Fréttablaðið - 30.04.2013, Blaðsíða 20

FÓLK|HEILSA
Meðalneysla íslenskra karla
á salti er að minnsta kosti 9,5
grömm á dag og kvenna um 6,5
grömm en samkvæmt ráðlegg-
ingum Landlæknisembættisins
um mataræði og næringarefni
ættu karlar ekki að neyta meira
en sjö gramma af salti og konur
ekki meira en sex.
Ráðleggingar um að takmarka
saltneyslu grundvallast á þeim
áhrifum sem natríum (salt)
hefur á blóðþrýsting. Matarsalt
nefnist á máli efnafræðinnar
natríumklóríð en mikil neysla
natríums getur átt þátt í að
hækka blóðþrýsting. Of hár
blóðþrýstingur er svo einn af
áhættuþáttum hjarta- og æða-
sjúkdóma.
Flestir hefðu því gott af því að
draga úr saltneyslu. Megnið
af því salti sem er neytt
kemur úr tilbúnum mat-
vælum svo sem kjötvöru,
brauði, osti og súp-
um. Fyrst og
fremst þurfa
matvæla-
framleið-
endur að hafa
það í huga að
takmarka notkun
salts en það er
ýmislegt sem neyt-
endur geta gert.
Hér á eftir fara nokkur ráð til að
draga úr saltneyslu.
Veljið lítið unnin matvæli.
Forðist tilbúna rétti, pakkasúpur
og sósur.
Takmarkið notkun salts við
matargerð og borðhald. Önnur
krydd kitla bragðlaukana ekki
síður og má til dæmis prófa sig
áfram með ýmiss konar jurta-
krydd.
Minnkið saltnotkun smátt og
smátt til að venja bragðlaukana
við minna salt.
Athugið að tegund salts
skiptir ekki máli. Allt salt getur
hækkað blóðþrýsting.
Lesið á umbúðir og vandið
þannig valið við innkaupin. Vara
telst saltrík ef það eru meira
en 1,25 g af salti í 100
grömmum.
Athugið
að 1 gramm
af natríum
samsvarar
2,5 grömmum
af matarsalti. Til
að umreikna magn
af natríum yfir í
magn af salti er því
margfaldað með 2,5.
www.landlaeknir.is
DREGIÐ ÚR
SALTNEYSLU
TEGUND SKIPTIR EKKI MÁLI
Allt sallt getur hækkað blóðþrýsting.
Gróft ekki síður en fínt.
Árný Sigurðardóttir, framkvæmda-stjóri Heilbrigðiseftirlits Reykja-víkurborgar, sat í stýrihópnum sem
vann skýrsluna og kom að þeim hluta er
sneri að loftgæðum innanhúss. „Þar sem
við eyðum að meðaltali um níutíu prósent-
um af tíma okkar innandyra skiptir miklu
máli að loftgæði séu sem best,“ segir hún.
Margir þættir hafa áhrif á loftgæði en
fyrst og fremst nefnir Árný að ábyrgð og
umgengni húsráðenda og eigenda skipti
mestu máli. „Hvernig þú hegðar þér sem
notandi húsnæðis skiptir mestu. Hvernig
loftarðu út og kyndir, hvernig þrífurðu,
hvaða efni notarðu? Þá skipta reykingar,
hvaða gólfefni eru á gólfum og hvaða hús-
gögn líka máli. Ef viðhaldi er ekki sinnt
geta komið upp rakavandamál eða myglu-
sveppur sem krefst þá umfangsmeiri
aðgerða.“ Árný bendir þó á að í flestum til-
fellum geti fólk gert minniháttar umbætur
sem bæti loftgæði umtalsvert.
Þegar kemur að opinberum byggingum
eins og skólum og íþróttahúsum gilda að
sjálfsögðu sömu lögmál og um íbúðarhús-
næði en ný vandamál komi þó til sögunn-
ar. „Þar sem margir eru í litlum rýmum
þarf helst að fylgjast með loftræstingu og
þá koltvísýringsmengun, auk þrifa og ann-
arra þátta sem hafa áhrif á loftgæðin. Þetta
hefur helst verið vandamál í grunnskólum
en heilbrigðiseftirlitið mælir koltvísýr-
ingsmengun reglulega í skólum. Oftast er
þetta nú ekki flóknara en svo að notendur
séu meðvitaðir um að opna glugga.“ Árný
bendir jafnframt á að stundum sé um
hönnunargalla að ræða. „Fatahengi inni í
skólastofum er eitt dæmi um slíka hönnun-
argalla, þar sem blautar úlpur eru í sama
rými og nemendur. Þessum málum er nú
vanalega kippt í liðinn sem fyrst og gerðar
breytingar.“
Árný segir meðvitund fólks hafa aukist
gríðarlega síðustu áratugi. „Ég rakst til
dæmis á um 20 ára gamla blaðagrein um
daginn þar sem verið var hreykja sér af
því að í þremur af hverjum fjórum leikskól-
um væri ekki reykt í umhverfi barnanna.
Þetta þótti mjög góður árangur á sínum
tíma. Í dag er auðvitað frekar fáránlegt að
lesa svona. Fólk veit miklu meira og gerir
mun meiri kröfu um að búa við heilnæmt
umhverfi en áður, auk þess sem fræðsla og
upplýsingaflæði er betra.“
Skýrsla stýrihópsins er nú aðgengileg
almenningi og má nálgast á heimasíðu vel-
ferðarráðuneytisins.
■ vidir@365.is
HREINT LOFT –
BETRI HEILSA
LOFTGÆÐI Um níutíu prósentum af tíma okkar er varið innandyra og því mik-
ilvægt að loftið sem við öndum að okkur sé heilnæmt og hreint. Nýlega kom út
skýrsla undir nafninu Hreint loft, betri heilsa sem fjallar um loftgæði á Íslandi.
AUKIN VITUND
Árný segir með-
vitund fólks um
mikilvægi loft-
gæða í umhverfi
sínu hafa aukist
gríðarlega síðustu
áratugi.
MYND/PJETUR
NORÐURKRILL
Fæst flestum apótekum, heilsubúðum og heilsuhillum stórmarkaðanna.
P
R
E
N
T
U
N
.IS
Betri einbeiting og betri líðan
Þegar maður rekur sitt eigið fyrirtæki, er í fullu fjarnámi og á auk þess tvö ung börn,
þá skiptir öllu máli að heilinn virki rétt og vel. Ég byrjaði að nota Norðurkrill fyrir
fjórum mánuðum og fann nánast strax mun á mér. Einbeitingin varð betri auk þess
sem ég varð vör við mjög jákvæð áhrif á lesblinduna hjá mér. Fyrir utan skarpari
einbeitingu líður mér allri betur líkamlega og andlega.
Það skiptir mig miklu máli að Omega 3 í Norðurkrill sé hreint og ómengað og eftir að
hafa prufað þó nokkuð margar tegundir af Omega 3 olíum get ég fullyrt að Norðurkrill
er besta Omgea 3 olía sem ég hef notað.
Ég hvet alla þá sem vilja skerpa á minni og einbeitingu að taka inn Norðurkrill.
Heilinn í okkur verðskuldar aðeins það besta.
Jóhanna S. Hannesdóttir,
þjóðfræðinemi og eigandi Sunnlenska.is
NORÐURKRILL er eitt hreinasta og öflugasta form af OMEGA 3-fitusýrum.
Unnið úr botnsjávardýrinu krill sem er veitt við ómengað Suðurskautið.
Aðeins þarf 1-2 hylki á dag til að mæta
dagsþörfinni og það er ekkert eftirbragð,
uppþemba eða magaólga sem oft fylgir
inntöku á fiski- og jurtaolíum.
Nánari upplýsingar á www.gengurvel.is
SUÐURLANDSBRAUT 24 | 108 REYKJAVÍK
SÍMI 516 0100 | WWW.HEIMILIOGSKOLI.IS
HEIMILI OG SKÓLI
ÓSKA EFTIR TILNEFNINGUM TIL
FORELDRAVERÐLAUNA 2013
Foreldraverðlaun Heimilis og skóla
– landssamtaka foreldra verða afhent
miðvikudaginn 15. maí 2013, kl. 14.00, við
hátíðlega athöfn í Þjóðmenningarhúsinu.
Tilnefningar sendist á rafrænan hátt með því
að fylla út eyðublað á heimiliogskoli.is. Síðasti
skiladagur tilnefninga er 1. maí 2013.
Save the Children á Íslandi
FÓLK ER KYNNINGARBLAÐ sem býður aug-
lýsendum að kynna vörur og þjónustu í formi
viðtala og umfjallana ásamt hefðbundnum auglýs-
ingum. Blaðið fylgir Fréttablaðinu daglega.
Útgefandi: 365 miðlar | Ábyrgðarmaður: Jón Laufdal
Sölumenn: Jónína María Hafsteinsdóttir, jmh@365.is, s. 512 5473
Sverrir Birgir Sverrisson, sverrirbs@365.is, s. 512 5432
Elsa Jensdóttir, elsaj@365.is, s. 512-5427 | Hönnun: Silja Ástþórsdóttir