Skessuhorn - 29.05.2013, Page 24

24 MIÐVIKUDAGUR 29. MAÍ 2013
Sjómannadagurinn
„Ég er bú inn að vera lengi til sjós
og hef veitt með öll um veið ar fær­
um, nema skel plóg. Það væri gam­
an að prófa hann ein hvern tíma,"
sagði Jó hann es Har alds son þeg ar
hann var ný kom inn af þangekrum
Breiða fjarð ar í síð ustu viku, en Jó­
hann es fer fyr ir þriggja manna út­
haldi í þan göfl un inni þetta vor ið.
Þeirra að staða milli þess sem þeir
eru í prömm un um að skera er í bát
Jó hann es ar Fjólu BA 150 sem ligg­
ur við ból þar fyr ir utan. Jó hann es
hef ur ver ið í þang skurð in um í um
þrjá tíu ár, sér stak lega núna síð ustu
tutt ugu árin. Að spurð ur hvern ig
standi á því að hann end ist svona
lengi á þang inu seg ir hann að hon­
um líki þang skurð ur inn vel. „ Þetta
er svo sem eins og hver önn ur út­
gerð hjá mér, nema veið ar fær ið er
öðru vísi en á fisk veið um. Ég er ekki
háð ur nein um kvóta á þessu, þarf
ekki að borga nein veiði gjöld, ekki
að sinna skýrslu haldi eða þjónka
ein hverju eft ir lits kerfi. Tekj urn ar
eru al veg á gæt ar og mér líð ur bara
vel, þetta er nátt úr lega bara mín út­
gerð. Ég lít þannig á það," seg ir Jó­
hann es sem er frá bæn um Kletti í
Gufu dals sveit og er þar mik ið, en
ann ars bú sett ur í Breið holt inu í
Reykja vík.
Mest úti í
3­4 sól ar hringa
Jó hann es seg ir að á þang skurð ar­
tím an um, sem venju lega er frá apr­
íl og fram í októ ber nóv em ber eft ir
haust veðr átt unni, sé lagt kapp á að
afla 700­800 tonn um af þangi yfir
vik una, eða það sem verk smiðj an
þarf til fram leiðslu þang mjöls viku­
lega. „Það stjórn ar al veg þan göfl­
un inni hjá okk ur. Þeg ar vel geng­
ur erum við stund um bún ir að ná
viku slætt in um á tveim ur eða tveim­
ur og hálf um sól ar hring um. Við
erum þó venju lega ekki úti nema
3­4 sól ar hringa, enda má segja að
ekki sé hægt að ætl ast til lengri úti­
veru, þar sem að ekki eru nú öll nú­
tíma þæg indi um borð í bátn um hjá
mér, ekki frysti kista, né sturta eða
gufu bað," seg ir Jó hann es. Að spurð­
ur seg ir hann að Þör unga verk­
smiðj an eigi sex skurð arpramma.
„Við þre menn ing arn ir erum þeir
einu sem byrj að ir eru þetta vor ið,
en reikn að er með að tveir pramm­
ar bæt ist við núna upp úr mán aða­
mót un um." Jó hann es seg ir að veð­
ur stjórni tals vert þang skurð in um.
„ Þetta er spurn ing um skipu lag, að
hlusta vel á veð ur spár og nýta þá
þekk ingu sem mað ur hef ur afl að
sér á langri sjó mann s tíð."
Tarn ir tvisvar
á sól ar hring
Jó hann es lýs ir þang skurð in um
þannig að þang ið er skor ið á þeim
tím um sól ar hrings ins þeg ar sjáv­
ar staða er frem ur há og í það gef­
ast 6­7 tím ar tvisvar sinn um á sól­
ar hring. „Við erum á prömm un­
um yfir þang inu og erum alltaf
að skakast við grjót lag neðst við
stilk plönt unn ar þar sem ljár inn
sker hana, en þetta apparat fram­
an á pramm an um er eins og gam­
al dags sláttu vél. Þang ið fær ist síð an
á bandi inn í lest ina und ir pramm­
an um. Þeg ar lest in er orð in full og
þang ið er við það að byrja að ýt ast
aft ur úr, er það keyrt á færi band inu
í eins kon ar troll poka sem kom ið er
fyr ir aft an á pramm an um. Í hvern
poka fara um þrjú tonn af þangi. Í
hverri törn, á þess um 6­7 tím um,
erum við oft að ná á prömm un um
þrem ur um 100 tonn um af þangi.
Pok un um er lás að á streng við ból
sem skip ið Grett ir tek ur svo og fær­
ir til hafn ar á Reyk hól um. Við höf­
um svo með an lág sjáv að er og ekki
hægt að slá tíma til að sofa og nær­
ast," seg ir Jó hann es. Þang skurð­
inn seg ir hann tarn ar vinnu eins og
þessi lýs ing bend ir reynd ar til, en
hún sé alls ekki svo erf ið.
Bestu svæð in sleg in á
fjög urra ára fresti
Jó hann es og þeir tveir sem með
hon um eru á prömm un um byrj uðu
slátt þetta vor ið inn í Berufirði út
af bæn um Borg. Þang skurð ar svæð­
in seg ir hann við strand lengj una
með fram Breiða firð in um, norð­
an frá Brjáns læk að Kolgrafa firði
og einnig í kring um eyj ar og sker
á firð in um. „Það er sleg ið til skipt­
is milli ára á svæð un um. Gert er ráð
fyr ir að bestu svæð in þurfi fjög ur ár
til að vaxa áður en þang ið er sleg­
ið að nýju og allt er þetta upp í tíu
ár sem sum svæð in fá sprettu milli
slátta," seg ir Jó hann es. Þeg ar þang­
skurð ar tím an um lýk ur að haustinu
er kom ið að að al þara ver tíð inni
hjá skipi Þör unga verk smiðj unn ar
Gretti, sem flyt ur þang frá prömm­
un um frá vori og fram á haust en
slær svo þara yfir vet ur inn, til að
afla verk smiðj unni hrá efn is.
þá/ Ljósm. bae.
Vögg ur Ingva son í Ó lafs vík hóf út­
gerð sína í fé lagi við bróð ur sinn,
Berg mund Ög munds son. Þeir
gerðu út sex tonna tré bát, sem hét
Sand vík SH­121, á hand færi. Nú
ger ir hann út tvo báta, Kóna II SH­
52 sem er fimmt án tonna plast bát­
ur og líka smá bát, Þór dísi SH­59.
Vögg ur rær á Kóna II á línu og er
með beitn inga vél um borð. Á Þór­
dísi SH stund ar hann svo hand færi
vor og sum ur. „Ég byrj aði minn
sjó manns fer il árið 1960, þá sext án
ára gam all þeg ar ég fór á síld veið­
ar á Jökli SH­126. Ég var á síld á
sumr in og línu og net um á vet urna
á ýms um bát um en upp úr 1970
keypt um við bræð ur Haf borgu
SH­87 og síð an Hug borgu SH­87
árið 1973. Þetta var 29 tonna eik ar­
bát ur en síð an eign uð umst að aðra
Hug borgu SH­87 sem var 40 tonna
stál bát ur. Við seld um síð an út gerð­
ina árið 2004 og ég lét smíða Kóna
II hjá Seiglu."
Óls ari í húð og hár
Vögg ur er fædd ur og upp al inn í
Ó lafs vík þar sem hann býr enn þá og
seg ist hann mjög snemma hafa ver­
ið á kveð inn í að verða sjó mað ur og
lík lega alltaf ætl að sér það. Vögg­
ur hef ur lít ið unn ið í landi en þó
var hann eitt sum ar að vinna í röra­
steypu og hef ur einnig ver ið hand­
lang ari við múr verk. „Ég er með
vél stjórn ar rétt indi á allt að þús und
hest afla vél og auk þess með skip­
stjórn ar rétt indi á allt að 45 metra
langt skip frá Stýri manna skól an­
um." Vögg ur seg ir út gerð smá báta
frek ar erf iða núna. „Við erum fjór­
ir á Kóna II yfir vet urna og oft ast
tveir á Þór dísi SH á sumr in. Þetta
geng ur upp með mik illi vinnu og
á stund un," seg ir Vögg ur og er ekki
viss um hve lengi hann end ist við
út gerð smá báta. „Ég er nú ekk ert
að yngj ast," seg ir þessi hressi sjó­
mað ur að end ingu.
hb/ Ljósm. af.
Net pok arn ir sem þang ið er sett í úr lest
prammanna.
Lík ar vel að gera út á þang skurð inn
Jó hann es um borð í Fjólu BA.
Jó hann es á pramm an um á þangekrum
Breiða fjarð ar.
Þang skurð arpramm ar við bryggju á Reyk hól um.
Vögg ur Ingva son sjó mað ur í Ó lafs vík
Ætl aði alltaf að verða sjó mað ur
Vögg ur Ingva son.
Kóni II, ann ar tveggja báta, sem Vögg ur ger ir út.
Klár með gogg inn.