Fréttir - Eyjafréttir - 18.12.2003, Blaðsíða 23

Fréttir / Fimmtudagur 18. desember 2003
23
LAUGA útdeilir gjöfum til fólks.
friðsælu sveitaumhverfi. Þar sem
mannlífið er ólíkt því sem er að finna í
borginni."
HEIMILI Óskars og Laugu í Rúmenínu.
Þegar rútan er hingað komin og búið
að fara í gegnum toll og græja alla
pappírsvinnu, sem er mjög mikil og
tekur stundum nokkra daga, þá er
byijað að vinna að því að sortera niður
eftir pöntunum, og afgreiða fyrir-
spumir. Þær geta komið frá ein-
staklingum, fjölskyldum eða stofn-
unum eins og sjúkrahúsum, elli-
heimilum, munaðarleysingjaheimilum
svo einhver dæmi séu nefnd.
Mikill tími fer í undirbúning áður en
rútan kemur þar sem kerfið er mjög
seinvirkt. Mikill skortur er á nútíma
tækni og nútíma vinnubrögðum. Þetta
veldur óþægindum og töfum. Að
hjálparstarfinu koma fimm manns en
álag er mikið í kringum jólin og eru
þá starfsmenn stundum fieiri.“
Hús að hruni komin en
við hliðina stendur höll
Hvemig er ástandið í landinu, er ekki
mikill munur á aðstœðum fólks?
„Það er erfitt að átta sig á ástandinu
í Rúmeníu. Það er gífurlega mikil
stéttarskipting og launamismunur
mikill. Sjá má mikla fátækt, helst í
þorpum, einnig má sjá mikið ríki-
dæmi. Ekki er óalgengt að sjá fjöl-
skyldu á hestvagni og glænýjan Benz
aka framhjá. í húsahverfum má sjá
hús að hruni kominn en við hliðina
stendur höll. Ástandið er ekki svo
auðséð í fyrstu, það er erfitt að átta sig
á því hvort fólk sé ríkt eða fátækt.
Mikið er um vel klætt fólk, í nýjustu
tísku með gsm-síma. Það virðist ekki
fátækt en heima hjá þeim getur verið
mikill skortur, ekkert rennandi vatn og
jafnvel kamar úti við.
Mikið er um betlara á götunum, en
það þýðir samt ekki þeir séu í neyð.
Þetta gerir það að verkum að erfitt er
að finna út hvar þörfm fyrir hjálp er.
Fátæktin er nærri allsráðandi í þorp-
unum. Skortur á öllu, enga atvinnu að
fá, hreinlæti lítið, húsakostur slæmur,
ekkert rafmagn, hiti, sími og hrein-
lætisaðstæða. Flestir búa við sjálfs-
þurftarbúskap. Hafa sinn eigin garð,
rækta sitt eigið grænmeti og sín eigin
dýr. Þegar komið er í þorpin er eins og
tíminn hafi stoppað fyrir mörgum
árum og allt virðist deyjandi.“
Fólk er
vonlítið, mikil fáfræði
„I borgunum er fátæktin meira falin,
þó er hana vissulega að finna þar.
Mikið um munaðarleysingja, við
höfum tekið að okkur munaðar-
leysingja um tíma.
Öryrkjar eiga mjög erfitt og bætur
mjög litlar, jafnvel engar. Ellilíf-
eyrisþegar fá mjög lítið, dæmi er um
1500 kr. á mánuði. Margir hverjir
þurfa að vinna að baki brotnu, 60 til
70 ára gamlir, til þess að hafa ofan í
sig og á. Atvinnuleysi er mikið að
finna í þorpum og bæjum.“
Gífurieg uppbygging
Óskar og Lauga segja ástand stofnana
svo sem munaðarleysingjaheimila,
skóla og sjúkrahúsa fara batnandi þó
mikið vanti á. Biðstofur sjúkrahúsa
minna t.d. á verbúðir í gömlu
Fiskiðjunni.
„Mikil aðstoð kemur frá erlendum
kirkjum, helst Bandaríkjunum. Á
þessum tveimur árum sem við höfum
verið hér, hefur gífurleg uppbygging
og viðhaldsvinna átt sér stað, víðs
vegar um landið. Gatnakerfi hefur
verið endurbætt og glæsilegar gamlar
byggingar orðnar sem nýjar. Það má
segja að það sem var gert á dögum
kommúnista, sé lýti á Rúmeníu í dag
svo sem „kommablokkimar" og auðar
verksmiðjur.
Við fórum og heimsóttum höll
Ceausescu sem er eitt fallegasta
mannvirki sem við höfum séð. Það er
næststærsta bygging í heimi á eftir
Pentagon.
Byggingin sem kallast „hús fólksins“
hefur að geyma vel á annað þúsund
herbergi, svo ekki sé minnst á
undirgöngin sem áttu að notast sem
flóttaleið.“
ÞETTSETINN bekkurinn í kirkju.
LAUGA og Óskar með Súsönnu, nágrannakonu sinni.
Þegar Óskar og Lauga eru spurð
hvort það taki ekki á þau að sjá
umkomu- og hjálparleysi fólksins
segja þau að það geti tekið verulega á
að sjá ástand fólksins. „Sérstaklega
þegar böm, gamalmenni og öryrkjar
eiga í hlut. Samt verður maður að læra
að taka ekki of mikið inn á sig, annars
dugar maður skammt. Oft á kvöldin,
þegar komið er að því að fara í háttinn,
situr í huga manns svöng fjölskylda,
klæðlaus böm og erfitt heimilsástand.
En með hjálp Guðs er þetta mögulegt.
Jesús sagði; fátæka hafið þér ávallt á
meðal yðar.
Svona reynsla lætur engan ósnortinn.
Þetta er skóli sem við hefðum aldrei
viljað sleppa. Fyrst og fremst gefur
þetta manni þakklæti fyrir það sem
maður á. Og skilning á því sem máli
skiptir. Að eiga allt af öllu er löngu
vitað að færir manninum ekki sanna
hamingju og frið. Þó að fæðan og
klæðin séu nauðsynleg þá dugir það
skammt. En trú á Jesúm Krist og Hans
orð varir að eilífu. Það skiptir mestu
máli.“
Oft finnst okkur vanta
„Víkinginn“ í Rúmenann
Hvað með atvinnuvegi í Rúmeníu,
hafa orðið framfarir síðan einræðis-
stjómin fór ífá, hvemig er stjómarfarið
núna?
„Helstu atvinnuvegir em land-
búnaður, iðnaður og námugröftur.
Rúmenar framleiða fallega skó, fatnað
og glervömr. Ótrúlega miklar fram-
farir hafa verið síðan einræðisstjómin
fór frá og einstaklingsfrelsið hefur
fengið að njóta sín. Dæmi má nefna
um efnilegt íþróttafólk sem ekki mátti
fara úr landi til að leyfa hæfileikunum
að njóta sín. Fólk má eignast bíl, en
áður þurfti sérstakt leyfi til að kaupa
bfl. Ef þú áttir bfl máttir þú einungis
aka á tilteknum dögum. Ljós má loga
allan sólarhringinn, en áður var
rafmagn skammtað, sem og matur. Nú
ríkir lýðræði með forseta.
Það má enn finna mjög sterkt fyrir
því að Rúmenar hafa um langt bil lifað
undir kúgun einræðis. Þetta hefur
vissulega mótað hugsanagang fólks,
karakter og drepið allt sem heitir
frumkvæði, metnaður og sköpun.
Þetta er mjög ólíkt því sem við höfum
vanist á Islandi þar sem einstaklingur-
inn fær að njóta sín. Þó vart sé við
breytingar er ennþá langt í land. Þetta
tekur kynslóðir að breytast. Við
finnum mjög mikið fyrir þessu er við
störfum með fólki. Erfitt getur reynst
að setja ábyrgð á fólk.
Islendingar eru sífellt að bæta
umhverfi sitt og klífa upp
metorðasigann. En hér er fólk lengi að
taka við nýjungum og er hugmynda-
snautt. Starfokkar felst einnig íþvíað
sýna fólki fram á hvað margt er hægt
að gera án mikils kostnaðan Til dæmis
varðandi matargerð, heimili, uppeldi,
klæðnað vinnuaðferðir og fleira,“ og
þess má geta að Lauga ætlar að gefa
úr matreiðslubók, með íslenskum
uppskriftum.
Þegar þau eru spurð hvemig þeim
hafi tekist að aðlagast og hverjir séu
helstu kostir og gallar þess að búa
þama úti segja þau að það hafi gengið
vel að aðlagast. „Þó hefur oft verið
erfitt að sætta sig við að hlutirnir séu
öðmvísi en maður hefur vanist. Má þá
helst nefna „Kerfið“ og hugsanagang
fólksins. Kostimir em þó fleiri en færri
og okkur líður mjög vel. Minna stress,
lífíð einfaldara, áhyggjulausara, og
lífsgæðakapphlaupið ekki eins mikið.
Góða veðrið skipar stóran sess.
Mest áberandi í fari landsmanna er
feimni og óöryggi. Og þeim finnst jrcir
ávallt undir aðra komnir. Ólíkt okkur
íslendingum sem finnst við vera yfir
aðra hafnir, þar sem við teljum okkur
fremsta og mesta í öllu. Oft finnst
okkur vanta „Víkinginn" í Rúmen-
ann. Götulíf er friðsælt en lfflegt og er
gaman að ganga um í miðbænum með
Qölskyldunni að kvöldlagi.
Mikið af fólki safnast saman í
miðbænum sem er fallegur yfir
sumartímann.
Við búum aðeins fyrir utan borgina í
Kastali Drakúla
Óskar og Lauga hafa ferðast nokkuð
mikið um Rúmeníu á stuttum tíma,
bæði vegna vinnu og til gamans. Þau
eru spurð hvað sé það markverðasta
sem þau hafi séð á ferðum sínum.
„Fyrst ber að nefna Höll Ceausescus,
„hús fólksins" sem 40 % þjóðartekna
fóru í. Þá fannst okkur merkilegt að
sjá kastala en á honum stóð, Kastali
Drakúla í Transylvaniu, Svartahafið,
höfuðborgin Bucarest. Ofarlega í
minni er ferð sem við fórum síðasta
sumar er við heimsóttum þorp nálægt
landamærum Búlgarfu, segja þau
Óskar og Lauga.
Óskar var beðinn að predika í kirkju
þar. Þegar komið var á staðinn var
kirkjan ekki nema 15 fm og ekkert
rafmagn, sem gerði honum erfitt fyrir
með lestur úr Biblíunni, en það bjarg-
aðist samt. Nú, Óskar þurfti að
skreppa á salemið og var þá rétt
klósettpappírsrúlla og bent að fara
fyrir framan húsið. Þar var lítil hola
ofan íjörðina bak við vegg og 120 kg
svín bundið við grjót. Hann kærði sig
lítið um að notast við þetta salemi sem
hefði varla mátt bjóða svíni. Áður en
haldið var heim á leið var það einlæg
ósk gestgjafans að við þægjum
veitingar. Ekki vitum við hvort svínið
var matreitt en maturinn fórekki vel í
okkur og kostaði okkur mikil veikindi
sem stóðu yfir í 3 vikur."
Óskar og Lauga eru að gefa út
geisladisk sem heitir „Af Hans Kross“
og er annar í röðinni í seríu seni heitir
„Sígildirsálrnar." „Þareraðfinna 12
gullfalleg lög í léttum gospel kántrý
útsetningum. Flytjendur eru Óskar
Sigurðsson, Gunnlaug Sigurðardóttir,
Margrét Hjálmarsdóttir, Eva Dögg
Sveinsdóttir, Þóra Gísladóttir og
Edgar Smári ásamt gospelkór
Reykjavíkur. Hljóðfæraleikarar eru
Óskar Einarsson, Gunnlaugur Briem,
Jóhann Ásmundsson, Jón Hafsteins-
son, Sigurgeir Sigmundsson og lleiri.
Einnig gáfum við út hljómdisk 1999
sem heitir „Owe it all to Jesus.“
Hvað með framtíðina ?
„Það er alveg óráðið hve lengi við
komum til með að búa í Rúmeníu. En
það er ekki komið fararsnið á okkur.
Við höfum ekki ennþá fengið heimþrá
en vissulega söknum við stundum
góðrar íjölskyldu og vina. Þá má ekki
gleyma góða íslenska matnum.
Vestmannaeyjar eru og verða alltaf
stór partur af okkar lífi. Þar erum við
fædd og uppalin, sem vissulega hefur
mótað okkur. Einnig eru bömin okkar
fædd þar. Okkur langar að lokum
koma þakklæti á framfæri til foreldra
okkar sem hafa komið og heimsótt
okkur hingað í tvígang, og hafa stutt
ómetanlega við bakið á okkur. Sem og
kirkjan okkar í Reykjavík."
Hvað um jólahald? „Þeim er þannig
háttað, á aðfangadag erum við með
helgileikrit, sem er í umsjón bamanna.
Yfirleitt tekur það mánuð í undir-
búningi. Þetta er hápunktur jólanna hjá
þeim því hér tíðkast ekki jólagjafir,
ekki einu sinni milli foreldra og bama.
Eftir þessa skemmtun fömm við svo
út og erum þá búin að fylla bílinn af
"hjálpargögnum, sem tekur okkur
mánuð að útbúa. Við keyrum þessu út
til fólks og eftirvæntingin er það mikil
að unglingahópurinn labbar með
bílnum. Hjá hverju húsi syngjum við
jólalög og fyrir vikið fáum við kökur
og te eða djús. Þetta getur verið mjög
gaman og er stór liður í jólurn hér. Við
komum yfirleitt heim eftir miðnætti..
Fyrstu jólin okkar hér var 16 til 17
stiga frost og vomm við að keyra út
gjöfum til þrjú um nóttina. Þetta eru
.kannski ekki jól eins og við venjumst
á Islandi en ég verð að segja að þetta
eru eftirminnilegustu jól sem við
höfum upplifað, og jafnvel þau
skemtilegustu,“ segir Lauga að lokum.
gudbjorg @ eyjafrettir. is