Morgunblaðið - 01.10.2014, Blaðsíða 20

20 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 1. OKTÓBER 2014
SÉRBLAÐ
Morgunblaðið
gefur út glæsilegt
sérblað um
fjölskyldu-
atvinnu-
og pallbíla,
jeppa og fleira
föstudaginn
10. október
Bílablað
Í þessu blaði verða kynntar nýjar gerðir bíla,
allt sem bíllinn þinn þarf fyrir veturinn og
margt fleira
PÖNTUNARFRESTUR AUGLÝSINGA:
fyrir kl. 16 mánudaginn 6. október.
NÁNARI UPPLÝSINGAR GEFUR:
Katrín Theódórsdóttir
Sími: 569 1105
kata@mbl.is –– Meira fyrir lesendur
Hlutfall eldri borg-
ara í samfélagi vest-
rænna þjóða eykst ár
frá ári. Um þessar
mundir nemur fjöldi
67 ára einstaklinga á
Íslandi um 10% þjóð-
arinnar og er gert ráð
fyrir að þeim fjölgi ár-
lega um 3% næstu
áratugina. Áætlað er
að landsmönnum
fjölgi um 33% til árs-
ins 2060 þegar Íslendingar verða
430 þúsund gangi spárnar eftir. Að
sama skapi hækkar meðalaldur
okkar og mega konur nú almennt
gera ráð fyrir því að verða 84 ára
og karlarnir 81 árs. Meðalaldur
okkar fer þó enn hækkandi og 2060
munu konur almennt ná 88 ára
aldri og karlar verða 87 ára að
meðaltali.
Margir aldraðir segja að það
besta við að eldast sé frelsið til að
ráða tíma sínum og sinna betur
öllu því sem hefur mögulega setið á
hakanum gegnum tíðina. Einnig
nefna margir aukinn þroska og víð-
sýni sem lífsreynslan færi manni
samfara hækkandi aldri ásamt
auknum tækifærum til að gefa af
sér og miðla af til yngri kynslóða.
Þá eru áhugamálin og gæðastund-
irnar með börnum og barnabörnum
einnig mikilvægir þættir og gera
m.a. að verkum að aldraðir hlakka
ekki síður til morgundagsins og
horfa björtum augum á árin fram-
undan.
Sannarlega margt ánægjulegt
Í þessu sambandi er mikilvægt
að við tökum okkur öll saman um
að breyta viðhorfi samfélagsins til
aldraðra, minnka neikvæðni og efla
skilning á því að aldraðir eru ekki
einsleitur hópur held-
ur hópur fjölbreyttra
einstaklinga með ólík-
ar langanir, vonir og
þrár.
Því miður er það
svo umræðan um mál-
efni aldraðra einkenn-
ist um of af því nei-
kvæða þegar dregin er
upp dökk mynd af lífi,
kjörum og valfrelsi
þjóðfélagshópsins. Þó
að sannarlega megi
margt betur fara í
málaflokki aldraðra í
okkar þjóðfélagi er einnig mik-
ilvægt að halda hinu jákvæða jafn-
framt til haga og sýna þá fjöl-
breytni og það fjör sem einnig
einkennir líf þeirra sem nú eru
virkir í félagskap eldri borgara.
Þannig mætti alveg fara að búa til
nýja staðalmynd fyrir „gamla fólkið
með því að færa það úr baðstofunni
og inn á sushi-staðinn,“ eins og það
var orðað á framtíðarþingi um far-
sæla öldrun sem haldið var á síð-
asta ári í Ráðhúsi Reykjavíkur.
Þrátt fyrir að mjög margir eldri
borgarar blómstri og lifi sannar-
lega lífinu til fulls, er ljóst að bar-
áttunni í málefnum eldra fólks er
hvergi nærri lokið hér á landi. Síð-
ustu ár hafa fjárveitingar til mála-
flokksins verið skornar verulega
niður og ýmis teikn eru á lofti að
haldi sú þróun áfram muni enn
halla á ógæfuhliðina. Stjórnvöld
þurfa því sannarlega að bretta upp
ermar og koma með markvissar til-
lögur til úrbóta sem unnt er að
standa við og framfylgja með skýr-
um áætlunum.
Í framhaldi af því þykir mér að
vissu leyti miður að aldurshópurinn
aldraðir þurfi að hafa sérstakan
dag til að vekja athygli á sér og
sínum málefnum en í dag, 1. októ-
ber, er einmitt alþjóðlegur dagur
aldraðra. Þetta er hins vegar verk-
efni fyrir samfélagið til að vinna að
áfram og við sem yngri erum þurf-
um að taka við boltanum af ýmsum
máttarstólpum í baráttunni fyrir
betri hag eldra fólks. Ef rétt verð-
ur á málum haldið er ég viss um að
við getum gert okkar góða land
ennþá betra. Vonandi upplifi ég
þann dag að allt eldra fólk njóti
þeirra lífsgæða sem það á skilið.
Úr baðstofunni inn á sushi-staðinn
Eftir Pétur
Magnússon » Þó að sannarlega
megi margt betur
fara í málaflokki aldr-
aðra í okkar þjóðfélagi
er einnig mikilvægt að
halda hinu jákvæða
jafnframt til haga
Pétur
Magnússon
Höfundur er formaður
Öldrunarráðs Íslands.
Nú í október stend-
ur yfir leit að fjölda
íslenskra kvenna,
nánar tiltekið tæpum
helmingi þeirra
kvenna sem er boðið
að mæta til leitar að
leghálskrabbameini
hjá Leitarstöð
Krabbameinsfélags
Íslands. Þessar konur
eru hvattar til að gefa
sig fram. Þær geta
haft samband við Leitarstöð
Krabbameinsfélagsins, við kven-
sjúkdómalækni eða við þær heilsu-
gæslustöðvar sem þátt taka í leit-
arstarfinu. Margar þessara kvenna
skila sér einhvern tíma, seint og
um síðir, en alltof margar mæta
ekki reglulega. Öllum konum á
aldrinum 23 til 65 ára er boðið að
koma í leghálskrabbameinsleit á
þriggja ára fresti. Allar ættum við
að mæta fljótlega eftir að við fáum
boðið. Þetta er ódýr og árang-
ursrík forvörn, og eiginlega ill-
skiljanlegt að við konur skulum
ekki allar stökkva til og færa okk-
ur hana í nyt. Það er ekki margt
sem býðst til að
vernda heilsuna sem
er jafn árangursríkt
og fyrirhafnarlítið.
Sennilega er árangur
hópleitarinnar undan-
farin ár ein aðal-
ástæða þess að konur
mæta svo illa sem
raun ber vitni, því við
heyrum ekki um
margar konur sem
fengið hafa þetta
krabbamein og höfum
því ekki af því miklar
áhyggjur.
Leghálskrabbamein er annað al-
gengasta krabbameinið hjá konum
á heimsvísu og mjög algeng dán-
arorsök kvenna. Þar sem öflugt
leitarstarf er til staðar er þessi
mynd betri. Hér á landi eru dauðs-
föll af völdum sjúkdómsins fátíð,
eða um tvö að meðaltali á ári.
Engin leit er alveg fullkomin og
því miður finnast ekki öll mein á
læknanlegu stigi. Þó má fullyrða
að ef skipulögð, lýðgrunduð leit að
leghálskrabbameini væri ekki rek-
in hér á landi væru dauðsföll lík-
lega rúmlega 20 ár hvert. Leitar-
starfið hófst fyrir fimmtíu árum,
og reikna faraldsfræðingar með að
við hefðum misst a.m.k. rúmlega
600 konur úr þessum sjúkdómi á
tímabilinu ef leitarinnar hefði ekki
notið við. Að auki hefur leitin kom-
ið í veg fyrir miklar þjáningar og
erfiða meðferð, en finna má forstig
sjúkdómsins eða sjúkdóminn á ein-
kennalausu stigi. Slík forstig finn-
ast hjá um 7% kvenna, sem þýðir
sennilega um 1.800 sýni í ár.
Nú í bleikum október leggjumst
við á eitt og fögnum því að við get-
um lagt sjálf af mörkum til eigin
heilsu og heilbrigðis, þiggjum boð
um mætingu í Leitarstöðina og
hvetjum allar konur sem á vegi
okkar verða til að gera slíkt hið
sama.
Leitum að konum í
dyrum og dyngjum
Eftir Ragnheiði
Haraldsdóttur » Þó má fullyrða að ef
skipulögð, lýð-
grunduð leit að legháls-
krabbameini væri ekki
rekin hér á landi væru
dauðsföll líklega rúm-
lega 20 ár hvert.
Ragnheiður
Haraldsdóttir
Höfundur er forstjóri Krabbameins-
félags Íslands.
Myndi vaxtakostn-
aður af lánum til
byggingar nýs há-
skólasjúkrahúss
verða hærri en á öðr-
um lánum ríkissjóðs?
Ef ekki, þá myndi
ríkissjóður ekki tapa
á því að taka lán til
byggingar sjúkra-
hússins og nota þá
peninga sem annars
yrði ráðstafað til
byggingarinnar til
þess að greiða önnur
lán ríkissjóðs.
Borgari.
Velvakandi Svarað í síma 569-1100 frá kl. 10-12 velvakandi@mbl.is
Nýtt háskólasjúkrahús
Sjúkrahús Landspítalinn við Hringbraut
Morgunblaðið/Sigurður Bogi - með morgunkaffinu