Fréttablaðið - 27.05.2013, Qupperneq 12

27. maí 2013 MÁNUDAGURSKOÐUN
HALLDÓR
FRÁ DEGI
TIL DAGS
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík Sími: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Sigríður Björg Tómasdóttir, sigridur@frettabladid.is og Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is HELGAREFNI: Kjartan Guðmundsson kjartan@frettabladid.is
MENNING: Bergsteinn Sigurðsson bergsteinn@frettabladid.is VÍSIR: Kristján Hjálmarsson, kristjan@visir.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is ÚTLITSHÖNNUN: Silja Ástþórsdóttir siljaa@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRAR: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is, Mikael Torfason mikael@frettabladid.is Fréttablaðið kemur út í 90.000
eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslunum á
landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
ISSN 1670-3871
Síðastliðinn fimmtudag kynnti vinnuhóp-
ur Sameinuðu þjóðanna um mismunun
gagnvart konum í löggjöf og framkvæmd
bráðabirgðaniðurstöður úr heimsókn sinni
til Íslands. Í lauslegri þýðingu er yfir-
skrift skýrslu þeirra „Ekkert rúm fyrir
slökun hjá heimsmeistaranum í kynjajafn-
rétti“. Þar vísa þau til að samkvæmt World
Economic Forum er jafnrétti kynjanna
mest á Íslandi. Þau hrósa Íslandi til dæmis
fyrir það hversu vel hafi tekist til við að
samræma atvinnu og fjölskyldulíf, kynjaða
hagstjórn og löggjöf um kynjakvóta í
stjórnum fyrirtækja, bann við kaupum á
vændi og ein hjúskaparlög fyrir alla.
Hins vegar telur vinnuhópurinn að
á tveimur sviðum sé úrbóta þörf, þ.e. á
vinnumarkaði og hvað varðar kynbundið
ofbeldi. Gagnrýnir hópurinn m.a. launa-
mun kynjanna sem eigi sér rót í kynskipt-
um vinnumarkaði og því hversu fáar konur
gegni stjórnunarstöðum. Þau gagnrýna
einnig að í íslenskum hegningarlögum sé
ekki að finna sérstakt ákvæði er taki til
ofbeldis í nánum samböndum (heimilisof-
beldis), hversu sjaldan nálgunarbanni sé
beitt og til hve skamms tíma það nái.
Þá lýsir vinnuhópurinn verulegum
áhyggjum af því að fimm árum eftir
athugasemdir kvennanefndar SÞ varð-
andi það hversu fá kynferðisbrotamál sem
kærð eru til lögreglu enda með saksókn og
sakfellingu skuli engin breyting hafa orðið
þar á. Leggja þau til að stjórnvöld grípi
til aðgerða til að bæta refsivörslukerfið.
Þau benda einnig sérstaklega á stöðu inn-
flytjendakvenna og hvetja til stuðnings
við samtök sem miða að því að gera inn-
flytjendum, einkum konum, mögulegt að
taka þátt í efnahags- og félagslífi, sem og
opinberu og stjórnmálalífi á Íslandi. Loks
hvetur vinnuhópurinn til að sett verði lög-
gjöf um bann við mismunun og að starf-
semi Jafnréttisstofu verði styrkt.
Mannréttindaskrifstofa Íslands tekur
heils hugar undir athugasemdir nefndar-
innar. Þótt með sanni megi segja að staða
jafnréttismála á Íslandi sé góð miðað
við mörg önnur ríki, þá eru þó alvarlegir
brestir þar á, svo sem rakið hefur verið
hér að framan. Betur má ef duga skal og
hvetur Mannréttindaskrifstofan nýja ríkis-
stjórn til að setja jafnréttis- og mannrétt-
indamál í forgang og grípa til viðeigandi
aðgerða til að taka á þeim úrlausnarefnum
sem fyrir liggja.
Heimsmeistari í kynjajafnrétti?
JAFNRÉTTI
Margrét
Steinarsdóttir
framkvæmdastjóri
Mannréttindaskrif-
stofu Íslands
➜ Þó með sanni megi segja að
staða jafnréttismála á Íslandi sé góð
miðað við mörg önnur ríki, þá eru
þó alvarlegir brestir þar á, svo sem
rakið hefur verið hér að framan.
Suðurlandsbraut 20, Reykjavík | Sími 588 0200 | www.eirvik.is
Elica háfar
Í
sjávarútvegskafla stefnuyfirlýsingar nýju ríkisstjórnarinnar
horfir flest til betri vegar. Stjórnin ætlar ekki að fara í neinar
kollsteypur á stjórnkerfi fiskveiða eins og sú sem sat á undan
henni stefndi að, heldur þvert á móti að búa greininni stöðugt
og fyrirsjáanlegt rekstrarumhverfi sem hvetji til fjárfestinga
og atvinnusköpunar.
Það er sömuleiðis til þess fallið
að skapa sátt um rekstrarum-
hverfi sjávarútvegsins að halda
fast við grundvallarprinsippið um
að greinin greiði gjald fyrir afnot
sín af auðlindinni og að úthlutun
aflaheimilda sé ekki varanleg,
heldur samkvæmt tímabundnum
nýtingarsamningum sem síðan
megi endurnýja að uppfylltum ákveðnum skilyrðum.
Hins vegar ætlar stjórnin að endurskoða innheimtu veiðigjalds-
ins, þannig að almenna veiðigjaldið endurspegli afkomu greinarinn-
ar í heild, en það sérstaka taki sem mest mið af afkomu einstakra
fyrirtækja. Þegar eru komnir í ljós alvarlegir gallar í veiðigjalds-
kerfinu, sem hafa í för með sér að það leggst afar þungt á einstakar
útgerðir, sérstaklega lítil og meðalstór fyrirtæki.
Innan um þessar góðu hugmyndir og margar aðrar í sjávarút-
vegskaflanum er hins vegar ein varasöm. Hún er orðuð svona:
„Stefnt er að því að auka sveigjanleika í nýtingarstefnu án þess að
fórna ábyrgri stjórnun og nýtingu veiðistofna.“
Sigurður Ingi Jóhannsson, ráðherra sjávarútvegsmála, útskýrði
þetta þannig í Fréttablaðinu á föstudag: „Við erum með 20% afla-
reglu í þorski og það er markmið að setja slíkar reglur á aðrar
tegundir til að tryggja sjálfbærni og að menn gangi skynsamlega
um auðlindina. Því hefur hins vegar ekki verið mótmælt að það væri
hægt að hafa stefnuna sveigjanlegri. Það gæti falist í því að í stað
tuttugu prósentanna gæti hlutfallið verið 19 til 23 prósent, svo dæmi
sé tekið.“
Uppbygging þorskstofnsins á undanförnum árum er ekki sízt að
þakka aflareglunni, sem komið var á 1995. Í sinni núverandi mynd
er hún þannig að ekki eigi að veiða meira en 20% af þorski eldri en
fjögurra ára, að því gefnu að hrygningarstofninn haldist stærri en
220.000 tonn.
Sjávarútvegsráðherrar undangenginna ára hafa staðizt þrýsting
frá ýmsum hagsmunaaðilum um að kreista nokkur þúsund tonnum
meira af þorski út úr aflaúthlutuninni með því að víkja frá afla-
reglunni. Ef aflareglan hefði ekki verið fyrir hendi væri ástandið
á stofninum verra en raun ber vitni. Hins vegar hafa ráðherrarnir
freistazt til að leyfa á móti meiri veiði úr öðrum nytjastofnum, sem
ekki eru jafnmikilvægir og þorskurinn. Afleiðingin hefur verið
sú að þeir standa sumir illa, sérstaklega ýsan, og þess vegna er
mikilvægt að koma einnig á aflareglu fyrir þessa stofna - helzt sem
flesta.
Markmiðið með aflareglu er einmitt að „sveigjanleikinn“ sem
stjórnmálamennirnir eru iðulega hvattir til að nýta sér, sé ekki fyrir
hendi, heldur séu þeir varðir fyrir freistingunum með skýrri reglu,
sem byggir á vísindalegum rannsóknum.
Það væru mistök að víkja frá þeirri stefnu til að krækja í dálítið
meiri fisk til skemmri tíma. Og færi gegn markmiðum stjórnarsátt-
málans um að halda sjálfbærni veiðanna á lofti á alþjóðlegum vett-
vangi. Það á ekki að krukka í aflaregluna.
Hættuleg hugmynd innan um margar góðar:
Ekki hræra
í aflareglunni
Ólafur Þ.
Stephensen
olafur@frettabladid.is
Þjóðmenningarráðherrann
Margir hafa klórað sér í höfðinu
yfir þeim miklu hrókeringum sem
stjórnarsáttmálinn gerir ráð fyrir
þegar kemur að menningarmálum.
Færa á fjölmarga málaflokka undan
menntamálaráðuneytinu til for-
sætisráðuneytis. Þar má nefna
Árnastofnun, Þjóðminjasafn, Minja-
stofnun og ýmislegt fleira. Kveður við
nokkuð nýjan tón í þessu, þar sem
straumurinn hefur síðustu ár
verið í hina áttina, frá forsætis-
til mennta- og menningarmála-
ráðuneytis, með þeim rökum
að forsætisráðuneytið eigi að
vera samhæfingarráðu-
neyti en ekki í beinni
stjórnsýslu. Sigmundur
Davíð Gunnlaugsson
verður, eftir breyting-
arnar, hins vegar nokkurs konar for-
sætis- og þjóðmenningarráðherra.
Húsafriðunin heim
Sigmundur Davíð er áhugamaður um
skipulagsmál og sérstaklega húsa-
friðun. Þannig kvað hann sér fyrst
hljóðs í pólitíkinni, með rökstuddum
skoðunum í skipulagsmálum Reykja-
víkurborgar. Það skildi þó ekki vera
að þar liggi hundurinn grafinn þegar
kemur að fyrrnefndum breyt-
ingum? Sigmundur Davíð verður
eftir þær orðinn æðsti yfirmaður
húsafriðunarmála í
landinu og getur
því farið að
sinna því
hugðarefni
sínu.
Heimssýn í útrás?
Heimssýn, hreyfing sjálfstæðissinna
í Evrópumálum, er nokkuð kok-
hraust eftir úrslit kosninganna og
myndun ríkisstjórnar. Í nýlegum pistli
á heimasíðu samtakanna er sagt að
þau hafi unnið síðustu orrustuna
um ESB, en stríðinu sé þó langt í frá
lokið. Það verði nefnilega að tryggja
að „ESB-daðrinu verði hætt fyrir
fullt og fast“. Erfitt er að sjá hvernig
það markmið næst, nema með því
kannski að banna fólki að vilja að
Ísland fari í ESB. Heimssýn boðar
hins vegar útrás, vill fara
með boðskap sinn til
hrjáðra evruþjóða. Það
væru hinir einu sönnu
útrásarvíkingar.
kolbeinn@frettabladid.is