Morgunblaðið - 10.12.2013, Side 21

21
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 10. DESEMBER 2013
Aðventan Nú er tími tónleika og hér má sjá forskólanemendur koma fram á aðventutónleikum Tónskóla Eddu Borg í Seljakirkju. Einbeitingin leynir sér ekki.
Einar Falur
Það væri áhugavert
að fá viðbrögð núver-
andi og fyrrverandi
fjármálaráðherra við
skoðun Guðlaugs Þórs
á frekari ríkisstuðn-
ingi við Íbúðalánasjóð
sem birtist í Morg-
unblaðinu miðvikudag-
inn 4. desember um að
þeir hinir sömu hafi og
hyggist „dæla al-
mannafé niður um holræsi“.
Umræður um ætlaða ríkisábyrgð
á skuldbindingum sjóðsins snúast
um tvennt, annars vegar hvort setja
mætti sjóðinn í slitameðferð en
meðan á slíku ferli stæði myndi
sjóðurinn ekki borga vexti. Slíkt úr-
ræði myndi að sjálfsögðu leysa
vandann á kostnað fjárfesta þó svo
að ríkissjóður ábyrgð-
ist greiðslu höfuðstóls.
Hin hlið málsins er
að stöðva það sem
kalla mætti blæð-
inguna, þ.e. ósam-
ræmið á milli eigna
sjóðsins og skuldbind-
inga. Vandamálið felst
í mismunandi líftíma
eigna og skuldbindinga
sem á að stórum hluta
rætur sínar í því að lán
sem sjóðurinn hefur
veitt eru uppgreið-
anleg en ekki þau lán sem sjóðurinn
hefur tekið til að fjármagna útlánin.
Það kann að virðast þversögn að
Íbúðalánasjóður, sem á nú rúma 50
milljarða í lausu fé, sé í raun gjald-
þrota, vandamálið felst í því að þeir
sem tóku lán hjá sjóðnum til 40 ára
fyrir 10 árum síðan á 4,5% vöxtum
hafa borgað upp lán sín og endur-
fjármagnað á enn betri kjörum í
bönkunum, sem geta boðið hagstæð
langtímalán þar sem þeir njóta
stuðnings ríkisins, þess hins sama
og ber hugsanlega ábyrgð á Íbúða-
lánasjóði! Íbúðalánasjóður getur
hins vegar ekki borgað upp skulda-
bréfin sem sjóðurinn gaf út til að
fjármagna útlán sín og því situr
hann uppi með laust fé sem hann
getur ekki ávaxtað nema á miklu
verri kjörum en hann borgar fyrir
lán sín. Helsta vandamálið liggur í
lengstu bréfum sjóðsins HFF44.
Það vandamál er hinsvegar tví-
þætt, þ.e. annars vegar yfirvofandi
greiðsluþrot sjóðsins (holræsið) og
svo hitt að sjóðurinn hefur verið
nokkuð vaxtamyndandi á mark-
aðnum og að jafnaði drekkt eft-
irspurninni með mikilli útgáfu bréfa
í þeirri viðleitni að reyna að halda
aftur af kröfulækkun á markaði.
Hin hliðin á því máli er að kröfu-
lækkun þýðir líka betri kjör fyrir
lántakendur, sem augljóslega væri
ekki til óvinsælda fallið en veldur í
raun dauðaspíral fyrir sjóðinn.
Þeim mun lægri vextir, þeim mun
meiri ásókn almennings í að greiða
upp eldri lán og taka ný hagstæð-
ari.
Sjóðurinn semsagt vinnur hat-
rammlega gegn hagsmunum lántak-
enda á kostnað skattgreiðenda sem
nemur líklega um 1,5 m. á hvert
heimili í landinu, eða kannski nær
að segja framtíðarheimilum því
lausn núverandi þingmanna er hin
klassíska, „látum börnin borga“.
Enn önnur spurning sem áhuga-
vert væri að fá svar fjármála- og
forsætisráðherra við er hversu lengi
núverandi rekstri verði haldið úti
eftir að ESA úrskurðaði að rekst-
urinn stangaðist á við lög.
Einhvern tímann líkti núverandi
forstjóri ÍLS sér og núverandi
stjórn við slökkvilið og vísaði þar til
þess að brennuvargarnir hefðu ver-
ið forverarnir. Það sem hins vegar
vekur furðu, er að „slökkviliðið“
hefur frá því að þeir tóku við, vott-
aðir af hinu nýja og ... FME, gefið
út hvorki meira né minna en 33,5 m.
af lengstu bréfunum HFF44!
Hér er því um að ræða slökkvi-
liðsstjóra sem ekki skilur muninn á
eldvörpu og brunahana og brunaeft-
irlit sem sér ekki mun á brennuv-
argi og slökkviliðsmanni.
Eftir Arnar
Sigurðsson » Sjóðurinn vinnur
sem sagt hatramm-
lega gegn hagsmunum
lántakenda á kostnað
skattgreiðenda...
Arnar Sigurðsson
Höfundur starfar á fjármálamarkaði.
Holræsagerð
Við erum að komast
á botninn í Evrópu í
öllum greinum grunn-
skólans, samanber að
30% drengja koma
ólæs út úr 10 ára
grunnskóla. Um alda-
mótin 1900 er talið að
5-10% landsmanna
væru ólæs á meðan
prestar landsins sáu
einir um fræðslu með
tilstyrk heimilanna. Með tilkomu
kennaraskólans og almennrar skóla-
skyldu tókst á skömmum tíma að út-
rýma ólæsi og nærri því allir gátu
lagt saman 2 og 2 og þekktu hús-
dýrin og meira að segja ljón, fíl og
asna. Bárður Halldórsson, vinur
minn, fyrrverandi mennta-
skólakennari, segir að lestrarbók
Þórarins Böðvarssonar handa al-
þýðu, langafa Vigdísar forseta, hafi
menntað þjóðina meir
en allt kennslufræð-
ingastóð nútímans
samanlagt. Áfram
heldur Bárður og segir
að það megi jafnvel
segja að breyttu breyt-
anda líkt og sr. Árni
Þórarinsson sagði um
Ásmund frænda sinn,
síðar biskup, sem hann
sagði að gæti af-
kristnað heilt sólkerfi
… að kennslufræðing-
arnir hafi rústað ís-
lensku skólakerfi með dellukenn-
ingum frá Frakklandi um
skynjunarnám ( Piaget).
Í stað þess að taka þrjá fyrstu
bekkina í það að kenna lestur, skrift
og reikning var farið að halda áfram
föndrinu úr leikskólanum og öll
áhersla hefur verið lögð á leik en
ekki vinnu samkvæmt kenningum
sósíalista að vinnan sé böl og öllum
eigi að líða vel við leik …. Annað ger-
ist jafnhliða þessu: Lærisveinar Pia-
get, Andri Ísaksson og Wolfgang
Edelstein, sannfærðu Gylfa Þ. Gísla-
son, þáverandi menntamálaráð-
herra, illu heilli um nauðsyn skóla-
rannsóknadeildar. Á sama tíma
fengu kennarar þá hugmynd að
hægt væri að hækka launin með
lengra skólanámi, sömuleiðis var
sumarfríið stytt án þess að kennt
væri meira, en þess í stað fundað
meir og námskeiðum fyrir kennara
fjölgað. Skólastarfið var byggt á
þeirri forsendu að öllum ætti að líða
vel í skólanum – ekki aðeins nem-
endum heldur kennurum ekki síður
og jafnvel miklu frekar. Niðurstaðan
hefur orðið sú að flestum líður verr.
Árangur af skólastarfi sekkur niður
í hyldýpishaf máttvana með-
almennsku. Það væri e.t.v. leið að
leggja skólarannsóknadeild niður og
draga sérkennslu verulega saman og
skipta í bekki eftir námsgetu og nota
próf sem mælikvarða.
Ekki verður séð að háskólavæðing
Kennaraskólans hafi skilað árangri.
Ef til vill væri rétt að taka hann út
úr háskólaumhverfinu og stytta
hann og kenna verðandi kennurum
vel kennslugreinar grunnskóla. Þá
mætti hækka laun kennara með því
fé sem sparast við dellumakarí nám-
skeiða og funda sem yrði skorið nið-
ur um 80-90%.
Vonandi hefur menntamálaráð-
herra kjark til að bjóða föndur-,
námskeiða- og sérkennsluliðinu
byrginn og snúa við þróuninni. Þá
fengjum við betri skóla, þakklátari
kennara, sem væru betur launaðir
vegna þess að fé yrði betur nýtt. Eft-
ir að hafa kennt í rúm 10 ár á yngri
árum er ég þeirrar skoðunar að af-
raksturinn í skólastarfi sé í öfugu
hlutfalli við fjölmenni í yfirstjórn,
fundi kennara og námskeið. Í fátækt
og örbirgð gat íslenska þjóðin lært
að lesa, skrifa og reikna auk þess að
vera vel að sér í náttúrufræði. Stöð-
ugt kall sérkennslu- og námskeiðal-
iðsins á meiri peninga þýðir því ekki
aukna eða betri menntun.
Eftir vel heppnaða byrjun á end-
urreisn millistéttar með hug-
myndum um skuldalækkun vona ég
að borgaralega sinnuð stjórn fram-
kvæmi fleiri nauðsynlegar aðgerðir.
Uppstokkun í fræðslumálum er þar
forgangsverkefni.
En ekki síður að fella niður verð-
tryggingu af neytendalánum þegar í
stað, sem er forsenda fjárhagslegrar
endurreisnar.
Eftir Jón
Magnússon »Niðurstaðan hefur
orðið sú að flestum
líður verr í skólanum.
Árangur af skólastarfi
sekkur niður í hyldýp-
ishaf máttvana með-
almennsku
Jón Magnússon
Höfundur er hæstaréttarlögmaður og
fyrrverandi þingmaður.
Til hvers eru skólar