Fréttablaðið - 07.08.2014, Qupperneq 20

7. ágúst 2014 FIMMTUDAGURSKOÐUN
HALLDÓR
FRÁ DEGI
TIL DAGS
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI: Sævar Freyr Þráinsson
ÚTGEFANDI: Kristín Þorsteinsdóttir RITSTJÓRAR: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is, Mikael Torfason mikael@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá
blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og
í gagnabönkum án endurgjalds. ISSN 1670-3871
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík Sími: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRI: Andri Ólafsson andri@frettabladid.is RITSTJÓRNARFULLTRÚI: Álfrún Pálsdóttir alfrun@frettabladid.is VIÐSKIPTI: Fanney Birna Jónsdóttir fanney@frettabladid.is MENNING: Friðrika Benónýsdóttir fridrikab@frettabladid.is
DÆGURMÁL: Lilja Katrín Gunnarsdóttir liljakatrin@frettabladid.is VÍSIR: Kolbeinn Tumi Daðason kolbeinntumi@365.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is ÚTLITSHÖNNUN: Silja Ástþórsdóttir siljaa@frettabladid.is
Helsta ógn mannlífs er án vafa hnattræn
hitun og breytingar á umhverfi henni sam-
fara. Við horfum á mikil veðrabrigði, bráðn-
um jökla, hækkun sjávarborðs og líkindi á
pólitískum óstöðugleika.
Ástæða þessa er öllum ljós og óhrakin, en
það er losun koltvísýrings og annarra efna
sem hafa áhrif á lofthjúp jarðar. Af þessum
sökum er t.d. áætlað að Vatnajökull muni
hverfa í þeirri mynd sem við þekkjum hann
á næstu 100 árum eða svo.
Því kom það á óvart að heyra að það væri
ákvörðun Þjóðgarðsins að það mætti ekki
kynda með viði í skálum innan þjóðgarðsins
heldur einungis með innfluttu gasi. Við dvöl
í Múlaskála nýverið stakk þetta sérstaklega
í augu. Á því svæði eru þó nokkrir birki-
skógar og slatti af trjám sem á hverju ári
brotna undan snjó og því mikið af viði sem
grotnar niður. Þessi viður sleppir út sama
koltvísýringsmagni hvort sem hann fúnar
úti eða er brenndur inni í kamínu. Þar sem
hann vex á svæðinu telst hann ekki hafa
áhrif á losun CO2 (aðrir skálar á okkar leið
voru kyntir með afgangstimbri og grisjun-
arviði sem ekki eykur heldur CO2-losun).
Gaskútarnir sem notaðir eru til upphit-
unar eru hins vegar aukning á CO2-losun.
Bæði gasið sjálft, flutningur þess frá útlönd-
um og á kútum fram og til baka innanlands.
Það er léleg skýring, bæði skammsýn og
sjálfhverf, að við Íslendingar séum svo fá
að CO2-losun okkar skipti ekki máli. Þetta
er sameiginlegt vandamál jarðarbúa og þar
með verkefni mannkynsins alls. Við losum
hvað mest allra þjóða per íbúa og því má
ekki gleyma að öll samfélög eru byggð upp
af minni einingum sem gætu þá eins sagt að
„við erum svo fá að okkar hlutdeild skiptir
ekki máli“. Það að skálar með opnum gashit-
urum eru ekki eins þurrir og jafn gott skjól
regnvotum ferðlöngum, er svo bara kornið
sem fyllti mælinn.
Því skora ég á Vatnajökulsþjóðgarð að
endurskoða þessa ákvörðun með hagsmuni
umhverfisins að leiðarljósi.
Það skal tekið fram að við fengum frá-
bærar móttökur og aðstoð landvarðar og því
ekki verið að kvarta undan starfsfólki Þjóð-
garðsins né öðrum aðbúnaði.
Er Vatnajökulsþjóðgarður
umhverfi ssóði í sjálfseyðingu?
UMHVERFISMÁL
Lárus Elíasson
framkvæmdastjóri
➜ Því kom það á óvart að heyra að
það væri ákvörðun Þjóðgarðsins
að það mætti ekki kynda með viði í
skálum innan þjóðgarðsins.
KIA Sportage 2WD
árgerð 2012
Ekinn 70.000km.
Virkilega vel með farinn og fallegur bíll.
Tilboðsverð 3.850.000kr.
Upplýsingar í síma 863-9944
Ekki benda á mig
Þeir Sveinn Guðmundsson, yfir-
læknir Blóðbankans, og Þórólfur
Guðnason, yfirlæknir sóttvarna
hjá Landlæknisembættinu,
benda hvor á annan
varðandi hver það er
innan heilbrigðisgeirans
sem ber ábyrgð á reglum
sem banna samkyn-
hneigðum karlmönnum
að gefa blóð. Forsvars-
menn Hinsegin daga
vöktu í fyrradag athygli
á þessu misræmi með
því að hvetja fólk til að gefa
blóð fyrir hönd þeirra sem
er það ekki heimilt. Í sam-
tali við Fréttablaðið í gær
sagði Þórólfur það í höndum
Blóðbankans að setja reglur
um málið en yfirlæknir Blóð-
bankans vísaði einfaldlega á
heilbrigðisyfirvöld. Kristján Þór
Júlíusson heilbrigðisráðherra
sagði ráðgjafarnefnd
um blóðbankaþjón-
ustu fara með málið.
Það er ekki skrítið að
lítið gerist í þessum
málaflokki á meðan
helstu yfirmenn í
blóðgjafaþjónustu
kannast ekki við
að koma nokkuð
að ákvarðanatöku
um hverjir mega
gefa blóð.
Huldunefnd
Umrædd ráðgjafar-
nefnd um fagleg mál-
efni í blóðbankaþjónustu er einmitt
meðal annarra skipuð fulltrúa sótt-
varnalæknis, af heilbrigðisráðherra
og hefur yfirlæknir blóðbanka rétt til
setu og þátttöku á fundum hennar.
Nefndin hefur starfað frá árinu
2006 eða í átta ár. Það verður að
teljast merkilegt að hvorki yfirlæknir
Blóðbankans, yfirlæknir sóttvarna
né heilbrigðisráðherra sem rætt var
við í gær kannist við ábyrgð sína á
umfjöllunarefninu.
fanney@frettabladid.is
J
óna Sólveig Elínardóttir alþjóðastjórnmálafræðingur hefur
undanfarið skrifað áhugaverðar greinar um Evrópumál í
Fréttablaðið. Í einni slíkri sem birtist í gær bendir hún á
þversögnina sem felst í því að í svokallaðri Evrópustefnu
ríkisstjórnarinnar er kveðið á um stóreflda hagsmunagæzlu
Íslands á vettvangi EES-samningsins, en um leið leggur
stjórnarliðið ofuráherzlu á niðurskurð í utanríkisþjónustunni.
(Nema þegar kemur að skipan stjórnmálamanna í sendiherra-
stöður, mætti bæta við.)
„Þversögnin verður þeim mun vandræðalegri þegar horft
er til þess hversu illa Íslandi gengur að innleiða EES-löggjöf,“
skrifar Jóna. Hún rifjar upp að Ísland stendur sig verst allra EES-
ríkjanna í innleiðingu Evrópulöggjafarinnar.
Í byrjun marz var sagt frá því að í lok síðasta árs hefði Ísland
enn ekki innleitt 3,2 prósent
EES-reglna, samkvæmt yfirliti
Eftirlitsstofnunar EFTA (ESA).
Eins og Jóna bendir á þýðir þetta
að íslenzkir borgarar og fyrir-
tæki búa ekki við sama reglu-
verk og gildir í öðrum ríkjum
EES. Dráttur á innleiðingu löggjafar leiðir líka til tímafrekra og
kostnaðarsamra málaferla fyrir EFTA-dómstólnum.
Stuttu eftir að þessar vondu tölur voru birtar í marz birti ríkis-
stjórnin „Evrópustefnu“ sína, þar sem sett er fram áætlun um
að vinna á innleiðingarhallanum, meðal annars til þess að mann-
skapur stjórnsýslunnar, sem ætti að vera að gæta að hagsmunum
Íslands á upphafsstigum löggjafarferlis Evrópusambandsins,
losni úr verkefnum vegna tafa á innleiðingu.
Í áætluninni er kveðið á um að á fyrri hluta næsta árs verði
„innleiðingarhallinn“ kominn undir eitt prósent. Samkvæmt
nýjustu tölum, sem birtust í síðasta mánuði, hefur staðan hins
vegar ekki skánað mikið; talan lækkar um 0,1 prósentustig.
Í „Evrópustefnunni“ eru fleiri metnaðarfull markmið um að
gæta hagsmuna Íslands á fyrri stigum löggjafarferlisins, stór-
fjölga fundum sem ráðherrar og embættismenn sæki í þágu
slíkrar hagsmunagæzlu og efla samráðið við hin EFTA-ríkin. Og
þar er líka setning um að utanríkisráðherra muni gera tillögur
um hvernig megi „styrkja starf einstakra fagráðuneyta og við
sendiráð Íslands í Brussel“.
Þar stendur hins vegar hnífurinn í kúnni. Undanfarin ár hefur
sendiráðið í Brussel verið veikt verulega. Jóna Sólveig bendir
á að þar starfi nú aðeins þrír fulltrúar fagráðuneyta. Þeir voru
einu sinni sjö til átta. Jóna ber þetta saman við sendiráð Noregs
í Brussel, þar sem 30 af 50 starfsmönnum vinna í EES-tengdum
málum. Samt er það svo að norsk stjórnvöld telja sig í raun hafa
fremur takmörkuð áhrif á löggjöf ESB.
Markmið „Evrópustefnu“ ríkisstjórnarinnar hvað EES-
samninginn varðar nást ekki nema talsverð vinna, mannskapur
og peningar verði sett í málið. Fyrsta verkefnið er að tryggja að
Ísland standi sig sem hluti af einsleitu efnahagssvæði þar sem
sömu reglur gilda. Í „Evrópustefnunni“ er það réttilega sagt
varða „ítrustu hagsmuni“ íslenzkra einstaklinga og fyrirtækja.
Önnur þversögn í málinu er þó sú að slíka einsleitni myndu ýmsir
stjórnarliðar kalla „aðlögun“ að Evrópusambandinu.
Flott markmið en peningana vantar:
Þversagnakennd
Evrópustefna
Ólafur Þ.
Stephensen
olafur@frettabladid.is