Fréttablaðið - 30.04.2013, Blaðsíða 17

ÞRIÐJUDAGUR 30. apríl 2013 | SKOÐUN | 17
Ótrúleg grein birtist í
Fréttablaðinu 17. apríl
eftir Katrínu Jakobs dóttur,
mennta- og menningar-
málaráðherra og formann
VG, undir fyrirsögninni:
„Vinstri – græn setja fram-
tíð skólastarfs á oddinn.“
Þetta er ótrúverðug yfir-
lýsing eftir starf hennar á
liðnu kjörtímabili. Vissu-
lega er það rétt að eitt það
mikilvægasta sem kosið
er um er framtíð skóla-
starfs í landinu. Það er hins
vegar ótrúverðugt að eftir fjögur
ár glataðra tækifæra, niðurrifs og
stöðnunar hafi nú formaður VG
loks áhuga á menntamálum og lofi
að gera eitthvað á „næsta kjörtíma-
bili“ er til framfara horfir. Lýsir það
vanvirðingu við landsmenn
og skólamenn.
Loforð Katrínar nú
hlýtur að kalla fram spurn-
ingu um af hverju hún
hefur enga tilraun gert til
að verja framhaldsskólana
þessi ár og af hverju engin
uppbygging hefur orðið?
Tækifærin hafa verið víða
og flestir skólamenn til-
búnir að gera mikið í mál-
inu en ekkert frumkvæði
hefur komið frá ráðherra.
Því verður kjörtímabilsins
minnst sem ára hinna glötuðu tæki-
færa í málum framhaldsskóla. Auð-
vitað hefur fjárhagsstaða ríkisins
til að gera eitthvað fyrir skólana
oft verið betri en hún var þetta
kjörtímabil. Það þýðir þó ekki að
stöðnun og aðgerðaleysi hafi átt að
ráða för. Þvert á móti. Tækifæri til
að taka á ýmsum vanda voru mörg.
Halda vafalítið sumir að ég líti hér
aðeins til framkomu hennar gagn-
vart Menntaskólanum Hraðbraut,
sem vissulega var afdrifarík og
vond fyrir alla landsmenn. Svo er
ekki. Ég er að horfa á framkomu
hennar gagnvart starfi í framhalds-
skólunum öllum. Nefni ég tvö dæmi:
Kjör dregist aftur úr
1. Betur hefði átt að verja kjör
framhaldsskólamanna. Kjörin hafa
dregist hratt aftur úr kjörum við-
miðunarstétta, fyrst og fremst
vegna algers áhugaleysis ráðherra.
Taka hefði átt á samningum ríkisins
við Kennarasamband Íslands. Þeir
samningar eru fyrir löngu úreltir
og eru dragbítur á starf skólanna.
Raunar eru þeir ein helsta ástæða
þess að kjör kennara hafa versnað
og munu að óbreyttu halda áfram að
versna. Fullyrði ég að ef ráðherra
hefði tekið á því máli hefði mátt með
tiltölulega lítilli hugmyndaauðgi
bæta kjör um allt að 20% án auka-
kostnaðar fyrir ríkið. Ekki hefði
þurft annað en að láta kennara og
skólastjórnendur sjálfa leiða breyt-
ingar á skólastarfinu, þá hefðu þær
örugglega tekist með ágætum.
2. Ekki aðeins hafa tækifæri til
framfara liðið hjá án þess að hafa
verið nýtt heldur hefur niðurrif
verið stundað. Það að slá á frest að
koma í gagnið nýrri almennri nám-
skrá fyrir framhaldsskólana eins og
búið var að samþykkja lýsir áhuga-
leysi, úrræðaleysi og getuleysi. Alls
engin ástæða var til að fresta því
máli enda hefur sú ákvörðun ekki
verið studd haldbærum rökum.
Tækifærið var einstakt enda er
algerlega nauðsynlegt að gera lengd
náms í íslenskum skólum hliðstæða
öðrum löndum. Það bruðl sem felst
í því að gera það ekki er með öllu
óásættanlegt fyrir íslensk ungmenni
og reyndar þjóðina alla.
Fleiri mál má nefna sem hefðu
getað leitt framfarir í starfi fram-
haldsskólanna á þessu kjörtímabili
en ég læt hér staðar numið í bili.
Ótrúverðug loforð menntamálaráðherra
Þegar tuttugu mánaða
dóttir mín greindist með
sykursýki tegund 1 fyrir
átta árum fannst mér fjöl-
skyldan vera bara nokkuð
„heppin“ með langvinnan
alvarlegan sjúkdóm. Fyrst
barnið mitt þurfti að fá
alvarlegan sjúkdóm þá var
sykursýki sennilega sá ill-
skásti. Fagfólk Landspít-
alans sinnir börnum með
sykursýki auk þess sem
rannsóknum og framþróun
á sjúkdómnum fleygir fram.
Eftir greininguna fórum við
í apótek þar sem við vorum græjuð
upp, við fengum insúlínið frítt!
Pollýanna er vinur í raun og með
hennar hjálp tókumst við á við
þennan baldna lífsförunaut.
Meðvitað tókum við ekki
saman kostnað vegna sykur-
sýkinnar, fannst ekki rétt
að setja verðmiða á barnið
okkar. Dóttir okkar hefur
vaxið og dafnað, er heilbrigð
og lífsglöð stúlka. Hún lifir
hefðbundnu lífi stúlku í 4.
bekk í grunnskóla. Það sem
greinir hennar líf frá jafn-
öldrum er stöðugt eftirlit
þar sem blóðsykursstjórn-
unin er afar viðkvæm.
Henni er fylgt eftir hvert
fótmál utan skóla, við for-
eldrarnir höfum farið í flest barna-
afmæli og beðið eftir henni þegar
hún iðkar tómstundir. Ein örfárra
barna hefur hún þurft að vera í
gæslu á frístundaheimili eftir skóla
í vetur. Hún getur ekki verið eftir-
litslaus í tvær klukkustundir. Næsta
vetur stendur henni ekki frístund til
boða vegna aldurs. Ef dóttir okkar
fer út að hjóla í meira en 30 mínútur
þá getur hún verið í lífshættu því
blóðsykurinn fellur hratt. Hreyfing
er henni þó mikilvæg til að fyrir-
byggja fylgikvilla sjúkdómsins.
Krefst mikilla útgjalda
Fyrstu viðbrögð mín af fréttum um
nýtt greiðsluþátttökukerfi SÍ voru
jákvæð, leitað væri leiða til að jafna
hlut þeirra sem greiða háar upp-
hæðir vegna lyfja. Þegar ég hugsa
málið lengra og lít í eigin barm þá er
dæmið ekki svona einfalt. Sykur sýki
1 er dæmi um sjúkdóm sem krefst
mikilla útgjalda og er greiðsla fyrir
lyf einungis brot af útgjöldunum.
Í fyrra greiddum við fyrir smyrsl
á stungusár, nálar í stungupenna,
strimla í blóðsykursmæli, rafhlöður,
hluta kostnaðar af settum í insúlín-
dæluna, bakpoka fyrir mæli og mat,
belti fyrir insúlíndæluna og efni til
að sauma vasa í föt. Þrúgusykur og
orkustykki flokkast sem lyf hjá ein-
staklingum með sjúkdóminn. Sími
er nauðsynlegt öryggistæki. Við
greiðum fyrir gæslu eftir skóla og
á sumrin. Beinn kostnaður vegna
sjúkdómsins var hátt í 400 þúsund.
Þá er ekki tekinn inn í myndina
akstur í eftirlit á Landspítala, kostn-
aður við frístundir sem eru auk þess
utan hverfis. Nú bætist lyfjakostn-
aður við. Kostnaður við suma lang-
vinna sjúkdóma getur verið hár.
Til að skapa börnum með langvinn
veikindi góð og örugg lífsskilyrði er
mikil vægt að foreldrar afli tekna.
Með auknum útgjöldum þurfa for-
eldrar að vinna meira og eru þá enn
meira fjarverandi frá heimilinu.
Fjölskyldur sem hafa minna
umleikis þurfa að skera einhvers
staðar niður, það getur komið niður
á öryggi barnsins. Ég hvet stjórn-
völd til að endurskoða lög og reglu-
gerð um greiðsluþátttöku lyfja nr.
313/2013 sem taka gildi þann 4. maí
næstkomandi.
Sykursýki 1 hjá börnum – baldinn lífsförunautur
ÞORBJÖRG ÁGÚSTSDÓTTIR
SKYLMINGAR
➜ Ég hvet stjórnvöld til að
endurskoða lög og reglugerð
um greiðsluþátttöku lyfja…
MENNTUN
Ólafur Haukur
Johnson
skólastjóri
Menntaskólans
Hraðbrautar
➜ Því verður kjörtíma-
bilsins sem nú er að ljúka
minnst sem ára hinna
glötuðu tækifæra í málum
framhaldsskólanna.
HEILBRIGÐIS-
MÁL
Ingibjörg Th.
Hreiðarsdóttir
ljósmóðir/hjúkr-
un arfræðingur á
Landspítala