Skessuhorn - 21.11.2012, Blaðsíða 16

16 MIÐVIKUDAGUR 21. NÓVEMBER 2012
Síð ast lið inn laug ar dag fögn uðu fé­
lag ar í KFUM og K á Akra nesi 50
ára af mæli fé lags ins, en fé lög in tvö
voru sam ein uð 1987. Af mæl is fagn­
að ur inn fór fram í fé lags heim il inu
að Garða braut 1 og var vel sótt­
ur. Á hann komu marg ir sem tek­
ið hafa þátt í starf inu á þess um tíma
og nokkr ir þeirra röktu skemmti­
leg ar minn ing ar frá þátt töku í
starf inu þeg ar þeir voru börn og
ung ling ar. Þetta voru þau Hörð­
ur Geir laugs son, Hörð ur Kjart ans­
son, séra Irma Sjöfn Ósk ars dótt ir
og Jón Jó hanns son djákni. Auk for­
manns Sam bands ís lenskra kristni­
boðs fé laga sem færði fé lag inu Bibl­
íu að gjöf og for manns KFUM og
KFUK á Ís landi sem gaf fé lag inu
ýmis spil og leik tæki. Af mæl is fund­
in um lauk síð an með kaffi sam sæti.
Lengst af hef ur Jó hann es Ingi­
bjarts son gegnt for mennsku í
KFUM á Akra nesi, fyrst í KFUM
og síð an af og til í sam ein uðu fé­
lagi eft ir að þau voru sam ein uð á
átt unda ára tugn um. Fram kom á
af mæl is fund in um að Jó hann es var
helsti hvata mað ur að stofn un fé­
lags ins og ó skor að ur leið togi til
fjölda ára. Sá mað ur sem marg ir
leit uðu til, bæði þeir yngri og eldri.
Blaða mað ur Skessu horns átti spjall
við Jó hann es í til efni þess ara tíma­
móta hjá fé lag inu, en sjálf ur flutti
hann til Akra ness árið áður en fé­
lag ið var stofn að.
Löng saga æsku lýðs­
starfs á Akra nesi
Jó hann es seg ir að æsku lýðs starf
í anda KFUM og K eigi sér mun
lengri sögu á Akra nesi en þau 50
ár sem lið in eru frá fé lags stofn un­
inni. „ Þessa sögu má rekja aft ur til
árs ins 1935 að séra Frið rik Frið­
riks son kom til starfa á Akra nesi,
þeg ar hann hljóp í skarð ið fyr ir
sr. Þor stein Briem al þing is mann
sem seinna varð ráð herra. Á þess­
um tíma voru þau hjón Jón Þór ar­
ins son og Kristrún Ó lafs dótt ir ný­
bú in að byggja hús sitt að Vest ur­
götu 35, sem var kall að Frón eft ir
sam nefndri versl un, sem þau ráku
á samt öðr um á neðri hæð húss ins.
Jón var m.a. skáta for ingi til fjölda
ára. Séra Frið rik fékk leigð ar tvær
stof ur til hlið ar við íbúð þeirra
á efri hæð Fróns og safn aði þar
sam an drengj um á æsku lýðs fundi.
Fljót lega varð þetta all stór hóp ur,
lík lega um hund rað dreng ir þeg ar
mest var. Ekki fór alltaf lít ið fyr­
ir drengj un um og einu sinni mun
það hafa gerst að þeir tóku með
sér hand rið ið þeg ar þeir fóru nið­
ur stig ann.
Jón Þór ar ins son dó árið 1941.
Sr. Frið rik hvatti Kristrúnu til
að halda starf inu á fram á Akra­
nesi, sem hún gerði held ur bet ur
en það og lét mik ið að sér kveða
næstu ára tug ina. Með al ann ars var
hún frum kvöð ull að sum ar búð um
í Öl veri und ir Hafn ar fjalli. Fljót­
lega eft ir að Kristrún varð ekkja
tók hún þá af drifa ríku á kvörð un
að hætta versl un ar rekstri og breyta
hús næð inu í sam komu sal. Þar
hafði KFUM og K starf ið heim ili
eft ir það, allt þar til hús fé lags ins
við Garða braut var tek ið í notk un
árið 1977.
Öfl ugt starf
Jó hann es seg ir að góð ur jarð veg ur
hafi ver ið fyr ir KFUM og K starf­
ið á Akra nesi og Kristrún leitt það
starf með mynd ar skap. Sam kom­
ur voru haldn ar reglu lega, sunnu­
daga skóli var vel sótt ur og stofn að­
ar voru yngri deild ir fyr ir börn frá
7­12 ára aldri. Jó hann es seg ir að
Kristrún hafi í starfi sínu not ið lið­
sinn is trú aðs á huga fólks sem lét sig
mál efni ungs fólks miklu varða, eins
og Geir laugs Árna son ar og konu
hans Svein bjarg ar Arn munds dótt ur
og Sverr is Sverr is son ar skóla stjóra
Iðn skól ans. Þetta fólk hafi ver ið
helstu hvata menn stofn un ar fé lags­
ins, auk þeirra hjóna; Jó hann es ar
og Sig ur bjarg ar Jóns dótt ur. Þann
17. nóv em ber 1962 voru stofn uð í
Frón tvö fé lög, KFUM og KFUK á
Akra nesi. Jó hann es var kos inn for­
mað ur KFUM, Geir laug ur Árna­
son gjald keri og Sverr ir Sverr is­
son rit ari. Kristrún Ó lafs dótt ir var
kos in for mað ur KFUK, Svein björg
Arn munds dótt ir gjald keri og Sig­
ur björg Jóns dótt ir rit ari.
„Starf ið var mjög öfl ugt á þess­
um tíma og næstu tvo til þrjá ára­
tug ina. Fjöl menn ir hóp ar barna og
ung linga tóku þátt og nutu þess að
eiga sín ar tóm sund ir í Frón, við spil
og leiki og boð un Guðs orðs. Til að
taka við börn un um sem komu upp
úr yngri deild un um voru fljót lega
stofn að ar ung linga deild ir fyr ir 13­
15 ára og seinna svo eldri deild 16­
18 ára. Það var eink um á átt unda
ára tugn um og í byrj un þess ní unda
sem starf ið var hvað öfl ug ast. Þá
tóku leið tog ar í ung linga starf inu
virk an þátt í barna­ og ung linga­
starf inu og hjálp uðu til við að halda
utan um það."
Starf ið sprengdi Frón
utan af sér
Jó hann es seg ir að fljót lega eft ir
stofn un fé lag anna 1962 hafi starf­
sem in ver ið orð in svo öfl ug að
starf ið hafi sprengt sam komusal inn
í Frón utan af sér. Barna fjöld inn í
sunnu daga skól an um var oft um eitt
hund rað og hóp arn ir þar fyr ir ofan í
aldri ver ið jafn an um 40­50 krakk ar.
„Við fór um því fljót lega að svip ast
um eft ir lóð fyr ir fé lags hús og feng­
um henni út hlut að við Garða braut­
ina árið 1972. Starf séra Frið riks
hafði ver ið mik ils met ið á Akra nesi
á sín um tíma og þótt hann starf aði
hér ekki lengi var hann gerð ur að
heið urs borg ara. Frið rik og Har ald­
ur Böðv ars son voru mikl ir vin ir. Í
gegn um þann vin skap hafði Frið­
riki á skotn ast tvær bygg ing ar lóð­
ir í bæn um, á svæði við Vest ur göt­
una milli Grund ar túns og Bakka­
túns. KFUM í Reykja vík eign að ist
lóð irn ar eft ir daga séra Frið riks, en
Reykja vík ur fé lag ið gaf þess ar lóð­
ir til okk ar þeg ar við á kváð um að
ráð ast í hús bygg ingu. Það þótti þó
hálf gert brjál æði fyr ir ekki stærra
fé lag en okk ar að ráð ast í svo mikla
fram kvæmd.
Okk ur hafði bæst liðs auki í kröft­
ugu fólki sem flutti í bæ inn og
tók þátt í starf inu. Þannig komu
Gylfi Svav ars son og Jó hanna Sig­
ríð ur Guð munds dótt ir frá Ak ur­
eyri. Gylfi var gjald keri í fé lag inu
og bygg ing húss ins hvíldi að miklu
leyti á hans herð um. Með al ann arra
öfl ugra leið toga sem fluttu í bæ­
inn og tóku þátt í okk ar starfi má
nefna hjón in Magn ús Odds son og
Svandísi Pét urs dótt ur og Guð jón
Guð munds son og Guð rúnu Ell­
erts dótt ur auk Guð bjarts Andr és­
son ar kenn ara.
Byggt með Guðs hjálp
Jó hann es seg ir ó trú leg an þann
kraft og dugn að sem fé lag ar og vel­
unn ar ar sýndu við hús bygg ing una,
en fram kvæmd ir hófust 1973. Fram
fór söfn un með al bæj ar búa um
pen inga og vinnu fram lag við bygg­
ing una, auk þess sem fé lag ar stóðu
fyr ir ým issi fjár öfl un, bös ur um og
blaða út gáfu, út gáfu síma skrár að
ó gleymdri sölu ferm ing ar skeyta.
„Svo var það eins og Guð væri
alltaf með okk ur. Ef upp komu
ein hver vand kvæði þá leyst ust þau
alltaf og eng inn vafi á því að þar var
ein hver ó sýni leg ur kraft ur að verki.
Ég held að á gætt dæmi um leið­
sögn Guðs hafi ver ið að eitt skipt ið
barst mér fregn um að ver ið væri að
stór hækka verð á sem enti. Ég hafði
strax sam band við Gylfa Svav ars son
gjald ker ann okk ar. Hann rétt náði
fyr ir há deg ið þenn an dag nið ur í
Sem ents verk smiðju, áður en dyr­
un um var læst. Gylfi sagði að okk ur
vant aði sem ent og lagði inn pönt un
fyr ir sem enti í alla bygg ing una. Eft­
ir há deg ið kom þessi sem ents hækk­
un til fram kvæmda og við grædd­
um fleiri hund ruð þús und á þessu,"
seg ir Jó hann es.
Fyrri á fangi fé lags heim il is ins var
tek inn í notk un árið 1977 og ann ar
á fang inn síð an um fimm árum síð­
ar. Jó hann es seg ir að þeg ar KFUM
og K hús ið var tek ið í notk un árið
1977 var búið að leggja í það 6000
vinnu stund ir í sjálf boða vinnu og
bygg ing ar kostn að ur inn kom inn í
átta millj ón ir á verð gildi þess tíma.
Enn hef ur þó ekki tek ist að byggja
ofan á all an þann stóra hús grunn
sem steypt ur var fyr ir fé lags heim­
il ið á sín um tíma. Hef ur þar fjár­
skort ur ráð ið miklu auk þess sem
starf ið sein ustu ára tug ina hef ur
ekki ver ið jafn kraft mik ið og fram­
an af.
Topp ur inn á starf inu
um 1980
Jó hann es seg ir að mesti kraft ur inn
í starf inu hafi ver ið á sjö unda ára­
tugn um og fram á þann ní unda, en
það var sá tími sem öfl ug eldri deild
var starf andi og létti und ir starfi í
fé lag inu, ekki síst leið toga starf inu.
„Við send um ung menni á nor ræn
kristi leg æsku lýðs­ og skóla mót,
með al ann ars til Finn lands og Nor­
egs. Okk ar ung linga sveit var svo
kraft mik il að upp kom sú hug mynd
að við sækt um um að halda slíkt
mót hérna á Akra nesi. Þetta þótti í
mik ið ráð ist hjá okk ur en feng um
góð ar und ir tekt ir hjá fé lög um okk­
ar í Reykja vík sem veittu okk ur líka
að stoð við und ir bún ing, þótt hann
væri að mestu leyti á herð um okk­
ar heima fólks. Það fór ekki gott orð
af veð ur far inu á Akra nesi á þess um
tíma frek ar en oft, marg ir ótt uð ust
rign ingu og rok. Skemmst er frá að
segja að mót ið sem var hald ið hérna
sum ar ið 1980 og fór að mestu fram
í í þrótta hús inu við Vest ur götu,
heppn að ist á kaf lega vel. Hing að
komu hund ruð gesta frá Norð ur­
lönd um, sem gistu í skól un um og
heim il um út um bæ inn. Veð ur blíð­
an var slík um þessa helgi að fólk
fór heim á skyrt unni á kvöld in og
fyrstu regn drop arn ir féllu ekki fyrr
en í þann mund að rút urn ar keyrðu
frá húsi. Það var greini legt að Guð
var með okk ur líka í móts hald inu
sem tókst svona glimr andi vel."
Réði sig sem bygg inga­
full trúa á Akra nes
Jó hann es er fædd ur í Vest ur bæn um
í Reykja vík, en átti heima frá tíu
ára aldri í Laug ar nes inu í Reykja­
vík. Þar varð hann virk ur í starfi
KFUM. „Við vor um tveir strák ar í
KFUM í Laug ar nes inu sem kom­
um úr Vest ur bæn um og voru að
stríða Völs ur un um í KFUM á því
að við vær um KR­ing ar. Hinn var
Magn ús Odds son sem seinna kom
hing að á Skag ann, tók þátt í okk­
ar starfi hér og var um tíma bæj ar­
stjóri.
Jó hann es varð stúd ent frá MR en
starf aði á þeim tíma að sumr inu hjá
föð ur sín um sem var bygg inga meist­
Fimm tíu ára af mæli KFUM og KFUK á Akra nesi
Jó hann es Ingi bjarts son einn helsti hvata mað ur að stofn un fé lags ins og for mað ur
í ára tugi.
Hjón un um Guð jóni Guð munds syni og Guð rúnu Ell erts dótt ur var veitt heið ur svið­
ur kenn ing á fund in um fyr ir langt starf í þágu KFUM og K á Akra nesi. Ó laf ur Knúts­
son for mað ur af henti þeim við ur kenn ing una.
Hörð ur Geir laugs son, ann ar frá vinstri
, var einn þeirra sem flutti
minn ing ar brot á af mæl is fund in um.
Fjöl mennt var á af mæl is fund in um.
Kristrún Ó lafs dótt ur í Frón á samt ung um drengj um í KFUM starfi.