda. Til lengri tíma litið er að
því stefnt að skipt hafi verið út 10%
af orku í samgöngum með endurnýj-
anlegri orku árið 2020.
Fjármálaráðuneytið gerir ráð fyr-
ir að ríkissjóður verði af tekjum sem
nema tveimur milljörðum kr. á ár-
unum 2015 og 2016 verði frumvarpið
lögfest.
Breytingarnar sem væntanleg
löggjöf felur í sér eru umtalsverðar
en flestir sem sent hafa Alþingi um-
sagnir við frumvarpið taka undir
markmið þess. Olíufélagið N1 og
Samtök verslunar og þjónustu vilja
þó að þessi skref verði tekin í lengri
áföngum þannig að 5% markinu
verði náð 1. janúar 2017. Þeir sem
selja eldsneyti gætu þurft að yfir-
stíga ákveðna tæknilega þröskulda
til að þessu takmarki verði náð.
Carbon Recycling International
ehf. er því þó ósammála í umsögn og
segir erfitt að halda því fram að
tæknilegar hindranir standi í vegi
fyrir því að dreifingar- og söluaðilar
geti blandað endurnýjanlegu elds-
neyti við jarðefnaeldsneyti. Tækni
sé þegar til staðar til þess að blanda
því við bensín og dísil hér á landi. Þá
hafi a.m.k. tvö olíufélaganna þegar
hafið innflutning á lífeldsneyti.
Í umsögn atvinnuvega- og nýsköp-
unarráðuneytisins sem barst í gær
er því haldið fram að lágmarks-
viðmiðið sé auðvelt viðureignar fyrir
söluaðila eldsneytis hér á landi.
Tveggja ára aðlögunarfrestur sé
nægilega langur.
Kippur myndi færast í fram-
leiðslu innlends eldsneytis
Lagðar eru í frumvarpinu þær
kvaðir á þá sem selja eldsneyti að
þeir sýni fram á að eldsneytið sé
unnið úr endurnýjanlegum orkugjöf-
um og þeir leggi fram upprunavott-
orð. Er Orkustofnun falið umtals-
vert eftirlitshlutverk og getur
stofnunin lagt sekt á söluaðila sem
uppfylla ekki skilyrðin.
Sú leið varð fyrir valinu við smíði
frumvarpsins að útfærslan á hvernig
markmiðunum verður náð er í hönd-
um fyrirtækjanna sjálfra. Samtök
atvinnulífsins og Samtök iðnaðarins
segja í umsögn að mikill áhugi sé á
framleiðslu innlends eldsneytis og
vænta megi að lögin verði til þess að
kippur færist í þá starfsemi.
Í frumvarpinu er opnuð leið fyrir
söluaðila eldsneytis til þess að
selja óblandað endurnýjanlegt elds-
neyti, svo sem metangas eða vetni en
þeir geta einnig valið úr marg-
víslegum tegundum endurnýjanlegs
eldsneytis, s.s. lífdísilolíu fyrir dísil-
olíublöndur og etanól, metanól o.fl.
fyrir bensínblöndur.
Olíuverslun Íslands uppfyllir nú
þegar kröfur frumvarpsins varðandi
hlut endurnýjanlegra orkugjafa í
dísilolíu en fyrirtækið blandar hátt í
10% af endurnýjanlegu eldsneyti í
allan dísil sem dreift er frá höfuð-
borgarsvæðinu og Akureyri. Einar
Benediktsson, forstjóri félagsins,
segir að jafnvel verði einfaldara að
leysa þetta hvað bensínið varðar, því
þar sé enn meira val á milli efna fyrir
bensínblöndur.
,,Það er af okkar hálfu ekkert því
til fyrirstöðu að gera þetta eins og
kveðið er á um. Þetta er gott skref í
grænu áttina og það er auðvelt að
uppfylla þessi lágmarksskilyrði.“
„Þetta er
gott skref í
grænu áttina“
 Félögin fá tveggja ára aðlögunarfrest
 Orkustofnun falið eftirlit og sektarvald
Morgunblaðið/Ómar
Umferð Markmið væntanlegra laga er að auka hlut endurnýjanlegra orku-
gjafa í bifreiðum og öðrum samgöngutækjum.
Olíufélögin tryggi að 2015 séu 3,5% af heildarorku eldsneytis af endurnýjanlegum uppruna og 5% 2016
Lögfesting frum-
varpsins um end-
urnýjanlegt elds-
neyti mun hafa
mikil áhrif á
skatttekjur ríkis-
sjóðs að mati
fjármálaráðu-
neytisins. Endur-
nýjanlegt elds-
neyti ber ekki opinber gjöld s.s.
bensíngjald og olíugjald. „Verði
frumvarpið óbreytt að lögum má
gera ráð fyrir að tekjur ríkissjóðs
af vöru- og kolefnisgjöldum auk
virðisaukaskatts geti dregist saman
um 760 [milljónir kr.] á árinu 2015
og um 1.150 [milljónir kr.] á árinu
2016,“ segir í umsögn fjárlagaskrif-
stofunnar.
„Ekki er gert ráð fyrir þessu
tekjutapi ríkissjóðs í áætlun ríkis-
stjórnarinnar um jöfnuð í ríkis-
fjármálum. Lögfesting frumvarps-
ins mun því að óbreyttu skerða
afkomu ríkissjóðs og þyngja í sama
mæli róðurinn að settu markmiði
um afgang á ríkisrekstrinum og að
greiða niður skuldabagga ríkis-
sjóðs. Ríkisstarfsemin hefur verið
rekin með greiðsluhalla og ef þessi
lagasetning á ekki að verða til þess
að auka á lánsfjárþörf ríkissjóðs
hlýtur að verða að mæta því annað-
hvort með samdrætti í útgjöldum
annarra málaflokka eða með nýrri
tekjuöflun,“ segir þar ennfremur.
Lýst er áhyggjum af þessu í um-
sögn Samtaka verslunar og þjón-
ustu sem segja að liggja verði skýrt
fyrir hvaða stefnu ríkissjóður
hyggst taka varðandi skattlagn-
ingu á eldsneyti. „Þetta er mjög
brýnt af þeirri ástæðu að verði
frumvarp þetta að lögum er fyrir-
sjáanlegt að tekjur ríkissjóðs af
vöru- og kolefnisgjaldi af eldsneyti,
auk virðisaukaskatts mun dragast
umtalsvert saman.“
Að mati fjármálaráðuneytis gæti
þurft að endurskoða skatta af sam-
göngum í samræmi við aukinn hlut
endurnýjanlegra orkugjafa ef
skattlagningin á áfram að vera sú
tekjuöflun sem hún hefur verið,
m.a. til vegakerfisins.
Mikil áhrif á skatt-
tekjur ríkisins af
eldsneytisnotkun
Ómar Friðriksson
omfr@mbl.is
Heildarútgjöld til heilbrigðismála
voru 145 milljarðar króna á seinasta
ári eða 8,5% af landsframleiðslu. Þar
af var hlutur hins opinbera 116 millj-
arðar króna en hlutur heimila um 29
milljarðar eða 21%. Þetta kemur fram
í bráðabirgðauppgjöri Hagstofunnar
á fjármálum hins opinbera.
Útgjöld hins opinbera til heilbrigð-
ismála árið 2012 námu nánar tiltekið
115,5 milljörðum eða 6,8% af lands-
framleiðslu. Þau drógust saman um
rúmlega 3 milljarða eða um 0,5 pró-
sentustig af landsframleiðslu milli
ára. Fram kemur í riti Hagstofunnar
að á þennan mælikvarða hafa þau ekki
mælst lægri í hálfan annan áratug.
Yfirlit yfir einstök viðfangsefni heil-
brigðisþjónustunnar sýnir að útgjöld
hins opinbera sem hlutfall af lands-
framleiðslu hafa einkum dregist sam-
an í sjúkrahúsaþjónustu, en hlutur
þeirra útgjalda var 4,4% af landsfram-
leiðslu í fyrra en 5,13% á árinu 2006
svo dæmi séu tekin.
Í fyrra var um 75 milljörðum ráð-
stafað til sjúkrahúsaþjónustu og nam
lækkunin milli ára 3,8 milljörðum. ,,Að
raungildi á mann drógust útgjöld til
sjúkrahúsaþjónustu saman um 10,3%,
vegna lyfja- og hjálpartækjakaupa
um 6,9% og um 2,6% vegna þjónustu
við ferlisjúklinga,“ segir í umfjöllun
Hagstofunnar.
Hlutur sjúklinga að hækka
Elín Björg Jónsdóttir, formaður
BSRB, gagnrýnir þessa þróun eins og
hún birtist í tölum Hagstofunnar í
frétt á vefsíðu bandalagsins í gær.
„Það verður að endurskoða gjaldtöku
fyrir ýmsa þætti heilbrigðisþjónust-
unnar til að jafna aðgengi fólks að
þjónustunni. Við sjáum að hlutur
sjúklinga af heildarkostnaði innan
heilbrigðiskerfisins er að hækka og
þeirri þróun verðum við að snúa við,“
segir Elín Björg.
Fram kemur í útreikningum Hag-
stofunnar að í fyrra borguðu heimilin
20,6% af heildarútgjöldum til heil-
brigðismála í landinu og hefur hlut-
fallið ekki verið hærra á því 15 ára
tímabili sem sýnt er í samanburðin-
um.
360 þúsund kr. á mann
Á árabilinu 1999 og til 2009 sveifl-
aðist hlutdeild fjárútgjalda heimil-
anna í heildarútgjöldum til heilbrigð-
ismála á hverju ári frá 17,4% til 19%.
Útgjöld hins opinbera til heilbrigð-
ismála voru ríflega 360 þúsund krónur
á mann 2012 og lækkuðu um 32 þús-
und krónur milli ára en frá árinu 2008
hafa þau lækkað um 56 þúsund krón-
ur á mann á verðlagi 2012 eða um
13,5%. Á árunum 2002 til 2008 voru
þau aftur á móti svipuð á föstu verði
eða á bilinu 427-439 þúsund krónur á
verðlagi 2012.
Lægstu heilbrigðisútgjöld
hins opinbera í 15 ár
Morgunblaðið/Golli
Landspítali Útgjöld til sjúkrahúsaþjónustu minnkuðu um 4,9% 2011-2012.
Örráðstefna
fimmtudaginn 14. mars kl. 16:30-18:00
16:30-16:35 Sigrún Lillie Magnúsdóttir forstöðumaður
Ráðgjafarþjónustunnar setur ráðstefnuna.
16:35-16:55 Hver er heimilislæknirinn þinn?
Þórarinn Ingólfsson heilsugæslulæknir.
16:55-17:15 Karlaheilsa - vandinn að eiga blöðruhálskirtil.
Guðjón Haraldsson skurðlæknir.
17:15-17:35 Þær stjórna lífi okkar - sjálfshjálparörnám-
skeið.
Michael Clausen sérfræðilæknir.
17:35-17:55 Hvað skilur að drengi og menn?
Jóhann Ingi Gunnarsson sálfræðingur.
17:55-18:00 Ráðstefnu slitið - boðið upp á ávexti og safa.
Allir velkomnir - ókeypis aðgangur
Fundarstjóri: Bergur Ebbi Benediktsson, uppistandari.
Krabbameinsfélagið Skógarhlíð 8, 105 Reykjavík, sími 540 1900, www.krabb.is
Ég er karlmaður
ég get veikst ég get grátið
Ráðgjafarþjónusta Krabbameinsfélagsins, Framför,
Góðir hálsar og Krabbameinsfélag Reykjavíkur.