Skessuhorn - 21.11.2012, Blaðsíða 24

24 MIÐVIKUDAGUR 21. NÓVEMBER 2012
Stjórn ar skrá in kveð ur skýrt á um
stöðu þjóð kirkju á Ís landi: „62. gr. Hin
evang eliska lút erska kirkja skal vera
þjóð kirkja á Ís landi, og skal rík is vald ið
að því leyti styðja hana og vernda".
Marg ir hafa sótt að kirkj unni á síð­
ustu miss er um, starfi henn ar og stöðu
í sam fé lag inu. Þrátt fyr ir mann lega
brot sjói hef ur hún stað ið það af sér og
nú síð ast í ráð gef andi at kvæða greiðslu
um breyt ing ar á stjórn ar skránni. Þar
var spurt: „Vilt þú að á kvæði um þjóð­
kirkju sé í stjórn ar skrá Ís lands?" Tæp
60% svar enda sögðu já við þeirri
spurn ingu. Ekki er ó eðli legt að um
þetta geti ver ið skipt ar skoð an ir sem
ekki tengj ast beint krist inni trú held ur
al veg eins stjórn sýslu legri stöðu kirkj­
unn ar sem stofn un ar. Ég sagði já við
þess ari spurn ingu og þar með leit ég
svo á að þar með væri ég að stað festa
ó breytta nú ver andi stöðu þjóð kirkju
Ís lands í stjórn ar skránni.
Þjóð kirkj an er
okk ar allra
„Eitt af ein kenn um þjóð kirkju er að
hún stend ur öll um opin. Jesús fór ekki
í mann grein ar á lit og það ger ir kirkja
hans ekki held ur. Er indi henn ar er öll­
um ætl að. Öll um lands mönn um gefst
kost ur á henni óháð trú fé lags að ild."
Þannig mælt ist nýj um bisk upi Ís lands,
frú Ag n esi M. Sig urð ar dótt ur, í vígslu­
ræðu sinni í Hall gríms kirkju 24. júní sl.
Hún á rétt aði mik il vægi kirkj unn ar sem
einn ar af grunn stoð um sam fé lags ins og
þjón ustu henn ar um allt land: "Kirkj­
an hef ur haft mót andi á hrif á sam fé lag­
ið alla tíð, ekki vegna sjálfr ar sín held ur
vegna þess er ind is sem henni er ætl að
að koma á fram færi. Það er indi er gef­
andi og gott, líf gef andi og styrkj andi.
Þess vegna er kirkj an ein af grunn stoð­
um sam fé lags ins. Krist in hugs un hef­
ur mót að menn ingu okk ar í meira en
1000 ár og á þeim arfi bygg ist sam fé lag
okk ar." Var það ekki einmitt þetta sem
ver ið var að á rétta í þjóð ar at kvæða­
greiðsl unni?
Horn stein ar sam fé lags ins
mega ekki bresta
Kirkj an og safn að ar starf ið eru horn­
stein ar fjöl breytts menn ing ar lífs víða,
ekki síst í minni sam fé lög um úti á
landi. Má þar sér stak lega nefna söng­
og tón list ar líf og barna­ og ung linga­
starf sem fjöl skyld an öll er virk ur þátt­
tak andi í, að ó gleymd um hlut starfs
eldri borg ara. Fjöldi barna, ung linga
og full orð inna um land allt syng ur í
kirkjukór um eða tek ur þátt í tón list ar­
lífi og upp byggi legu trú ar lífi í kring um
kirkj urn ar.
Fjöl þætt á byrgð um
land allt
Kirkju stað irn ir eru ein stæð ar vörð ur í
sögu, at vinnu­ og menn ing ar lífi þjóð­
ar inn ar og sam ofn ir ör lög um henn ar.
Kirkj urn ar vítt og breitt um land ið eru
bygg ing ar sögu leg ir dýr grip ir og bún­
að ur þeirra hluti af lista sögu lands ins.
Þess um verð mæt um verð ur að halda
til haga og gera sýni leg í nú tím an um.
Þarna ber þjóð kirkj an og við öll víð tæk­
ar sam fé lags skyld ur.
Kirkju sag an og kirkju stað irn ir eru
sam of in þeim verð mæt um sem reynt er
að miðla og laða fram, t.d. í menn ing­
ar tengdri ferða þjón ustu. Kirkju starf ið
er mik il væg ur hlekk ur í byggða mál um
og ó met an legt í öllu fé lags­ og menn­
ing ar lífi. Það er mik il vægt að við höf um
þessa fjöl þættu á byrgð í huga.
Nú kall ar kirkj an á hjálp
fyr ir mig og þig
Hart hef ur ver ið sótt að fjár hags leg­
um grund velli kirkju starfs ins. Stjórn­
völd hafi kraf ið kirkj una um nið ur skurð
á starf semi sinni og skert fjár fram lög og
lögvarða tekju stofna henn ar. Kirkj an
hef ur brugð ist við og axl að sinn hlut í
efna hags leg um þreng ing um þjóð ar inn­
ar. En hjá henni eins og í allri annarri
starf semi kem ur að þol mörk um. Tek­
ið er að bresta í grunn stoð un um. Það
var ræki lega á rétt að svo á ný af stöðnu
kirkju þingi unga fólks ins:
„Kirkju þing unga fólks ins skor ar á
stjórn völd að leið rétta þann nið ur skurð
sem átt hef ur sér stað á sókn ar gjöld­
um til kirkj unn ar þar sem grunn stoð ir
í starf semi safn aða þjóð kirkj unn ar eru
að hruni komn ar vegna fjár hags vanda."
Starf semi kirkj unn ar, presta og safn­
að ar fólks um allt land er einn af horn­
stein um vel ferð ar þjón ust unn ar. Fari
nú sem horf ir í nið ur skurði til kirkj­
unn ar er hætt við að hún sem stofn un
verð að grípa til ör þrifa ráða. Það mun
bitna ekki hvað síst á æsku lýðs starf inu
og starf sem inni úti á lands byggð inni,
einmitt þar sem hún er við kvæmust fyr­
ir. Er það for gangs röð un í nið ur skurði
vel ferð ar þjón ustu, sem þjóð in vill?
Ég held ekki. Hér verða stjórn völd að
koma til, standa við sinn hlut og færa
kirkj unni þá fjár muni sem inn heimt er
nú með sókn ar gjöld um.
Kom ið er að þol mörk um í kirkju­
starfi víða um land vegna nið ur skurð ar
fjár veit inga. Staða, hlut verk og á byrgð
kirkj unn ar og fjöl þætt starf á henn ar
veg um er með þeim hætti að við hljót­
um að leggja við hlust ir og bregð ast við
þeg ar hún kall ar á hjálp, ekki sjálfr ar sín
vegna held ur fyr ir okk ur, mig og þig.
Jón Bjarna son, al þing is mað ur.
Pennagrein
Við köll um á kirkj una
Burt er köll uð heið urs kon an Hall­
dóra Þor valds dótt ir, hún Dóra í
Reyk holti. Með frá falli henn ar er
geng inn síð asti full trúi þess Reyk­
holts sam fé lags sem við þekkt um
sem enn mun um aft ur til miðr­
ar síð ustu ald ar og rúm lega það
sum hver. Það sam fé lag átti ræt ur
í um breyt ingu Reyk holts stað ar við
upp haf Hér aðs skól ans í Reyk holti
1931. Kjarn ar þess voru prests­
hjón in séra Ein ar Guðna son og
frú Anna Bjarna dótt ir ann ars veg­
ar og hins veg ar Þór ir Stein þórs­
son kenn ari og síð ar skóla stjóri
og hans góða kona Lauf ey Þór­
munds dótt ir ( Lulla). Þetta fólk
átti eft ir að helga Reyk holts stað
og skól an um krafta sína með festu
og far sæld um ára tuga skeið allt til
starfs loka. Áður en fyrsti ára tug ur­
inn í lífi skól ans var lið inn birt ist
Dóra á vett vangi, korn ung, kom­
in sunn an úr Grinda vík, að eins
17 ára göm ul, til að stoð ar frænku
sinni frú Önnu, prests frú og kenn­
ara. Grun laus hef ur hún á reið an­
lega ver ið um hví lík ör laga ráð stöf­
un þetta var því í Reyk holti biðu
henn ar starfs dag ar, ekki fáir, lífs­
göng una alla að heita má. Í Reyk­
holti mætti Dóra lífs föru nauti sín­
um Jóni Þór is syni og er frá þeim
kom inn stór og gjörvu leg ur ætt­
bogi.
Dóra og Jón lifðu ævi skeið Reyk­
holts skóla allt og voru þar þátt tak­
end ur og ger end ur hvort með sín­
um hætti á blóma skeiði hans; urðu
vitni að því hvern ig fjar aði und an
skól an um und ir lok ald ar inn ar en
jafn framt hvern ig upp úr því þroti
reis nýr Reyk holts stað ur fræða
og þekk ing ar með nýrri kirkju og
Snorra stofu; að gamla skóla hús­
ið, sú hamra höll, hlaut nýtt hlut­
verk í varð veislu menn ing ar verð­
mæta, ó líkt hljóð lát ara þó en ys inn
og þys inn fyrr um. Aðr ar bygg ing­
ar skól ans þjóna svo hinu ört vax­
andi lifi brauði þjóð ar inn ar og því
efni gegn ir stað ur inn all ur miklu
hlut verki.
Jón var kenn ari við skól ann
til starfs loka, Dóra hús freyja og
stöðv ar stjóri Pósts og síma. Sam­
an stóðu þau að bú rekstri í Reyk­
holti, fyrst í fé lagi með Þóri föð­
ur Jóns og síð ar með Þor valdi
syni þeirra og konu hans Ó löfu.
Einnig voru þau hjón in, Dóra og
Jón, virk ir þátt tak end ur í fé lags­
lífi sveit ar inn ar með marg vís leg­
um hætti. Ekki hvað síst er okk ur
í minni sem nut um, eft ir minni leg
fram ganga Dóru á svið inu í Loga­
landi. Henni var sann ar lega leik­
list in í blóð bor in sem hef ur sann­
ast að vera arf geng. Sam eig in legt
á huga mál þeirra var bridds spil­
un með viku leg um spila kvöld um í
Loga landi. Á minni tíð sem nem­
andi við Reyk holts skóla í tvo vet­
ur í lok sjötta ára tug ar ins voru þau
kvöld oft at hafna meiri og eft ir­
minni legri en önn ur.
Fyrri vet ur inn var ég á Norð­
ur vist inni en á hæð inni þar fyr ir
ofan bjuggu Dóra og Jón við vax­
andi þrengsli með börn in sín fjög­
ur, sím stöð ina og póst af greiðsl­
una. Leið in upp á efri hæð ina lá
um vist ar gang inn að hluta og vafa­
laust hef ur ver ið hljóð bært á milli
hæða en lík lega frem ur upp en
nið ur. Nokk ur er ill og um gang ur
fylgdi sím stöðv ar rekstr in um. Þó
minn ist ég þess ekki að við hefð­
um ó næði af þessu sam býli. Ekki
held ur að kvart að hafi ver ið und an
fram göngu okk ar í bú anna á neðri
hæð inni sem þó var ekki alltaf
gæti leg. En fyr ir kom að vær um
minnt ir á af mildi að sýna til lits­
semi. Hitt er mér ríkt í minni, en
er síð ur en svo til lasts um við ur­
gern ing inn í mötu neyti skól ans,
að oft fékk mað ur vatn í munn inn
vegna mat ar ilms ins sem lagði ofan
af efri hæð inni. Ég hafði slys ast til
að sækja um skóla vist í öðru hér­
aði en var svo lán sam ur að fá synj­
un. Ella hefði ég misst af því að
kynn ast því góða fólki sem lifði og
starf aði í Reyk holti, í það minnsta
með þeim hætti sem mað ur ger­
ir sem "heima mað ur" um tveggja
vetra skeið. Þá er einnig með öllu
ó víst að ég hefði haft það happ af
sím stöðv ar rekstr in um sem raun
varð á seinna. Um það er þó ekki
hægt að full yrða en víst er að fyr­
ir aðra 17 ára stúlku sem hleypti
heim drag an um vest an af Fjörð­
um til at vinnu sókn ar í Reyk holt
var það happ að eign ast jafn framt
sitt at hvarf á heim ili vinnu veit and­
ans hjá Dóru og Jóni. Þess minn­
ist kona mín Guð rún með hlý hug
og þökk. Þær áttu það sam eig in­
legt að hafa kom ið ung ar í Borg ar­
fjörð inn og festa þar ræt ur. Sam an
eig um við hjón in ríka teng ingu við
Reyk holt sem ylj ar.
Síð ustu miss er in bjó Dóra á
dval ar­ og hjúkr un ar heim il inu
Brák ar hlíð í Borg ar nesi og lést þar
9. nóv em ber sl. á 92. ald ursári. Jón
lést 5. des em ber 2001. Blessuð sé
minn ing þeirra.
Jón G. Guð björns son,
Lind ar hvoli.
Hjóna minn ing
Hall dóra Þor valds dótt ir og
Jón Þór is son í Reyk holti
Fyr ir rúm um tveim ur árum opn­
aði Íris Ósk Ein ars dótt ir dans­
kenn ari dans skóla á Akra nesi sem
hún nefndi Dans stúd íó Írisar. Fyrst
um sinn var skól inn með að stöðu
í kjall ara í þrótta húss ins við Vest­
ur götu. Dans stúd íó ið flutti síð­
ar í hús næði á efri hæð í Still­
holti 23 þar sem það er nú til húsa
í mynd ar legri að stöðu. Í sam­
tali við Skessu horn sagði Íris, sem
er fædd ur og upp al inn Ak ur nes­
ing ur, að við tök ur dans stúd íós ins
séu mjög góð ar. Hún bjóði á þess­
ari önn upp á kennslu í sam kvæm­
is döns um og nám skeið í freestyle
og zumba dansi fyr ir fólk á öll um
aldri. „Að sókn er góð á náms skeið­
in hjá mér og greini legt að það er
tölu verð ur á hugi fyr ir dansi á Akra­
nesi," seg ir Íris en hún sinn ir sjálf
allri kennslu. „Krakk ar á öll um
aldri stunda til dæm is sam kvæm is­
dans hjá mér, bæði strák ar og stelp­
ur. Tvö danspör af þeim tóku þátt í
Lottó Open danskeppn inni sem fór
fram í Hafn ar firði í byrj un nóv em­
ber og stóðu þau sig vel. Þá sýndu
einnig sex pör dans á mót inu og var
ég mjög stolt af krökk un um með
þeirra ár ang ur. Þannig að þetta er
allt á réttri leið," seg ir Íris sem von­
ar að dans inn sé að skjóta rót um á
Akra nesi.
Íris lærði til dans kenn ara hjá
Auði Har alds dótt ur í Hafn ar firði
en hún hef ur stund að dans meira
og minna síð an hún var þriggja ára
göm ul. Hún seg ir þá full orðnu líka
dug lega að sækja dans nám skeið hjá
sér og er góð að sókn á nám skeið í
sam kvæm is döns um sem hef ur ver ið
í gangi á yf ir stand andi önn. Í des­
em ber munu nem end ur Írisar loks
sýna af rakst ur sinn við sér stakt til­
efni á sviði Bíó hall ar inn ar á Akra­
nesi. „Í Bíó höll inni verð ur önn­
in gerð upp og þar sýna nem end­
ur for eldr um og vin um sam kvæm­
is dans og freestyle. Nem end ur í
Vax andi að sókn hjá Dans stúd íói Írisar
Ragna Rut Ing ólfs dótt ir og Gísli Fann ar Ottesen, Rósa Krist ín Haf steins dótt ir og
Trist an Sölvi Jó hanns son, sem kepptu á Lottó mót inu. Ljósm. Íris Ósk.
freestyle munu til dæm is sýna dans
eft ir þeirra eig in höfði, en ég gef
þeim tæki færi til að þróa dans inn
sjálf. Ég á ekki von á öðru en að þá
verði mik ið fjör," seg ir dans kenn ar­
inn Íris Ósk að lok um. hlh
Íris Ósk Ein ars dótt ir dans kenn ari á Akra nesi. Ljósm. hlh.
Nem end ur Írisar í hópn um Börn 3 á aldr in um 6­8 ára, en mörg þeirra sýndu dans á
Lottó Open í Hafn ar firði. Ljósm. Íris Ósk.