Harmoníkan - 30.05.1991, Page 20

HITAÐU UPP
Þetta er önnur greinin sem fjall-
ar um hvenig má fyrirbyggja slit
og streitu, þegar verið er að spila
eða cefa á harmoníku. Áður hefur
höfundurinn John Bonica skrifað
grein sem birstist í Harmoníkunni
1. tbl. 4. árg. Hann er læknir og
sérfræðingur í hryggsjúkdómum
auk þess sem hann leikur sjálfur á
harmoníku, hefur því reynslu frá
báðum hliðum málsins. Margar
bækur hafa verið skrifaðar um
allskonar upphitunaræfingar
hvernig fara eigi að I íþróttum, til
aðforðast meiðsli t.d. tognun sina-
slit o.s.f.v. Þó greinin sé lauslega
þýdd og sumt endursagt, jafnvel
ýmsu sleppt, sem mérfannst skifta
minna máli, þá vona ég að hún
komi að nokkru gagni.
ÞÞ
Fyrir nokkru skrifaði ég grein
um hvað harmoníkuleikarar ættu
að gera, til að skaðast ekki þegar
hann er að spila. Þegar við erum
að gera eitthvað skemmtilegt,
hættir okkur til að hugsa ekki um
líkamann, en þá er einmitt hættan
mest. Flest það sem við gerum
rangt hleðst upp og læðist að okk-
ur hægt en áleitið. Oftast reynum
við að leiða hjá okkur merkin sem
líkaminn sendir um að eitthvað sé
að, ef þau hindra ekki það sem við
erum að gera, auk þess sem það er
okkur til skemmtunar!
Að spila á harmoníku er ekki
eins og venjuleg vinna. Ef það aft-
ur á móti væri atvinna okkar tækj -
um við fyrr mark á viðvörunum
líkamans. Sé ekki brugðist rétt við
þessum skilaboðum er hætta á, að
maður lendi í erfiðleikum, sem
hægt hefði verið að komast hjá, -
ef við hefðum tekið mark á þeim.
í þetta sinn ætla ég að taka fyrir
upphitunaræfingar sem eiga að
vera nægjanlegar til að undirbúa
fingur, úlnliði, frammhandleggji
og axlir. Fyrst smávegis líffræði og
lífeðlisfræði. Við harmoníkuleik-
arar treystum á heilaboð til vöðva
í fingrum og beggja handleggja
samtímis, til að velja réttar nótur
og þrýsta á í mismunandi lengd,
jafnframt að hreyfa hendurnar
eftir hljómborðinu. Ekki lítið af-
rek! Allt þetta gerist um leið og við
drögum belginn sundur og saman.
Enginn annar hljóðfæraleikari
starfar við slíkt vélrænt óhagræði.
Hljóðfærið er sífellt að breyta lög-
un sem gerir okkur líkamlega erf-
iðara fyrir en flestum öðrum
hljóðfæraleikurum. Því er nauð-
synlegt að undirbúa átökin.
Þetta verður frá upphafi að
verða hluti af leik vöðva, liðbanda
og liðpoka. Til að vöðvarnir geti
starfað þurfa þeir súrefni sem
berst með blóði slagæðanna. Ef
vöðvarnir fá ekki nægjanlegt súr-
efni safnast saman úrgangur í
þeim sem veldur harðsperrum sem
við öll höfum fundið fyrir daginn
eftir að við höfum gert eða unnið
eitthvað sem við erum ekki vön að
gera. Ef við notum ekki vöðvana
minnkar reglulegt blóðstreymi og
æðarnar dragast saman. Hinsveg-
ar stífna taugar og tapa teygjan-
leika sem getur haft áhrif í fingr-
um, úlnlið, olnboga og jafnvel öxl-
um. Algengt er að kenna liðagigt
um verki sem í raun stafa af stífum
taugum, lélegu blóðstreymi til
vöðva og hreyfingarleysi.
Ekki gefast upp þó þið séuð
stirð, strekkið á og gerið æfingar
og finnið hvernig stirðleikinn
hverfur. Munið, það eru til margar
goðsögur um liðagigt. Aðeins í fá-
einum undantekningum er hægt
að kenna henni um verki í
útlimum.
Beihin sjálf hafa ekki taugar og
eru því án sársauka, hinsvegar er
himnan utan um beinin viðkvæm.
Aðalatriðið er að þó þú finnir
fyrir stirðleika og verkjum í úlnlið-
um, fingrum og olnbogum með
aldrinum, þarf það ekki að þíða
að þú verðir að leggja harmoník-
una á hilluna. Það má komast yfir
þessi vandræði með því að vera ið-
inn við æfingar og teygjur, án þess
að fara í leikfimi eða kaupa dýr
tæki.
HARMONÍKULEIKARAR Á ÍSLANDI
Get útvegað nótur eftir, Evert Taube, Karl Jularbo, Andrew Walter,
Ebbe Jularbo, Lindqvist bræður, Benny Andersson og marga fl.
Hringið eða skrifið, Friðjón Hallgrímsson, Kleppsvegi 118, sími 91-686422.
20