Fréttablaðið - 01.04.2014, Blaðsíða 12

1. apríl 2014 ÞRIÐJUDAGUR| FRÉTTIR | 12
JAPAN Alþjóðadómstóllinn í Haag
kvað í gær upp þann úrskurð að
hvalveiðar Japana í Suður-Íshafinu
brjóti í bága við alþjóðasamning um
stjórnun hvalveiða.
Japanar verði því án tafar að
hætta þessum veiðum og ógilda öll
veiðileyfi sem gefin hafa verið út.
Ástralía kærði Japan til dómstóls-
ins vegna hvalveiða Japana í Suður-
Íshafinu, sem sagðar voru stund-
aðar í vísindaskyni þótt hvalkjötið
hafi síðan verið selt á almennum
markaði.
Dómstóllinn tekur undir með
Áströlum um að vísindalegt mikil-
vægi veiðanna sé lítið sem ekkert,
og því geti Japanar ekki haldið veið-
unum áfram undir því yfirskini.
Íslendingar stunduðu hvalveiðar
í vísindaskyni um skeið en hófu í
nokkrum mæli veiðar í atvinnuskyni
árið 2006, enda viðurkenna Íslend-
ingar, ekki frekar en Norðmenn,
bann Alþjóðahvalveiðiráðsins við
veiðum í atvinnuskyni. Norðmenn
hafa stundað veiðar í atvinnuskyni
frá árinu 1993.
Fréttablaðið hefur fengið stað-
festingu frá íslenskum stjórnvöldum
þess efnis að þessi úrskurður hafi
engin áhrif á þær hvalveiðar sem nú
eru stundaðar af Íslendingum.
Úrskurður Alþjóðadómstólsins
snertir ekki hvalveiðar Japana á
öðrum hafsvæðum, en þeir stunda
vísindaveiðar í norðanverðu Kyrra-
hafinu og hafa einnig undanþágu
til takmarkaðra veiða við strendur
Japans.
Japanar hafa árlega veitt um þús-
und hvali í Suður-Íshafinu. - gb
Ástralar unnu mál sitt gegn hvalveiðum Japana fyrir Alþjóðadómstólnum í Haag í gær:
Japönum bannað að veiða í Suður-Íshafinu
HVALVEIÐAR Hrefna hífð um borð í
japanskt hvalveiðiskip. MYND/AP
DANMÖRK Árangurinn af því að
gefa vannærðum sjúklingum á
Herlevs-sjúkrahúsinu í Danmörku
sælkerafæði var svo góður að
hópur útskrifaðra sjúklinga getur
nú fengið slíkt fæði sent heim frá
sjúkrahúsinu sér að kostnaðar-
lausu í tólf vikur. Þeir geta pantað
fæði af 24 rétta matseðli sem sett-
ur var saman af næringarfræðingi
og Michelin-kokki.
Yfirvöld telja að spara mætti
milljarð danskra króna á ári ef
sjúklingar yrðu þyngri. - ibs
Tilraun á dönsku sjúkrahúsi:
Sjúklingar fá
sælkerafæði
NOREGUR Smyglarar hafa keypt lítil
býli í Svíþjóð undir smyglvarning
sem þeir flytja svo í skömmtum til
Noregs. Norska ríkisútvarpið vitn-
ar í ummæli Rogers Nilsson, yfir-
manns sænska tollsins í Hån í Sví-
þjóð, sem áætlar að á hverjum degi
sé um fimm þúsund lítrum af áfengi
smyglað til Noregs yfir landamærin
við Värmland í Svíþjóð.
Nilsson segir að í hverjum farmi
séu eitt til tvö þúsund lítrar af
áfengi. Hann kveðst vonast til að
nágrannar smyglaranna geri toll-
yfirvöldum viðvart í meiri mæli en
verið hefur.
Starfsmaður norskra tollyfir-
valda, Wenceh Fredriksen, stað-
festir frásögn Nilssons. Hún segir
mikið um að þeir sem smygla áfengi
til Noregs í gegnum Svíþjóð geymi
það nálægt landamærunum. Smygl-
arar sem hafi verið gripnir hafi
greint frá því að áfengið hafi verið
sótt í birgðageymslur í Svíþjóð.
Fyrstu tvo mánuði ársins lögðu
norskir tollverðir hald á tvöfalt
meira magn af bjór heldur en á
sama tíma í fyrra. Smygl á víni og
sterku áfengi hefur einnig aukist.
Síðastliðinn föstudag fundust 800
lítrar af bjór og 150 lítrar af sterku
áfengi í bíl pólsks ökumanns.
- ibs
Smyglarar kaupa býli í Svíþjóð og flytja varning frá þeim til Noregs:
Geyma áfengi við landamærin
ÁFENGI Mörgum þúsundum lítra af
áfengi er daglega smyglað milli Noregs
og Svíþjóðar. FRÉTTABLADID/GVA
iPad
Verð frá: 49.990.-
Apple TV
Tilboð: 15.990.-
Verð áður: 18.990.-
FERMINGARTILBOÐ
FISKELDI Laxar sluppu fyrir slysni
úr sláturkví Fjarðalax í Patreks-
firði í nóvember síðastliðnum. Um
200 fullvaxta laxar sluppu, áætla
starfsmenn fyrirtækisins. Eng-
inn lax veiddist aftur þótt laxanet
væru sett í sjó samdægurs og látin
liggja í tíu daga eftir atvikið.
Jónatan Þórðarson, eldisstjóri
Fjarðalax, segir að atvikið hafi
orðið í afar slæmu veðri 27. nóvem-
ber þegar sláturskipið Arnarfell
HF-90 kom að kvíunum um morg-
uninn. Áhöfnin byrjaði að festa
skipið eins og venja var en átti í
vandræðum með festingu sem
slitnaði, með þeim afleiðingum
að báturinn snerist og lenti stefn-
ið þvert á kvínni með þeim afleið-
ingum að hún skemmdist og gat
kom á pokann sem heldur fiskinum
inni. „Þetta voru 200 fiskar sem
sluppu. Við vitum það með mikilli
nákvæmni því mjög lítið var eftir
í kvínni,“ segir Jónatan.
Slysasleppingar úr laxeldi hafa
verið nokkuð í umræðunni hér á
Íslandi og erlendis, en sjóeldi á
laxi er af mörgum litið hornauga
vegna hugsanlegrar hættu á erfða-
blöndun norska eldiskynsins sem
hér er notað og villtra íslenskra
stofna.
Jónatan segir umræðuna á villi-
götum og hættuna af erfðamengun
frá eldisfiskinum hverfandi litla.
„Í þessu tilfelli er magnið lítið og
fiskurinn er ókynþroska. Hans eðli
er að synda undan straumi þann-
ig að þessir fiskar munu drepast
í sjó,“ segir Jónatan og bætir við:
„Þessi framandi eldislax sem við
erum með verður svo seint kyn-
þroska að hann myndi aldrei ganga
í laxveiðiá fyrr en mörgum árum
eftir að hann sleppur. Því eru lík-
urnar á því að hann drepist í sjó í
millitíðinni yfirþyrmandi miklar.“
Fjarðalax greip til þess ráðs
eftir atvikið að bæta festingar og
auka með þeim eftirlit. Nýjar og
sterkari sláturkvíar voru teknar
í notkun svo og nýir pokar úr
„sterkasta efni sem völ er á“ í
þessari starfsemi, eins og segir í
skýrslu Fjarðalax til Fiskistofu.
Guðni Magnús Eiríksson,
sviðsstjóri hjá Fiskistofu, segir
aðspurður að atvikið sé það eina
sem er á skrá Fiskistofu frá síð-
astliðnum fimm árum. Leita verði
mörg ár aftur til að finna stórar
slysasleppingar, en þar sem lax-
eldi í sjó hefur verið lítið við Ísland
hafi ekki verið við því að búast að
atvik sem þessi kæmu upp.
svavar@frettabladid.is
200 eldislaxar sluppu
úr kví í Patreksfirði
Lítil slysaslepping varð hjá Fjarðalaxi í nóvember þegar 200 eldislaxar sluppu úr
sláturkví. Enginn lax veiddist aftur. Eldisstjóri fyrirtækisins segir útilokað að lax-
inn gangi í laxveiðiár. Lax hefur ekki sloppið úr kvíum á Íslandi árum saman.
ELDISLAX Allur
lax sem alinn er
við Ísland er af
norsku kyni. Fisk-
urinn sem slapp
var í sláturstærð;
þrjú til fimm kíló.
STÖÐ2/SIGURJÓN
Í þessu tilfelli er
magnið lítið og fiskurinn
er ókynþroska. Hans eðli
er að synda undan straumi
þannig að þessir fiskar
munu drepast í sjó.
Jónatan Þórðarson,
eldisstjóri Fjarðarlax