Morgunblaðið - 05.05.2014, Blaðsíða 12

12 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 5. MAÍ 2014
Kerfisáætlun Landsnets2014-2023ogumhverfisskýrsla
Landsnet boðar til almenns
kynningarfundar um
kerfisáætlun 2014-2023
og umhverfisskýrslu
kerfisáætlunarinnar
þriðjudaginn 6. maí kl. 9-10
í höfuðstöðvum Landsnets
að Gylfaflöt 9
í Reykjavík.
Á fundinum verður gerð grein fyrir
helstu niðurstöðum kerfisáætlunar
Landsnets en henni er ætlað að spá
fyrir um nauðsynlega uppbyggingu
flutningskerfis raforku á Íslandi.
Einnig verður fjallað um drög að
umhverfisskýrslu kerfisáætlunar
2014-2023 en þetta er í fyrsta sinn
sem kerfisáætlun Landsnets fylgir slíku
ferli. Gerð verður grein fyrir forsendum
og nálgun matsvinnu, samanburði á
umhverfisáhrifum valkosta,
mótvægisaðgerðum og niðurstöðum
matsins.
Það er von Landsnets að sem flestir
sjái sér fært að mæta á fundinn en
einnig verður hægt að fylgjast með
beinni útsendingu frá honum á
heimasíðu Landsnets, www.landsnet.is.
Kerfisáætlunin og drög að
umhverfisskýrslunni verða aðgengileg á
heimasíðu Landsnets og á vef
Skipulagsstofnunar þriðjudaginn
6. maí 2014.
VIÐTAL
Agnes Bragadóttir
agnes@mbl.is
Guðmundur Kristjánsson, forstjóri
Brims hf., er ómyrkur í máli, þeg-
ar hann ræðir álögð veiðileyfagjöld
og umreikning alls afla í þorsk-
ígildi. Hann fullyrðir að gjöldin
komi mjög misjafnlega niður á fyr-
irtækjum, eftir því hverskonar
starfsemi þau reka, þ.e. frystiskip
eða ísfiskskip með landvinnslu,
frystiskipaútgerð mjög í óhag.
Einnig sé ekkert tillit tekið til
hvort sjávarútvegsfyrirtæki hafi
fjárfest í dýrum og stórum skipum
eða ekki.
„Þessi þorskígildisstuðull, sem
er notaður í dag, er algjörlega gal-
in aðferð og mun bara skaða sjáv-
arútveginn og þjóðfélagið í heild á
næstu árum,“ segir Guðmundur í
samtali við Morgunblaðið.
– Útskýrðu aðeins þessa stað-
hæfingu þína, Guðmundur:
„Í sinni einföldustu mynd, get
ég svarað þessu með spurning-
unni, af hverju er verið að greiða
40% hærra veiðileyfagjald af út-
hafskarfa (sem veiddur er og unn-
inn á frystitogurum – innskot
blm.) en af gullkarfa (sem veiddur
er af ísfisktogurum)? Það er sama
útflutningsverð á þessum teg-
undum. Eða annarri spurningu: Af
hverju er verið að borga 20%
hærra veiðileyfagjald af karfa en
þorski? Útflutningsverð á þorski
er nærri helmingi hærra en á
karfa,“ segir Guðmundur.
Vill gegnsæi –
allt upp á borðið
„Hefur þú einhvern tíma heyrt
um það að kjördæmi eða sveit-
arfélög greiddu veiðileyfagjald?
Nei, auðvitað ekki, því það eru fyr-
irtæki og einstaklingar sem greiða
veiðileyfagjöldin. Hvers vegna
flokkar Fiskistofa álögð veiðileyfa-
gjöld eftir kjördæmum og það
meira að segja gömlu kjör-
dæmaskipaninni? Hvers vegna má
ekki allt vera uppi á borðum, og
gegnsætt í sambandi við það hvað
hvert fyrirtæki eða einstaklingur
borgar í veiðileyfagjald?“ spyr
Guðmundur og bendir á að á
bak við hverja einustu greiðslu
veiðileyfagjalds sé kennitala fyr-
irtækis eða einstaklings og því
ætti það að vera sáraeinfalt að
leyfa landsmönnum að fylgjast
með því hvernig þessari gjaldtöku
er í raun og veru háttað. Allar
þessar upplýsingar séu til hjá
Fiskistofu, en ráðamenn þjóð-
arinnar leyfi ekki birtingu þessara
upplýsinga. „Getur verið að alþing-
ismenn þori ekki að birta þessar
upplýsingar? Getur verið að síð-
asta ríkisstjórn hafi verið að fela
upplýsingar fyrir þjóðinni?“ spyr
Guðmundur.
Guðmundur leggur áherslu á að
hann sé alls ekki mótfallinn því að
greiða veiðileyfagjald. „Ég vil bara
að það sé sanngjarnt. Og að sú
mismunun sem nú er við lýði,
verði aflögð og að tekið verði tillit
til þess hvað þarf að fjárfesta í
sjávarútvegi til að veiða og búa til
verðmæti úr þessari auðlind,“ seg-
ir hann.
Á vegum fyrirtækis hans,
Brims, hafa verið gerðir útreikn-
ingar sem byggjast á ársreikn-
ingum sjávarútvegsfyrirtækja fyrir
árið 2012. Í þeim útreikningum
kemur fram að sjö stærstu sjávar-
útvegsfyrirtækja landsins voru
með 58,243 milljarða króna í
EBITDA-hagnað á árinu 2012 og
næstu fimm þar á eftir voru sam-
tals með 10,722 milljarða króna í
EBITDA-hagnað.
Mestur var EBITDA-hagnaður
Samherja, eða 21,6 milljarðar
króna, en Guðmundur bendir á að
ekki sé marktækt að taka Sam-
herja inn í samanburðinn, þar sem
svo stór hluti tekna fyrirtækisins
komi erlendis frá.
Sjö stærstu með 58,2 milljarða
EBITDA HB Granda fyrir árið
2012 var 9,525 milljarðar króna,
Síldarvinnslunnar 9,660 milljarðar
króna, Ísfélags Vestmannaeyja
6,357 milljarðar króna, Vinnslu-
stöðvarinnar 3,275 milljarðar
króna, Skinneyjar-Þinganess 4,644
milljarðar og Eskju 3,182 millj-
arðar króna. Samtals nam
EBITDA-hagnaður sex af sjö
stærstu því 36,643 milljörðum
króna (Samherji undanskilinn af
ofangreindum ástæðum). Sam-
anlagður EBITDA-hagnaður
næstu fimm í röðinni, þ.e. FISK-
Seafook, Þorbjarnar, Brims, Vísis
og Ramma nam 10,722 milljörðum
króna.
„Það sem ég hef gagnrýnt svo
mikið er að þorskígildisstuðlar séu
notaðir við skattlagningu veiði-
gjalda, því það er svo rangur
mælikvarði. Við skulum bara
sleppa Samherja í þessum sam-
anburði, því tekjur hans erlendis
frá skekkja myndina svo mikið. Ef
við lítum bara á kvóta stærstu fyr-
irtækjanna í þorskígildum var HB
Grandi með 50 þúsund þorskígildi
2012, eða 11,87% af úthlutuðum
kvóta, Þorbjörn í Grindavík var
með 21 þúsund þorskígildistonn,
eða 5,03% af úthlutuðum kvóta,
FISK-Seafood með rúm 19 þúsund
tonn, 4,62% af kvótanum, Vinnslu-
stöðin með tæp 18 þúsund tonn,
4,27% og við hjá Brimi með 17
þúsund tonn, 4,03%. Þetta eru
samkvæmt Fiskistofu stærstu fyr-
irtækin í sjávarútvegi árið 2012.
En þessi þorskígildi eru í engu
samræmi við afkomu fyrirtækj-
anna.“
Guðmundur útlistar að ranglæt-
ið sé í því fólgið að þorskígild-
isstuðlarnir séu fundnir út miðað
við verðlag á fiski við löndun yfir
bryggjukant. Frystitogarinn landi
sínum afla beint í gáma, því aflinn
hefur verið unninn úti á sjó, en ís-
fisktogarinn landi yfir bryggjuk-
antinn í fiskiðjuver. Þar sé aflinn
unninn og fari eftir það í gáma.
Sjö fyrirtæki með
90% makrílkvótans
Hann bendir auk þess á að
tæknivæðingin í sumum fisk-
Veiðileyfagjöld koma misjafnlega við
 Guðmundur Kristjánsson, forstjóri Brims, segir að veiðileyfagjöld komi hart niður á frystitog-
araútgerðum  Vill að veiðileyfagjöld séu reiknuð miðað við EBITDA-hagnað fyrirtækjanna
Morgunblaðið/Ómar
Ósáttur Guðmundur Kristjánsson, forstjóri Brims, er afar ósáttur við það
hversu misjafnlega íþyngjandi veiðileyfagjöldin eru fyrir útgerðirnar.