Skessuhorn - 29.05.2013, Side 17

Sjáv ar út veg ur hef ur alla tíð skipt íbúa hér
á landi og ekki síst Vest ur landi gríð ar lega
miklu máli. Rann sókn ir hafa sýnt að at­
vinnu grein inni hef ur vax ið fisk ur um hrygg
á Snæ fells nesi á síð ustu árum en held ur hef­
ur dreg ið úr vægi henn ar á Akra nesi. Þeg­
ar fram leiðslu Vest ur lands er skipt nið ur á
at vinnu grein ar kem ur í ljós að mið að við
lands með al tal er lands hlut inn und ir í grein­
um á borð við op in bera þjón ustu, fjár mála­
starf semi, versl un­ og hót el rekst ur og lít il­
lega und ir lands með al tali í bygg inga starf­
semi og iðn aði. Hins veg ar þeg ar kem ur að
at vinnu grein un um sjáv ar út vegi, stór iðju og
land bún aði er Vest ur land langt yfir lands­
með al tali enda þess ar þrjár grein ar hryggjar­
stykk ið í at vinnu lífi okk ar og grund velli bú­
setu. Nýj ustu töl ur í þessa veru eru frá ár inu
2009­2011, en í sam an tekt Víf ils Karls son­
ar hag fræð ings hjá Sam tök um sveit ar fé laga
á Vest ur landi kem ur m.a. fram að sjáv ar út­
veg ur og stór iðja skipa jafn stóra hlut deild
í fram leiðslu at vinnu greina á Vest ur landi,
eða 22% hvor grein. Stór iðj an er öfl ug á
Grund ar tanga svæð inu en sjáv ar út veg ur inn
er eink um öfl ug ur á Snæ fells nesi. Hlut deild
Vest ur lands í út hlut uð um heild ar botn­
fisksafla hef ur t.d. hvergi auk ist jafn mik ið á
land inu síð ustu 20 árin, hlut ur Vest ur lands
er nú um 15%. Þrátt fyr ir aukn ingu í afla­
heim ild um í bol fiski hef ur hlut deild vinnsl­
unn ar ekki auk ist að sama skapi. Þetta þýð­
ir með öðr um orð um að mik ið af afla sem
vest lensku fyr ir tæk in koma með að landi er
ekið með burtu til vinnslu eða land að í öðr­
um lands hlut um. Þannig má nefna að þrátt
fyr ir að hlut deild veiði heim ilda í botn fiski
á Snæ fells nesi hafi tvö fald ast á síð ustu 20
árum hef ur hlut fall vinnsl unn ar ekki auk ist
nema um fjórð ung á sama tíma. Þar liggja
því sókn ar færi.
Sjáv ar út veg ur hér á landi hef ur löng um
ver ið sú at vinnu grein sem þjóð ar bú skap­
ur inn stend ur og fell ur með, lífs af koma
heill ar þjóð ar bygg ir á góðu gengi í veið­
um og vinnslu. Enn skap ar grein in mest­
ar gjald eyr is tekj ur allra at vinnu greina, eða
26,6%. Ferða þjón usta og stór iðja koma þar
í humátt á eft ir og eru þess ar þrjár grein ar
að skera sig sí fellt meira úr í gjald eyr is öfl un
og mik il vægi fyr ir land og þjóð. Eðli máls­
ins sam kvæmt skipt ir því þjóð ina miklu máli
að sjáv ar út veg ur inn gangi sem allra best nú
sem hing að til. Fátt hef ur ver ið meira um­
deilt á liðn um árum en aukn ar á lög ur á
grein ina og sum ir sem hafa hald ið því fram
að nú ver andi gjald taka sem út gerð in reið­
ir af hendi hamli fram þró un í grein inni, ný­
lið un og vexti í sjáv ar út vegi. All ir eru þó
sam mála um að sjáv ar út veg ur líkt og aðr­
ar at vinnu grein ar verði að greiða sinn skerf
til þjóð ar bús ins í eðli legu sam ræmi við af­
komu, líkt og aðr ar at vinnu grein ar verða að
gjalda keis ar an um sitt. Þetta gullna jafn vægi
þarf ný rík is stjórn og tengd ir að il ar að koma
sér sam an um á næstu mán uð um og miss­
er um þannig að meiri sátt skap ist um þessa
mik il væg ustu at vinnu grein lands manna.
Til langs tíma hef ur sjó manna dag ur­
inn ver ið sér stak ur há tíð is dag ur á öll um
þeim stöð um sem eiga mik ið eða jafn vel
allt und ir út gerð; fisk veið um og vinnslu.
Svo er enn í dag víða um Vest ur land, eink­
um á Snæ fells nesi þar sem stutt er í auð­
ug ustu fiski mið við Ís lands strend ur. Í hug­
um sjó manna og fjöl skyldna þeirra er sjó­
manna dag ur inn einn helsti há tíð is dag­
ur árs ins. Þá koma þeir sam an á samt fólk­
inu sínu og öðr um í bú um í landi og gera
sér glað an dag. Sjó manna dags blað Skessu­
horns kem ur nú út í fimmt ánda sinn, en
það er sem fyrr helg að sjó mönn um, störf­
um þeirra og tengd um grein um í landi.
Skessu horn ósk ar sjó mönn um öll um og
fjöl skyld um þeirra til ham ingju með dag­
inn sem framund an er og ósk ar sjáv ar út­
veg in um í heild vel farn að ar. Án þeirra
sem stunda þessa mik il vægu at vinnu grein
okk ar væri Ís land ekki það sem það er og
þjóð in miklu fá tæk ari en ella.
mm/ Ljósm. Frið þjóf ur Helga son.
Til ham ingju með dag inn sjó menn!
Sjó manna dags blað
Skessu horns 2013