Frúin - 01.03.1963, Qupperneq 9

að vísu verið birtar smásögur eftir
mig í blöðum, „Kvennablaðinu“ og
„Heima er bezt“ og líklega hef ég
einhverntíma lesið eitthvað eftir mig
í Útvarpinu.
— Þér hafið snemma verið gefin
fyrir ritstörf?
— Ég var allt frá unglingsárum á-
kveðin í því að verða rithöfundur.
Eitt af því fyrsta, sem ég las sem
barn voru bækur Torfhildar Hólm
og ég varð svo hrifin af þeim og
henni sem höfundi, að ég held að
það hafi ráðið mestu um að ég fór
að skrifa. En það háði mér mikið
og dró úr mér kjark, að ég fór
aldrei í neinn skóla og ég les engin
tungumál. Móðurmálið skrifa ég
með gamalli stafsetningu, ég t. d.
nota j en ekki é, og ég lærði aldrei
að meðhöndla z. Ég læt handritin
frá mér skrifuð með minni stafsetn-
ingu og hugsa svo ekki meira um
það. Læt þá fyrir sunnan um leið-
réttingarnar. Þær hafa sannarlega
bætt fjárhaginn bækurnar mínar, því
áður en ég fór að skrifa var ég fá-
tæk. Nú hef ég þó ævinlega aura
handa á milli.
— Hvernig hagið þér starfinu þeg-
ar þér eruð að skrifa sögu?
— Mér fellur bezt að skrifa á
kvöldin og sem um leið og ég skrifa
á laus blöð. Ef ég skrifa ekki strax,
sem í hugann kemur, er alveg eins
víst, að það sé gleymt næsta morg-
un. Áður en ég fer að skrifa söguna,
er ég búin að velja í hana persónur
og skrifa þær niður og oft er ég búin
að ákveða endi sögunnar áður en ég
byrja. En svo breytist oft margt hjá
mér frá því, sem ég upphaflega hef
ætlað. ég bæti inn í sögupersónum og
felli aðrar úr og það hefur komið
fyrir að mér hefur orðið svo hlýtt
til einhverrar sögupersónunnar, að
ég hef breytt örlögum hennar, af
einskærri meðaumkun. Yfirleitt á
ég mjög erfitt með að skilja við
sögupersónurnar og hættir þess
vegna til að skrifa langt.
— En hvað veldur því, að þér skrif-
ið ævinlega um íslenzkt sveitalíf?
— Já, ég hef gert það nema eina
bók, Ölduföll, hún gerist í kaupstað.
og hún er eina bókin mín, sem hefur
sætt verulegri gagnrýni. En að ég
vel mér þetta efni, er einfaldlega
það, að ég þekki sveitalífið bezt, og
að ég læt sögurnar flestar gerast upp
úr síðustu aldamótum er vegna þess,
að sá tími er mér kærastur. Ég nota
samt aldrei fólk, sem ég hef þekkt
eða þekki sem fyrirmynd af per-
sónum í sögunum. Ég bý mínar sögu-
; i-
personur algjörlega til. Eg hef held-
ur ekki neitt ákveðið hérað í huga í
sögunum, þótt þær séu hver ann-
arri svipaðar að landlagslýsingum,
en þó má ef til vill segja að í Dala-
lífi sé brugðið upp svipmynd af
landslaginu í Fljótunum, en það er
aðeins í því tilfelli.
— Þér eruð mjög afkastamikil
við ritstörfin?
— Ég skrifa eina bók á ári og
þarf ekki að leggja neitt á mig að
ráði til þess. Síðasta bók mín, annað
hefti af Stýfðar fjaðrir, kom út í
haust og það þriðja og síðasta kem-
ur út næsta haust og svo er ég hérna
með handrit að nýrri bók og er langt
komin með hana. Ég hef mjög gaman
af að skrifa og mér líður illa ef ég
skrifa ekki eitthvað á hverjum degi,
sérstaklega á þetta við fyrir norðan,
ég finn ekki eins til þess hér sunn-
anlands. En þegar ég er sezt við
skriftir, er mér hálf illa við að
láta trufla mig, þá missi ég oft
þráðinn aftur.
— Hvaða bókmenntir lesið þér að-
allega?
— Ég les mest sögubækur eftir
innlenda og erlenda höfunda. Ég
les einnig eftir þessi ungu skáld
okkar, en ég felli mig við fæst af
því, sem þau skrifa,,finnst þau leggja
full mikið upp úr kynferðismálum
og skrifa of frjálslega, bæði karlar
og konur. Mér finnst þessar sögur
þeirra skilja lítið eftir, þegar búið
er að lesa þær.
— Lesið þér mikið af ljóðum?
— Um ljóðskáld vil ég ekki tala,
ég felli mig ekki við þennan nýja
bragarhátt, sem kallaður er ,,atóm“.
Mér nægja alveg Matthías Jochums-
son og Steingrímur Thorsteinsson,
ég þarf ekki á öðrum að halda. Ann-
ars finnst mér undarlegt, að ungu
skáldunum skuli ekki takast betur
en þeim gerir, þau sem hafa næga
menntun og tækifæri til alls, það er
kannske munur eða ég, sem aldrei
lærði neitt.
— Eru skáld í ættinni yðar?
— Ég veit ekki til þess að ættmenn
mínir væru skáld. Eldri sonur minn,
Angantýr, er samt hagmæltur og gaf
út fyrstu bók sína í haust, ljóðabók
sem heitir „Geislar og glæður“.
— Félagsmál, nei, ég er bara í
mannfélaginu og kirkjunni. Og það
kemur til af því að meðan ég bjó,
var ég í afskekktum héruðum þar
sem lítið var um félagsstarf og nú
er ég orðin of gömul til að stússa í
slíku. Ég hef verið í sátt við lífið
alla mína ævi, þótt ég fyndi stundum
til beipkju gagnvart fátæktinni. En
ég kann því betur að meta nú að
hafa aura milli handa. Ég er þakk-
lát þjóðinni fyrir góðar viðtökur
bókanna minna og ég mun halda
áfram að skrifa bækur um íslenzkt
sveitalíf meðan minnið og sjónin
ekki svíkja mig.
Enn er engan bilbug að finna á
Guðrúnu frá Lundi og andlegu þreki
heldur hún óskertu. Vafalaust á
þjóðin eftir að fá að lesa margar
bækur eftir hana næstu árin en bæk-
ur hennar hafa ár eftir ár verið met-
sölubækur. Geri aðrir betur, sem
komnir eru yfir sjötugt, að skila frá
sér bók á ári, þar að auki metsölu-
bók.
M. Th.
Hún er greinilega ekki búin að fyrirgefa mér enn!
FRÚIN
9