Morgunblaðið - 01.10.2014, Blaðsíða 10

10 DAGLEGT LÍF
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 1. OKTÓBER 2014
Heyrðu umskiptin
Fáðu heyrnartæki til reynslu
Það er næstum því sama hvernig heyrnarskerðingu þú ert með og
hvernig lífi þú lifir, því ReSound heyrnartækin, eru vel til þess fallin
að hjálpa þér við að skilja talmál, hafa framúrskarandi hljómgæði
og snjalla þráðlausa tengingu.
Hlíðasmára 11 · 201 Kópavogur · Sími 534 9600 · heyrn.is
Fyrstu snjall-
heyrnartækin
Kristín Heiða Kristinsdóttir
khk@mbl.is
Ég hef gert þetta frá þvíég var strákur, ég er al-inn upp við fýlaveiðar ogfýlaverkun í Vík í Mýr-
dal,“ segir Njörður Helgason sem
tók þátt í fýlaverkun á dögunum
með stórfjölskyldunni, þar sem
veiddir voru og verkaðir 95 fuglar. „Í
gamla daga byrjaði fýlatíminn þegar
hundadagar enduðu, í kringum 23
ágúst, en núna hefur veiðitíminn
færst til mánaðamóta. Sennilega
vegna breytinga í náttúrunni og eitt-
hvað er það væntanlega tengt sjón-
um, því það er enginn lundi og ungar
kríunnar drepast.“ Njörður segir að
fýllinn hafi ekkert sest að uppi í fjöll-
unum sunnanlands fyrr en um 1880.
„En eftir það varð mjög mikið af
honum. Einu sinni var sagt að fýll
verpti ekki nema þar sem hann gæti
séð til sjávar, en þannig er það ekki
núna, fýllinn hefur verpt inni í
Emstrugiljum, lengst inn í landi.“
Var látinn bíta í hnakkann
Fýllinn sem Njörður verkaði
um daginn með fjölskyldu og vinum,
var veiddur á Mýrdalssandi. „Í
gamla daga var þetta öðruvísu en
núna, það kom fyrir að ég væri lát-
inn bíta í hnakkann á honum til að
drepa hann. Slíkar aðferðir eru ekki
lengur viðhafðar. Við verðum að
passa að binda strax fyrir hálsinn á
honum eftir að við höfum drepið
hann, því annars er hætta á að leki
lýsi út úr honum en það lyktar ekk-
ert voðalega vel og það er miður
geðslegt að reyta fýl sem er út-
ataður í lýsi.“ Eins og flestir vita þá
ælir fyllinn lýsi þegar hann ver sig
en Njörður segir að það skipti ekki
miklu máli í veiðinni, fólk passi sig
bara að verða ekki fyrir spýjunni.
Fýlaveikin í Eyjum
Fýllinn er sjófugl með bragði
sem ekki öllum líkar, sérstaklega
ekki þeim sem hafa ekki alist upp við
að borða hann. „Þegar fólk bragðar
á honum í fyrsta sinn þá skiptist það
yfirleitt í tvo hópa, annað hvort vill
fólk ekki sjá að borða þennan mat
eða það fellur algerlega fyrir honum
og finnst hann rosalega góður.“
Njörður segir að ferlið í verkuninni
sé þannig að þegar búið sé að veiða
fýlinn, þá skipti miklu máli að dreifa
vel úr fuglinum til að láta hann kólna
og þorna. „Því ef hann er settur í
hrúgu þá er hætt við að hitni í hon-
Góð stemning og
at í fýlaverkun
„Þegar fólk bragðar á honum í fyrsta sinn þá skiptist það yfirleitt í tvo hópa, ann-
að hvort vill fólk ekki sjá að borða þennan mat eða það fellur algerlega fyrir hon-
um og finnst hann rosalega góður,“ segir Njörður Helgason sem finnst sjófuglinn
mikill herramannsmatur. Árlega tekur hann þátt í verkun fýlsins og nýtur þess.
Skemmtilegt Njörður veit fátt skemmtilegra en að taka þátt í verkun fýls.
Pípunefurinn fýll ber latneska heitið
Fulmarus glacialis og er með algeng-
ari tegundum hér á landi. Hann hefur
verið kallaður múkki og á það til að
spýta eða „æla“ lýsi sé honum ógn-
að. Þeir sem fengið hafa slíka spýju
yfir sig gleyma því ekki svo glatt þar
sem lýsið og matur á ýmsum stigum
meltingarinnar lyktar býsna illa. Eins
og fram kemur á góðri vefsíðu Nor-
wegian Polar Institute er fýllinn eini
pípunefurinn sem verpir á Svalbarða.
Fýllinn fjölgar sér ekki sérlega hratt
enda verpir hann aðeins einu eggi og
liggur á í um 50 daga.
Það má með sanni segja að margt
sé áhugavert í lífshlaupi fýlsins. Dán-
artíðni fullorðinna fugla er lág, eða
innan við 5% á ári. Og gamall getur
hann orðið! Talið er að þeir geti orðið
yfir 60 ára gamlir þó svo að sá elsti
sem vitað er um á Svalbarða hafi
„aðeins“ orðið 26 ára gamall.
Vefsíðan www.npolar.no
Ljósmynd/Malín Brand
Fagur Gaman er að fylgjast með flugi fýlsins en varast ber að atast í honum.
Fýlinn getur orðið 60 ára
Með því að brjóta pappír og hafa hníf
að vopni er hægt að töfra fram per-
sónuleg sprettikort. Á Handverks-
kaffi í Gerðubergi í kvöld kl. 20 mun
Margrét Guðnadóttir kenna gestum
að gera lifandi gjafa- og tækisfæris-
kort. Pappír, hnífar og skurðamottur
verða á staðnum en gestir mega líka
gjarnan koma með sín eigin áhöld.
Aðgangur er ókeypis og allir vel-
komnir. Margrét er fjölhæf listakona
sem vinnur í ýmsa miðla, aðallega
tágar, við, pappír og plexígler. Hún er
ein af stofnendum Kirsuberjatrésins
við Vesturgötu þar sem tólf listakon-
ur bjóða vörur sínar.
Endilega …
… lærið að gera
sprettikort
Listakona Margrét Guðnadóttir.
Nú þegar kuldaboli fer að láta á
sér kræla er ekki úr vegi að
setjast við prjónaskap og töfra
fram hlýjar húfur, vettlinga og
sokka á börnin. Þau þurfa að
geta verið úti að leika án
þess að kuldinn smjúgi inn
um hálsmálið eða bíti í litla
putta. Alltaf er meira gleðj-
andi bæði fyrir börn og
fullorðna að húfur og
handskjól séu skemmtileg,
og nú er lag að sækja sér
uppskriftir í bók sem ný-
lega kom út hjá Forlaginu
og heitir Litlu skrímslin.
Bókin sú er full af upp-
skriftum að prjóna-
flíkum með allskyns
dýrum og furðuverum,
vélmennum, jarðálfum, ref-
um, froskum og panda-
björnum, svo fátt eitt sé
nefnt. Lambhúshetturnar
hafa þann góða kost að
hleypa engum gusti inn um
hálsakot og einnig taka
yngstu börnin þær síður af
sér, af því þær sitja vel
á höfðinu.
Einnig er sérstakur
kafli með jólaupp-
skriftum og um að gera
að hugsa fram í tímann
og prjóna jólagjafir.
Bangsimon, ugla, refur, dreki og fleira skemmtilegt
Gaman að breyta börnunum í
lítil skrímsli með prjónahúfum
Bókin Hún er full
af fjöri, panda-
sokkum og öðru.
Skannaðu kóðann
til að fara inn á
vefsíðuna.