Fréttablaðið - 11.06.2014, Blaðsíða 28

| 6 11. júní 2014 | miðvikudagur
Ósjaldan heyrist fólk kvarta yfi r dýrtíð hér á landi. Eitthvert lögmál
virðist segja til um að gallabuxur (merkjavara) séu á um tíföldu því
verði sem gerist í Bandaríkjunum til dæmis – svipað á við um annan
fatnað. Barnaföt eru gjarnan á uppsprengdu verði. Bílaumboð verð-
leggja varahluti líkt og þeir væru gerðir úr skíragulli, fjöldafram-
leiddir hlutir á borð við ljósaperur sem oft þarf að skipta um eru á
fl eiri hundruð krónur og hafa rokið upp í verði eftir að hér voru inn-
leiddar reglur sem gera gömlu góðu glóperuna útlæga.
Á sumum sviðum sér maður hvar orsökin liggur. Þannig liggur
fyrir að álögur hins opinbera sprengja verð á eldsneyti og áfengi upp
úr öllum kvörðum og því skiljanlegur sá munur sem er á verðinu
hér á landi annars vegar og í útlöndum hins
vegar.
Á öðrum sviðum er torveldara að sjá mun-
inn. Stundum er munur á útlendu verði og
innlendu svo mikill að maður veltir fyrir sér
hvort verslanir og jafnvel heildsalar hér á
landi kaupi varninginn fullu verði í versl-
unum í útlöndum og eigi svo eftir að leggja
á hann sinn skerf áður en hann ratar í hill-
urnar hér. Nema að veltan sé svo takmörkuð
að álagningin þurfi að vera fl eiri hundruð
prósent. Eða græðgin svo mikil, fyrst fólk
virðist láta ósköpin yfi r sig ganga.
Tækniframfarir síðustu ára gera hins
vegar að valkostum fólks hefur fjölgað og
þeim heldur áfram að fjölga stórum skrefum.
Mætti því ætla að um leið lækkuðu þolmörk
fólks gagnvart ofurverðlagningu, af hvaða
orsök sem hún annars er.
Undirritaður hefur nýverið reynt þetta á
eigin skinni. Ekki fyrir löngu skoðaði hann
í fyrsta sinn vef AliExpress, en svo nefn-
ist kínverskur söluvefur með margvíslegan
varning, af ekki ósvipaðri uppsetningu og
Amazon.com. Taldi hann sig þá vanta loft-
fl æðisskynjara í gamla Toyota-bifreið sína.
Umboðið gaf upp verð sem var vel yfi r tutt-
ugu þúsund krónum þannig að smágrúsk á
netinu virtist geta borgað sig. Rétti hlutur-
inn fannst á kínverska vefnum og kostaði
hingað kominn rétt um þrjú þúsund krónur.
Steininn tók svo úr þegar nýja aðalljósaperu þurfti líka í farkost-
inn. Pungað var út rétt tæpum 2.400 krónum fyrir eina slíka hjá stórri
varahlutaverslun. (Bíllinn tekur nefnilega sérlega dýrar perur af H4B
tegund.) Verðið er svipað á bensínstöðvum, með ísetningu. Núna tók
minn sig aftur til og leitaði á kínverska söluvefnum og með góðum
árangri. Eftir hálfan mánuð komu í pósti fjórar ljósaperur, sem greiða
þurfti 700 krónur fyrir, með sendingarkostnaði. Það gerir 175 krónur
stykkið. Fyrir verð einnar ljósaperu á Klakanum er hægt að panta
fjórtán frá Kína.
Rétt er að taka fram að um ágætisperur er að ræða, þótt ekki heiti
þær Osram. Á þessum kjörum var hægt að leyfa sér þann lúxus að
skipta um í báðum framljósum og eiga perur eftir til skiptanna.
Núna bíður undirritaður eftir USB-tengdu utanáliggjandi geisla-
drifi /-skrifara á þriðjungi þess verðs sem rukkað er í lágvöruverslun-
um með tölvuhluti hér á landi.
Um næstu mánaðamót tekur gildi fríverslunarsamningur Íslands
og Kína og líklegt verður að telja að æ fl eiri uppgötvi þá kosti þess
að sniðganga milliliði í innfl utningi sem virðast stunda ofurálagn-
ingu. Tíminn verður svo að leiða í ljós hvaða áhrif það hefur á verslun
hér heima. Hitt er víst að á meðan fólk lætur okrið yfi r sig ganga, þá
breytist ekkert, nema kannski til hins verra.
Fríverslun við Kína kemst á um næstu mánaðamót:
Til höfuðs okrinu
Stundum
er munur á
útlendu verði
og innlendu svo
mikill að maður
veltir fyrir sér
hvort verslanir
og jafnvel heild-
salar hér á landi
kaupi varning-
inn fullu verði
í verslunum í
útlöndum.
Markaðshornið
ÓLI KRISTJÁN
ÁRMANNSSON
FISKELDI FJARÐALAX Framleiðsla á laxfiskum mun fljótlega tvöfaldast á suðurfjörðunum og gera má ráð fyrir að fljótlega skapist enn meiri
verðmæti í fiskeldi eða allt að þrjár milljónir króna á hvert mannsbarn á suðurfjörðum Vestfjarða.
Mannfjöldi í Vesturbyggð og
Tálknafirði er í dag 1.246 íbúar
og hefur fjölgað um 60 íbúa eða
5% frá árinu 2012 en þá var íbúa-
fjöldinn kominn niður í 1.186. Ef
spár ganga eftir verður fiskeldið
á suðurfjörðunum mjög umfangs-
mikið á tiltölulega skömmum
tíma. Vinnsla á afurðum frá eld-
inu verður mikil og þörf á aukn-
um mannafla við vinnslu á afurð-
um. Sumar sjávarbyggðirnar eiga
því nokkur atvinnutækifæri inni í
fiskeldi sem eru handan við horn-
ið, t.d. á Bíldudal, Tálknafirði og
Patreksfirði. Reikna má fastlega
með að þróun íbúafjölda á suður-
fjörðunum verði afar jákvæð á
næstu árum.
Á Bíldudal er næg atvinna en
miklar breytingar eru fram undan
í atvinnulífinu á staðnum. Unnið er
að undirbúningi á umfangsmiklu
laxeldi sem gæti skapað 150 störf
þegar fram í sækir. Viðfangsefn-
ið þar er að búa samfélagið undir
að taka á móti svo stóru fyrirtæki
þannig að þróunin verði farsæl
fyrir byggðarlagið.
Á Tálknafirði er stærsta
atvinnugreinin sjávarútvegur
og vinnsla en umsvifin í fisk-
eldi hvers konar fara vaxandi.
Á staðnum eru starfandi tvær
seiðaeldisstöðvar, önnur í eigu
Dýrfisks og hin í eigu Arnar-
lax. Einnig rekur Tungusilungur
landeldi og reykhús, Fjarðalax er
með útibú á staðnum sem þjónust-
ar laxeldi sem er í firðinum og í
Tálknafirði er vísir að þorskeldi.
Patreksfjörður er kauptún-
ið í Vesturbyggð sem stendur
við samnefndan fjörð, syðstan
fjarða á Vestfjörðum. Íbúar hafa
afkomu sína af sjávarútvegi,
fiskvinnslu og fiskeldi sem og
þjónustu við nágrannasveitir og
ferðamenn. Fjarðalax er með lax-
eldi í firðinum og vinnslu á laxi í
kauptúninu.
Uppbygging á suðurfjörðunum
byggist í vaxandi mæli á fiskeldi
og ferðaþjónustu sem styðja hvort
annað. Þar má meðal annars nefna
nýtt heilsárshótel á Patreksfirði,
vinnslu og flutning á fiski frá
Patreksfirði, uppbyggingu seiða-
eldisstöðvar Dýrfisks í Norður-
Botni í Tálknafirði og seiðaeldis-
stöðvar Arnarlax á Gileyri við
Tálknafjörð, flutning á seiðum
frá Tálknafirði í aðra firði, útsetn-
ingu 250.000 seiða á þessu vori hjá
Arnarlaxi og fyrirhugaða bygg-
ingu á 3.000 til 4.000 fermetra
vinnsluhúsi á Bíldudal.
Reikna má með að slátrað verði
3.500 tonnum af laxi í ár á suður-
fjarðasvæðinu. Framleiðsla á lax-
fiskum mun fljótlega tvöfaldast á
suðurfjörðunum og gera má ráð
fyrir að fljótlega skapist enn meiri
verðmæti í fiskeldi eða allt að þrjár
milljónir króna á hvert mannsbarn
á suðurfjörðum Vestfjarða.
Mikil samgöngubót er að nýrri
Breiðafjarðarferju, Baldri, sem
kom til Stykkishólms í apríl sl.
Við komu ferjunnar tvöfaldast
rými fyrir bíla, en nýja skipið
tekur 45-50 bíla og um 300 far-
þega. Þörfin fyrir stærri ferju
var orðin brýn enda hafa flutn-
ingar frá suðurfjörðunum aukist
mikið með auknu fiskeldi og auk-
inni vinnslu ferskra sjávarafurða
til útflutnings.
Fiskeldið styrkir byggða-
þróun á Vestfjörðum
FISKELDI
Guðbergur Rúnarsson
frkvstj. Landssambands
fi skeldisstöðva
Uppbygging á
suðurfjörðunum
byggist í vaxandi mæli á
fiskeldi og ferðaþjónustu
sem styðja hvort annað.
Mótmælt á hluthafafundi General Motors í Detroit í gær
MÓTMÆLA- OG HLUTHAFAFUNDUR Tveir Detroit-búar mótmæla fyrir framan höfuðstöðvar General Motors þar sem árlegur
hluthafafundur fór fram í gær. Mennirnir hafa mótmælt í nokkra daga fyrir utan byggingu General Motors en hluthafafundurinn
er haldinn á sama tíma og 85 lögsóknir hafa verið höfðaðar gegn fyrirtækinu vegna bilunar í kveikjulásum. FRÉTTABLAÐIÐ/AP
Ótrúlegt
úrval íbúða til sölu
eða leigu!
STÆRSTI
HÚSNÆÐISVEFUR
LANDSINS