Morgunblaðið - 29.01.2014, Blaðsíða 32

32 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 29. JANÚAR 2014
0 kr. útborgun
Langtímaleiga
Langtímaleiga AVIS er þægilegur, sveigjanlegur og umfram
allt skynsamlegur kostur þegar kemur að rekstri bifreiða.
Í langtímaleigu fæst nýr eða nýlegur bíll, engin útborgun,
tryggingar innifaldar, engin endursöluáhætta og ekkert
vesen við dekkjaskipti, olíuskipti eða smáviðhald.
Losnaðu við vesenið með langtímaleigu
Kynntu þér málið í síma 591-4000
Á
R
N
A
S
Y
N
IR
MÚSÍK Í
LJÓSVAKA
Guðmundur Emilsson
ge224@simnet.is
Sýnishorn tónbókmennta frá 874 til
2014. Höfundur lýsir aðdáun á músík í
netheimum.
Sveitasæla (pastoral) er fornt
hugtak sem á rætur a.m.k í Hómer –
og var þrástef í bókmenntum og tón-
bókmenntum í aldir áður en það
tengdist 6. Sinfóníu Beethovens –
t.d. í litúrgískum helgileik fyrri mið-
alda (sb. Lúkas
og Betlehems-
vellir); þá madri-
gölum og fyrstu
óperum á 17. ald-
ar – og áfram. En
svona er íslensk
sveitasæla í huga
undirritaðs: Áin
rennur með hæg-
um niði hjá tún-
garðinum. Hafið
skínandi bjart –
séð úr glænýjum
Land Rover. Við
lögðum á spegil-
slétt djúp Úlfljótsvatns í kænu fyrir
allar aldir að huga að netum; vatn
lögsögumanns, Guðmundar héraðs-
höfðingja og Tómasar borgarskálds.
Kannski var Guðmundur Guð-
mundsson „afi“ – enda áttu sumir
ekki afa og ekki ömmur. Þá voru
sporðaköst í Úlfljótsvatni og nægðu
tuttugu boltar í hádegismat á stór-
býli. Síðsumars hétu fiskarnir murt-
ur og þá var háfað – alveg í haugum.
Nafnarnir, eldri og yngri, vorum
eiginlega staddir í annál úr koti og
margt gáfulegt brýnt fyrir barninu.
Við heimkomu, fyrir árdegismjaltir,
var fugl á garðstaurnum að kroppa
sig. Arnheiður, fjalladrottning
amma mín, er grunuð um ítök í
þessu silungamáli, því nóg var af
strákum. Annars var barnið haft inní
bæ til að spila fyrir sístritandi hús-
freyju og aðstoða hana; að skræla
kartöflur. Svo voru hestar, kýr,
kindur, svín og hænsn og afkvæmi
þeirra. Þannig var, að þegar afi bað
ömmu setti hún tvö skilyrði. Í fyrsta
lagi: Hún ætlaði sér til Reykjavíkur
að læra að spila. Í öðru lagi: Ef bið-
illinn væri enn á buxum ætti hann að
sækja hana að vori og kaupa harm-
óníum. Bóndinn að Efri-Brú hugsaði
sig ekki um tvisvar og var þetta
handsalað með blessun Böðvars á
Laugarvatni – og gekk eftir með
hækkandi sól. Arnheiður var sótt –
og fjölradda stofuhljóðfæri í eftir-
dragi. Svo var hökt yfir Hellisheiði –
urð og grjót, upp í mót – loks í
Grímsnes – og efnt til brúðkaups.
Þessi orgelkaup þóttu merkileg inn-
an sveitar – og úr varð króníka. Svo
komu barneignir. Fyrir Arnheiði var
orgelið ónotað hljómflutningstæki.
Hún setti nótnahefti fyrir barnið og
bað það spila. Þá voru sumir skyndi-
lega í atómstöð og kunnu ekkert á
takka og lítið á nótur. Lyngdalsheiði
smöluð. Fjallkóngur hundblautur.
Fjárhirðar gættu hjarðarinnar.
Hrafnaþing á hundaþúfu – á efstu tó.
Löðursveittir hestar hafðir á hinu
túninu. Tíkur í ástandi. Kettir og
fuglar í felum. Nú blika við sólarlag
– sungið í bæ. Taktu almennilega á
pelanum, bóndi minn – sagði einhvur
frændi af Búrfelli eða Syðri-Brú.
Skál!
Hjarðsöngur og sinfóníur
YouTube slóðir:
 Hjarðsöngur Handels 1743 (strengja-
sveit) 3:39 mín.
 Sjötta sinfónía Beethoven (1806) um
42 mín.
Þeir sem vilja getið rekið eyrun í 6/8
– sem er takttegund sem á rætur að
rekja til sveitasæludansa og alþýðu
– og hjarðpípna (sjá Stafróf tónfræð-
innar eftir Jón Þórarinsson). Hér að
neðan er Handel í 6/8 alveg í gegn -
og líka Beethoven (td. í 3. þætti –
hefst 23:48).
 George Frederick Handel – Pastoral
Symphony from „The Messiah“
 Beethoven: Symphony No.6, Pasto-
rale; Jarvi.
Hundaþúfan og hafið
Kirkjan við vatnið. „Við lögðum á spegilslétt
djúp Úlfljótsvatns í kænu fyrir allar aldir að
huga að netum; vatn lögsögumanns, Guð-
mundar héraðshöfðingja og Tómasar borgar-
skálds.“
Matthías Johannes-
sen ritaði fágætar
bækur um þá Tómas
Guðmundsson, Hall-
dór Laxness og Pál
Ísólfsson.
Samþykktur til ættleiðingarbyggist á frásögn lista-mannsins Jungs eins og húnbirtist í teiknimyndafrásögn
hans í tveimur bókum þar sem hann
segir frá æsku sinni og uppvexti.
Jung fæddist í Seúl í Suður-Kóreu í
desember, en var síðan ættleiddur til
Belgíu fimm ára gamall 1971 og fékk
þá nafnið Jung Henin.
Eins og fram kemur í myndinni
missti fjöldi kóreskra barna foreldra
sína í Kóreustríðinu, en líka áttu börn
kóreskra kvenna og erlendra her-
manna erfitt uppdráttar, þar sem
kóreskt ríkisfang byggðist á faðerni
og börn sem áttu erlendan föður því í
raun ríkisfangslaus. Af stað fór al-
þjóðlegt átak til að bjarga börnum
bandarískra hermanna sem mæður
barnanna höfðu yfirgefið og um tíma
varð það einskonar tíska að ættleiða
kóreskt barn, eins og því er lýst í
myndinni. Kjörforeldrar hans áttu
fjögur börn fyrir og hann elst því upp
í systkinahópi sem virðist hafa tekið
honum vel, en þau eru öll á áþekku
reki. Að því sögðu þá er erfitt fyrir
barn að aðlagast nýjum aðstæðum,
ekki síst ef það er allt öðruvísi útlits,
húðin ekki bleik heldur hunangslit,
eins og upprunalegt heiti myndar-
innar vísar til.
Æska Jungs virðist hafa verið
ánægjuleg að mestu, eða svo er látið í
myndinni í það minnsta þó sitthvað sé
gefið í skyn. Kjörmóðir hans virðist
þó hafa átt afskaplega erfitt með að
tjá tilfinningar sem skapaði tog-
streitu og erfiðleika sem ekki er leyst
úr fyrr en Jung hefur flust að heiman.
Refsingar þær sem hún beitti, að
berja börnin með svipu, eru svo
svakalegar að manni stendur ekki á
sama, en í myndinni verður það nán-
ast farsakennt þegar hún eltir dreng-
inn með svipuna á lofti sem dregur úr
hryllingnum.
Átakanlegar tilraunir Jungs til að
finna sér stað í samfélaginu eru líka
sýndar í skoplegu ljósi og hörmuleg
örlög margra landa hans, sem einnig
voru kóresk tökubörn, eru nefnd nán-
ast í framhjáhlaupi. Fyrir vikið skort-
ir tilfinningalega dýpt í myndina, þó
það sé kostur í sjálfu sér hve Jung er
lagið að búa erfiðan sannleik í þægi-
legan búning. Þessi efnistök gefa til
kynna að Jung sé ekki sjálfur sáttur
við fortíð sína, það séu í henni góðir
þættir, en líka margt sem hann veigr-
ar sér við að skoða nánar.
Það hefði þannig verið forvitnilegt
að fá skýrari mynd af samskiptum
kóresku barnanna sem ættleidd voru
um svipað leyti og bjuggu í heimabæ
Jungs, en fram kemur í myndinni að
milli þeirra voru litlir kærleikar – rétt
eins og það að til séu önnur kóresk
börn á sama reki undirstriki fyrir
þeim hve illa þeim gekk að samlagast
belgísku samfélagi.
Inn í myndina er fléttað gömlum
fréttamyndum og myndskeiðum sem
tengja teiknimyndapersónurnar vel
við raunveruleikann. Einnig eru
myndskeið af því er Jung hélt til Kór-
eu kominn á fimmtugsaldur í leit að
uppruna sínum. Þau myndskot bæta
litlu við söguna, nema þá því helst að
hann er löngu orðinn útlendingur í
ættlandi sínu.
Háskólabíó
Samþykktur til ættleiðingar
bbbnn
Samþykktur til ættleiðingar /Couleur
de peau: Miel. Leikstjórar og handrits-
höfundar Laurent Boileau og Jung.
Byggt á bókum eftir Jung. 70 mín. 2012.
ÁRNI
MATTHÍASSON
KVIKMYNDIR
Tökubarn Í leit að uppruna sínum ímyndar drengurinn Jung sér að hann sé japanskur, ekki kóreskur.
Útlendingur í ættlandinu
Þau Kristján Karl Bragason píanó-
leikari og Hafdís Vigfúsdóttir
flautuleikari koma fram á Háskóla-
tónleikum í Hátíðarsal Háskóla Ís-
lands í hádeginu í dag, miðvikudag,
og hefjast þeir kl. 12.30.
Á efnisskrá tónleikanna eru verk
eftir Claude Debussy, Edison Den-
isov, Þorkel Sigurbjörnsson og
Gabriel Fauré.
Kristján Karl nam píanóleik við
Tónlistarskólann á Akureyri en síð-
ar við Tónlistarskólann í Reykjavík,
í Frakklandi og í Hollandi. Hann
hefur hlotið ýmsar viðurkenningar
fyrir leik sinn. Hafdís Vigfúsdóttir
lauk burtfararprófi í flautuleik frá
Tónlistarskóla Kópavogs og BA-
prófi frá Listaháskóla Íslands. Þá
nam hún í Hollandi og Noregi.
Aðgangseyrir er enginn og allir
velkomnir.
Kristján Karl Bragason og Hafdís
Vigfúsdóttir leika á Háskólatónleikum
Flytjendurnir Kristján Karl Bragason og
Hafdís Vigfúsdóttir koma fram í dag.
Viktoría Guðnadóttir myndlistar-
kona sýnir um þessar mundir í sýn-
ingarsölum Háskólans í Enschede í
Hollandi. Þar sýnir hún meðal ann-
ars mínútulangar kvikmyndir á sjö
skjáum, en hún hefur undanfarin ár
sýnt mörg slík verk og unnið til verð-
launa í þeirri grein. Einnig sýnir hún
lengra myndbandsverk, innsetningu
með málverkum og texta og ljós-
myndir.
Viktoría er fædd 1969. Hún hefur að miklu leyti sótt menntun sína til
Hollands þar sem hún lauk meistaraprófi árið 2002. Verk hennar hafa síð-
an verið sýnd víða um lönd. Hún býr og starfar í Hollandi.
Sýning Viktoríu Guðnadóttur í sölum
Háskólans í Enschede í Hollandi
Mínútumyndir Frá sýningu Viktoríu
Guðnadóttur í Enschede í Hollandi.