Skessuhorn - 29.05.2013, Page 39

39MIÐVIKUDAGUR 29. MAÍ 2013
Óskum sjómönnum til
hamingju með daginn
Hársnyrti- og
rakarastofa Gísla
Stekkjarholti 8 – 10
Akranesi

Jarðmenn ehf.
Meltúni
435 1238 894 3566
Hafrannsóknarstofnun
Skúlagötu 4
Reykjavík
Íslandsbanki
Dalbraut 1
Akranesi
Samtök fiskvinnslustöðva
Borgartúni 5, Reykjavík
Sjómannasamband Íslands
Sætúni 1
Reykjavík
L.I.T. Ingi Tryggvason hdl.
lögg. fasteigna- og skipasali
Borgarbraut 61
Borgarnesi
Litla búðin
Kirkjubraut 2
Akranesi
Umbúðamiðlun ehf.
Fornubúðum 3
Hafnarfirði
Guð björg Ó lafs dótt ir er for stöðu­
kona Var ar ­ sjáv ar rann sókna set urs
í Ó lafs vík. Í Vör eru marg vís leg­
ar rann sókn ir fram kvæmd ar á líf­
ríki sjáv ar. Vör stend ur með al ann­
ars fyr ir Breiða fjarð ar vökt un inni
þar sem fylgst er með að stæð um
í sjón um í Breiða firði. Blaða mað­
ur Skessu horns kíkti við í Vör og
tók púls inn á starf sem inni, ræddi
við Guð björgu um rann sókn ir sem
eiga sér stað og fleira.
Ný þekk ing um
þorsk stofn inn
Í við tali við Guð björgu í Skessu­
horni snemma á þessu ári var sagt
frá rann sókn á því hvern ig þorsk­
ur bregst við breyt ing um í um­
hverfi. Skoð uð hafa ver ið þorsk­
bein frá göml um ver stöð um allt frá
land námi og upp lýs ing ar fengn ar
með rann sókn um á þeim. Nú eru
að koma nið ur stöð ur úr því verk­
efni sem hef ur ver ið unn ið í nánu
sam starfi við Rann sókna set ur og
Líf fræði stofn un Há skóla Ís lands.
„ Fyrstu nið ur stöð ur koma með al­
veg nýja þekk ingu bæði um þorsk­
stofn inn og líka því sem við vit­
um um á hrif hita stigs breyt inga í
sjó. Við sjá um mikl ar stofn stærð­
ar sveifl ur hjá þorski á mið öld um
og telj um okk ur geta tengt þær við
þekkt ar sveifl ur í hita stigi. Á hlý­
inda skeiði mið alda virð ist þorsk­
stofn inn hafa ver ið stöðugt stækk­
andi. Síð an þeg ar á skell ur öfl ugt
kulda skeið í kring um 1600 hryn­
ur stofn inn og hef ur hann eft ir það
ekki náð sér í sömu hæð ir," seg ir
Guð björg.
Hún tek ur þó fram að var ann
verði að hafa á með þess ar nið ur­
stöð ur því auð velt sé að mistúlka
þær. „Bæði í sam bandi við að
hækk andi sjáv ar hiti sé af hinu góða
og líka að veið ar hafi í raun ekki
á hrif á stofn stærð ir. Strangt til tek­
ið er hvor ugt rétt, enda sjá um við
líka breyt ing ar á stofn in um eft ir
að iðn vædd ar veið ar hófust. Varð­
andi hita stig ið þá er þekkt að að­
eins hærri sjáv ar hiti en er við Ís­
land núna er lík lega á kjós an leg­
ur fyr ir þorskinn, til dæm is hrygn­
ingu og af komu seiða en fyrri rann­
sókn ir hafa með al ann ars sýnt að
ný lið un er al mennt betri við Fær­
eyj ar. Þá er lík legt að þorsk ur­
inn færi sig tölu verð ar vega lengd­
ir til að fylgja kjör sjáv ar hita sem
gæti að hluta til skýrt okk ar nið ur­
stöðu," seg ir Guð björg. Nú stend­
ur yfir vinna í Vör við að senda inn
nýja um sókn fyr ir þetta stækk andi
verk efni. „Mjög gam an er að sjá
jafn á huga verð ar nið ur stöð ur úr
verk efn inu því ég renndi svo blint
í sjó inn með þetta upp runa lega.
Ég fékk for styrk frá Verk efna sjóði
sjáv ar út vegs ins árið 2011 og full­
an styrk árið 2012. Verk efn ið hef ur
því ekki ver ið lengi í gangi," seg­
ir Guð björg.
Miðla þekk ingu til
ferða manna
Sjáv ar safn ið í Ó lafs vík verð ur opið
í sum ar og mun Vör koma í aukn­
um mæli að þeirri starf semi. Í sum­
ar verð ur byrj að á nokkrum sam­
eig in leg um verk efn um með á herslu
á þekk ing ar miðl un til ferða manna.
„Við mun um nota safn ið sem vett­
vang til að kynna það sem er að
ger ast hjá okk ur í Vör og tengja
það við ýmsa staði á Snæ fells nesi.
Við feng um ný lega styrk frá AVS,
Rann sókna sjóði í sjáv ar út vegi, fyr­
ir verk efni sem heit ir „Þorska slóð,
þver fræði legt frum kvæði í ferða­
þjón ustu," en það geng ur út á að
taka sam an þver fræði leg ar rann­
sókn ir sem við höf um gert og búa
til ferða manna pakka á raf ræn­
an hátt. Bæði svo að ferða menn
geti sótt þá í tölv ur og sem „app"
í snjall tæki. Ferða menn geta not ast
við þetta á ferð um sín um um Snæ­
fells nes. Það væri auð velt að nýta
sam bæri lega að ferða fræði til að
sýna fólki hvern ig við nýt um fisk­
inn og aðr ar sjáv ar af urð ir í dag.
Hvar fisk vinnsl ur á svæð inu séu og
slíkt," seg ir Guð björg og bæt ir við:
„Við erum ekki að færa okk ur yfir
í ferða þjón ustu en starf semi Var­
ar og ferða þjón usta fara á gæt lega
sam an. Hún lað ar fólk að og gef ur
okk ur tæki færi til að miðla því sem
við erum að gera til ann arra en ein­
ung is vís inda sam fé lags ins."
Kaf bát ur opn ar nýj ar
vídd ir í vökt un
Gavia, kaf bát ur sem er sam eign
Var ar og Há skóla Ís lands, er kom­
inn í gagn ið og verð ur með al ann­
ars not að ur til Breiða fjarð ar vökt­
un ar í haust. Kaf bát ur inn get­
ur tek ið mynd bönd jafnt sem ljós­
mynd ir og er út bú inn góð um són­
ar sem hægt er að nota til að kort­
leggja sjáv ar botn inn. „Hann bæt­
ir við annarri vídd í vökt un ina og
auð veld ar kort lagn ingu botn dýra­
lífs á svæð inu. Þetta er ansi stórt
svæði og með kaf bátn um er hægt
að gera það með mik illi ná kvæmni.
Sem dæmi er hægt að fylgj ast með
þara skóg um, íg ul ker um og hörpu­
diski ár frá ári til að sjá hvort að
breyt ing ar séu þar á," seg ir Guð­
björg. „Þá mun um við gera til raun
í haust hvort hægt sé að nota bát­
inn til að fylgj ast með ferð um fiska
og fiski torfa. Þessi hug mynd er að
hluta til sprott in af síldar æv in týr inu
í Kolgraf ar firði í vet ur."
sko
Úr fyrri leið angri við kort lagn ingu sjáv ar botns ins. Þessi vinna verð ur ó neit an lega
auð veld ari með kaf báti.
Margt um að vera í Vör ­ sjáv ar rann sókna setri
Guð björg Ó lafs dótt ir for stöðu mað ur Var ar í Ó lafs vík.
Bjarni Ólafsson
AK-70
Gleðjum með gæðum