Morgunblaðið - 14.06.2013, Qupperneq 23

FRÉTTIR 23Erlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 14. JÚNÍ 2013
Sunnuhlíð 12, Akureyri, sími 462 1415
www.tonabudin.is
Síðumúla 20, Reykjavík, sími 591 5340
www.hljodfaerahusid.is
Clavinova CVP 605
Snertiskjár, 1327 hljóð, 420 taktar,
USB hljóðupptaka ofl.
Kynnið ykkur þetta magnaða
hljóðfæri í verslun okkar í Reykjavík!
Ársalir ehf fasteignamiðlun
533 4200 og 892 0667
arsalir@arsalir.is
Engjateigi 5, 105 Rvk
Björgvin Björgvinsson, löggiltur fasteignasali
ÁRSALIR
FASTEIGNAMIÐLUN
533 4200
FASTEIGNASALA
FYRIRTÆKJASALA - LEIGUMIÐLUN
Vantar allar stærðir og gerðir eigna á skrá
.... Hafðu samband
Bogi Þór Arason
bogi@mbl.is
Ný viðhorfskönnun bendir til þess
að Bandaríkjamenn séu klofnir í af-
stöðunni til þess hvort rétt hafi ver-
ið að afhjúpa eftirlit Þjóðaröryggis-
stofnunar Bandaríkjanna (NSA)
með síma- og netnotkun milljóna
manna. Yfirmaður stofnunarinnar,
Keith Alexander, hefur varið eft-
irlitið og fullyrt að það hafi hjálpað
bandarískum yfirvöldum að hindra
tugi árása hryðjuverkamanna.
Alexander kom fyrir leyniþjón-
ustunefnd öldungadeildar Banda-
ríkjaþings í fyrradag og svaraði
spurningum þingmanna sem létu í
ljósi efasemdir um að eftirlitið sam-
ræmdist lögum um persónuvernd
og friðhelgi einkalífsins. Alexander
lagði áherslu á að eftirlitið væri lög-
legt og lyti aðhaldi dómstóla. Þótt
stofnunin hefði lagaheimild til að
safna gögnum í miklum mæli um
síma- og netnotkun gæti hún ekki
njósnað um einstaka notendur án
sérstakra fyrirmæla um það frá
leynilegum dómstóli.
Embættismenn NSA hafa sagt að
símar Bandaríkjamanna séu ekki
hleraðir og eftirlit með tölvupóstum
beinist aðeins að útlendingum sem
séu staddir utan Bandaríkjanna.
Löglegt eftirlit?
Mark Udall, demókrati frá Colo-
rado, efaðist um að eftirlitið sam-
ræmdist lögum um persónuvernd.
„Ég tel að það sé afar erfitt að fá
opinskáa umræðu um leynilega
áætlun sem byggist á leynilegum
fyrirmælum frá leynilegum dómstóli
og leynilegri túlkun á lögunum.“
Alexander sagði að uppljóstranir
Bandaríkjamannsins Edwards
Snowdens um eftirlitið hefðu þegar
valdið Bandaríkjunum miklum
skaða og stefnt öryggi landsins í
hættu. Slíkt eftirlit þyrfti að vera
leynilegt til að það gæti borið ár-
angur í baráttunni gegn hryðju-
verkastarfsemi. „Vegna þess að ef
við segjum hryðjuverkamönnum frá
öllu eftirlitinu þá tekst þeim ætl-
unarverkið og Bandaríkjamenn láta
lífið.“
Alexander bætti við að hann vildi
frekar sæta gagnrýni fólks, sem
teldi hann leyna einhverju, en að
vera sakaður um að „stefna þjóðar-
öryggi í hættu“. Hann sagði að NSA
þyrfti að rannsaka hvernig tiltölu-
lega lágt settur starfsmaður verk-
taka stofnunarinnar hefði getað afl-
að leynilegra upplýsinga um svo
viðkvæmt mál og lekið þeim í
fjölmiðla.
Sakaðir um netárásir
Nokkrir bandarískir þingmenn
hafa viðurkennt að umfang eftirlits-
ins hafi komið þeim í opna skjöldu.
„Ég tel að það sé nokkuð til í því að
þingið hafi sofnað við stýrið,“ sagði
demókratinn Steve Cohen, þing-
maður í fulltrúadeildinni. Annar
demókrati, Ron Wyden, þingmaður
í öldungadeildinni, sakaði James
Clapper, yfirmann leyniþjónustu-
mála, um að hafa villt um fyrir þing-
nefndinni í mars þegar hann neitaði
því að NSA hefði safnað upplýs-
ingum um milljónir Bandaríkja-
manna. Repúblikaninn Justin
Amash, sem á sæti í fulltrúadeild-
inni, hvatti Clapper til að segja af
sér og sakaði hann um að hafa veitt
þinginu rangar upplýsingar af
ásettu ráði.
Ný Gallup-könnun bendir til þess
að Bandaríkjamenn séu klofnir í af-
stöðunni til þess hvort rétt hafi ver-
ið af Snowden að afhjúpa eftirlitið.
Um 44% þeirra sem svöruðu sögðu
það rétt, 42% rangt og 14% höfðu
ekki gert upp hug sinn. Tæpur
helmingur repúblikana og óflokks-
bundinna kjósenda sagði að rétt hafi
verið að afhjúpa eftirlitið en 39%
demókrata.
Snowden sagði í viðtali við kín-
verskt dagblað í gær að hakkarar á
vegum NSA hefðu gert 61.000 net-
árásir, m.a. á hundruð vefsíðna á
meginlandi Kína og í Hong Kong.
Kínverskir fjölmiðlar segja að upp-
lýsingar um tölvunjósnir NSA geti
valdið spennu í samskiptum
Bandaríkjanna og Kína.
Klofnir í afstöðunni til lekans
 Yfirmaður Þjóðaröryggisstofnunar Bandaríkjanna ver stórfellt eftirlit með síma- og netnotkun
 Segir að eftirlitið þurfi að vera leynilegt og hafi hjálpað yfirvöldum að hindra tugi hryðjuverka
Uppljóstrari í Hong Kong
Edward Snowden
Lak upplýsingum um stórfellt
eftirlit bandarískra yfirvalda
með síma- og netnotkun
29 ára Bandaríkjamaður.
Snowden segist hafa ákveðið að
afhjúpa njósnastarfsemina
vegna þess að hann hafi ekki
viljað að bandarísk yfirvöld
kæmust upp með að
„eyðileggja friðhelgi einkalífsins,
netfrelsið og grundvallarréttindi
fólks úti um allan heim“
Er fyrrverandi starfsmaður
leyniþjónustunnar CIA,
var starfsmaður verktaka
Þjóðaröryggisstofnunar
Bandaríkjanna (NSA)
Haft var eftir Edward Snowden
í fyrradag að tölvuhakkarar á vegum
Þjóðaröryggisstofnunar Bandaríkjanna
hefðu gert tugi þúsunda árása
á netinu
Breska blaðið Guardian
hefur eftir Snowden að
hann hafi fórnað vel launuðu
starfi, unnustu og ástríku
fjölskyldulífi til að afhjúpa
njósnastarfsemina
Segir að NSA hafi staðið fyrir
meira en 61.000 árásum hakkara
víða um heim, meðal annars
í Kína og Hong Kong
„Edward Snowden er hetja sem hefur
upplýst almenning um nokkra af
alvarlegustu atburðum áratugarins.“
Julian Assange, stofnandi WikiLeaks
„Þetta hefur hjálpað okkur að hindra
tugi hryðjuverkatilvika.“
Keith Alexander, yfirmaður NSA-
um síma- og neteftirlitið
„Þetta er ekki uppljóstrari,
ég tel að hann hafi gerst
sekur um landráð.“
Bill Nelson, öldungadeildar-
þingmaður frá Flórída
„Ég er hvorki landráðamaður né hetja.
Ég er Bandaríkjamaður.“
Snowden, í Hong Kong, 12. júní
Talið er að hann sé í felum í
Hong Kong. Ætlar að reyna
að komast hjá framsali
til Bandaríkjanna
Fór til Hong Kong 20. maí
Viðtal Guardian við
Snowden var tekið upp
á myndband
GUANGDONG
Hong Kong
GUANGXI
JIANGXI
FUJIAN
100 km
SUÐUR-KÍNAHAF
Guangzhou
Framsalssamingur við
Bandaríkin tók gildi
árið 1998
Kínversk stjórnvöld hafa
rétt til að hindra framsal
til Bandaríkjanna
PEKING
KÍNA
Stytta af Knúti, heimsfrægum hvítabirni sem drapst í dýragarði í Berlín
árið 2011, er nú til sýnis á náttúruminjasafni í Leiden í Hollandi. Hvíta-
björninn var ekki stoppaður upp, heldur var feldur hans notaður á stytt-
una. Björninn verður til sýnis á safninu til 1. september.
AFP
Knútur til sýnis á safni