Skessuhorn - 29.05.2013, Blaðsíða 64

64 MIÐVIKUDAGUR 29. MAÍ 2013
Vísnahorn
Áríð andi eru menn - eig in kon um sín um
Margt hafa ís lensk ir
bænd ur basl að um ald irn­
ar og átt í stríði við ó blíð
stjórn völd bæði veð ur­
fars leg og póli tísk. Stund um við ann an að il­
ann í einu og stund um við báða. Ósk ar Sig­
ur finns son í Með al heimi nefn ir eft ir far andi
kvæði „Ó full gert lof kvæði um ís lenska bónd­
ann" og til eink ar það sér stak lega Hún vetn­
ing um og Skag firð ing um þó vafa laust megi
finna sam svar andi per sónu leika víð ar:
Strax við fæð ing hann var hyllt ur,
hug um stór en ekki villt ur,
virki lega var hann stillt ur,
víst af öðr um svein um bar.
Þar var mesti þrifa pilt ur
(þó hann skiti í bræk urn ar).
Elti hross og ær í haga,
auð hann vildi í búið draga,
sí þreytt ur með svang an maga
sjald an kom í bæ inn þurr.
Full ur var hann flesta daga
fyr ir mynd ar ung ling ur.
Dvaldi oft með drós í fangi
á dimm um stað í fóð ur gangi,
getn að ar ins gróð ur angi
gjarn an tók að lifna við.
Og stráksi, þessi ljóti langi,
lagð ist oná kven fólk ið.
Svona ævi ár in runnu,
um hann sög ur marg ir kunnu,
svall aði með Siggu og Gunnu,
setti þó að mönn um ugg.
Þeg ar hann fann tóma tunnu
og tók að stunda landa brugg.
Öðr um marg an gerði greið ann,
góndi út í dag inn heið an,
yfir dals ins botn inn breið an
bykkju þandi er tuggði mél.
Flestu lífs og liðnu reið hann
og lík aði bara nokk uð vel.
Sú var tíð að ekki var tal in næg at vinna fyr­
ir neinn fjölda af há mennt uð um mönn um hér
á landi og má geta þess að þeg ar ung ur mað ur
fór til Kaup manna hafn ar í verk fræði nám fyr ir
svona 120 ­ 130 árum kvaddi kenn ari hans og
vin ur hann með þeim orð um að eng ar lík ur
væru á að þeir sæ ust fram ar þar sem nú þeg­
ar væri einn mennt að ur verk fræð ing ur á land­
inu og eng ar lík ur á þörf fyr ir fleiri í ná inni
fram tíð. Guð mund ur ,,dýri" Andr és son hét
mað ur. Fékkst nokk uð við dýra lækn ing ar og
var stund um sett ur dýra lækn ir um stund ar­
sak ir. Hafði unn ið tölu vert með mennt uð um
dýra lækn um sem þá voru fáir í land inu og afl­
að sér tölu verðr ar þekk ing ar þó hann skorti
form lega mennt un. Á tíma bili vann hann hjá
ap ó tek ara og bland aði þar hunda skammta og
af greiddi lyf. Ævi sinni lýsti hann á þenn an
hátt:
Skrykkj ótt ævi iðj an gekk,
eins til munns og handa.
Loks við hæfi hlut verk fékk
hunda skammta að blanda.
Eng an heið urs á ég krans,
illa úr tromp um spil að.
En skít verk um hvers með al manns
mun ég hafa skil að.
Jafn an þarf að við halda nægi leg um fjölda
í lægri stétt un um svona til að valda og virð­
ing arpýramíd inn verði ekki alltof rugl ings leg­
ur í lag inu. Á Jörva gleði fyr ir nokkrum árum
var Ge org á Kjörs eyri beð inn að bera sam an
Jörva gleði fyrr og nú og bætti síð an við svar­
ið hvatn ing ar orð um til við staddra Jörva gleði­
gesta:
Ekki vant ar sum blið og sukk ið
á sum um toll ir eng in spjör.
Það er minna barn að, meira drukk ið.
Mér finnst þetta aft ur för.
Menn kepp ast að fram leiða kjöt eða
mjólk
og hvað eina sem er étið.
En sveit irn ar vant ar sár lega fólk.
Sýn ið nú hvað þið get ið.
Ekki þarf að efa að Dala menn og kon ur
hafa brugð ist við þessu á kalli vel og drengi­
lega eins og þeirra er von og vísa og vænt an­
lega bæði kyn lagt sitt af mörk um. Ein hvern
tím ann þeg ar rætt var um jafn rétti varð eft ir­
far andi vísa til en höf und ur inn er mér ó kunn­
ur:
Jafn rétt ið mun sigra senn,
sam kvæmt dregn um lín um.
Áríð andi eru menn
eig in kon um sín um.
Fari nú svo að þessi hvatn ing ar orð beri
nokkurn á vöxt til lengri tíma lit ið verða vænt­
an lega aukn ar ann ir á Heilsu gæslu stöð inni í
Búð ar dal við mæðra skoð un og fleira í þeim
dúr. Þura í Garði sat á lækna bið stofu og hug­
leiddi hvern ig sjúk ling ar skipt ust milli lækna:
Okk ur sem að erum skar
Ó laf ur læt ur hjara.
En þær eru all ar ó létt ar
sem inn til Bjarna fara.
Sveinn Sveins son sem kall að ur var Siglu­
vík ur Sveinn átti eitt sinn að telja fram eign­
ir sín ar til tí und ar á hreppa skila þingi og hafði
þetta orða lag yfir fram tal ið:
Ekki bíð ur svar ið Sveins
síst eru hag ir duld ir
ég á ekki neitt til neins
nema börn og skuld ir.
Oft verð ur það svo þeg ar verk efna list inn
leng ist úr hófi, en slíkt ger ist ekki síð ur hjá
þeim sem eiga nokk uð af ung um börn um, að
helsta ráð ið verð ur að lengja vinnu dag inn að­
eins og marg sönn uð er sú lífs speki að: ,,Morg­
un stund gef ur gull í mund." Eitt skáld ið orti
þenn an hvatn ing aróð til að skerpa að eins bet­
ur á þeim sann leika:
Öll þig flýja ör lög grimm
og þér fylg ir lukk an,
ef að þú á fæt ur fimm
ferð þeg ar er klukk an.
Sjálf ur og per sónu lega hef ég ekki mikla
reynslu af kaffi húsa set um sem þykja ó missandi
þátt ur í lífi nú tíma manns ins. Reynd ar hef ég
held ur aldrei ver ið tal inn með stór menn­
um and ans en sá þjóð fé lags hóp ur hef ur orð­
ið einna þekkt ast ur fyr ir þessa iðju. Á þeim
merka stað Lauga vegi 11 sátu þeir gjarn an
vin irn ir Gunn ar Dal og El í as Mar og rædd­
ust við. Eitt sinn er El í as hafði þurft að bíða
vin ar síns um hríð heils aði hann hon um með
þess ari vísu:
Geng ur í sal inn Gunn ar Dal
gáfna hjali með ur.
Hann er gal og helt total,
hans er kal inn reð ur.
Gunn ar svar aði að bragði:
Ýms ir hjara eins og skar
uns þeir snar ast héð an.
El í as Mar af öll um var
aum ast far inn neð an.
Ekki ætla ég að efa það að hin póli tísku
deilu mál eru rædd og oft ast leyst á kaffi hús­
um lands ins. Vanda mál ið er bara að stjórn­
mála menn irn ir fara ekk ert eft ir þeim lausn­
um. Það hef ur lengi ver ið um deilt hverju skuli
fórn að í nátt úru Ís lands og hvað skuli varð­
veitt og hvað fram kvæmd irn ar megi ganga
mik ið á nátt úru auð inn. Ekki ber held ur öll­
um sam an um hvort Lag ar fljót hafi ver ið eins
merki legt fyr ir virkj ana fram kvæmd ir eins og
sum ir vin ir þess telja. Sif Frið leifs dótt ir var
um hverf is ráð herra á þess um tíma og þó hún
gerði til raun til að friða rjúp una með an enn­
þá var ein hver rjúpa eft ir til að friða þá varð
ekki sama sagt um Lag ar fljót. Eins og all ir
vita eru þeir stjórn mála menn skyn sam ir sem
hafa sömu skoð an ir og við kom andi að ili en
þeir sem eru ann ar ar skoð un ar hljóta að telj­
ast bölv að ir bján ar. Ein hver Lag ar fljótsvin ur
sem ég veit ekki hver var orti svo um þann
góða um hverf is ráð herra:
Fram sókn ar í sæti sat hún
Sif á þingi.
Mál hún flutti, frægð sér gat hún.
­ Fljóts morð ingi.
Og síð an af hend ingu:
Brosi lyng ið, bár ur syngi, bjöll ur klingi.
Fljóts morð ing inn fór af þingi.
Með þökk fyr ir lest ur inn,
Dag bjart ur Dag bjarts son
Hrís um, 320 Reyk holt
S 435 1189 og 849 2715
dd@simnet.is
Við sögð um frá því í síð asta blaði
að hrafns hjón gerðu sér í vor laup
á upp göngu palli utan á kerskála
Norð ur áls á Grund ar tanga. Laup­
ur inn er stór og mik ill og þek ur
hátt í fer metra á stiga pall in um sem
ligg ur upp í á fyll ing ar stöð á þaki
kerskál ans. Hjón un um virð ist líka
lofts lag ið inni á at hafna svæði ál­
vers ins afar vel og telja þetta á kjós­
an leg an stað til að ala upp ung við ið.
Starfs mað ur Norð ur áls hef ur fylgst
með upp eld inu og kom ið fyr ir
mynda vél til að fylgj ast bet ur með.
Ung arn ir eru nú komn ir úr eggj un­
um og eru að verða hálfs mán að ar
gaml ir og stækka mjög hratt.
mm
Í sam starfi við Evr ópu unga fólks ins
fékk skáta fé lag ið Örn inn í Grund­
ar firði hing að til Ís lands skáta frá
Þýska landi í sam vinnu verk efn ið Mi
Mundo Ret urns to Iceland. Þetta
var í svoköll uð um ung menna skipt­
um þar sem Þjóð verj un um var gef­
inn kost ur á að upp lifa land og þjóð
með fjöl breyttri dag skrá og fé lags­
skap. Skáta fé lög in kynnt ust á litlu
skáta móti úti í Þýska landi sum ar­
ið 2012 og strax í kjöl far ið var ráð­
ist í að bjóða þeim hing að til lands.
Er lendu skát arn ir komu hing að um
síð ustu páska og eyddu hér rúmri
viku í það að skoða höf uð borg ina
og upp lifðu Ís land á sinn ein staka
hátt. Mik ill und ir bún ing ur var fyr­
ir ferð ina og þ.á m. komu tveir full­
trú ar þýska hóps ins hing að til lands
í und ir bún ings heim sókn.
Dag skrá in heim sókn ar inn ar
var af ýms um toga, bæði í höf uð­
borg inni og seinni hluta vik unn ar
á Snæ fells nesi. Þar voru um ræðu­
hóp ar um ýmis mál efni, ýmis kon­
ar hópefli auk kynn inga um nátt­
úru vernd og sam fé lags vinna. Far­
ið var í hvala skoð un, rat leik, sund
og margt fleira. Einnig var mik ið
lagt upp úr því að deila menn ingu
land anna, þ.á m. í elda mennsku og
ýms um sið um eins og páska eggja­
leit. Á ætl að er að halda sam starf inu
á fram og e.t.v. er mögu leiki á öðr­
um ung menna skipt um frá Ís landi
til Þýska lands þar sem þessi ferð
tókst með ein dæm um vel.
All ir þátt tak end ur voru mjög
á nægð ir með ferð ina og sam starf­
ið í heild sinni og vilj um við þakka
öll um sem tóku þátt eða hjálp­
uðu til við verk efn ið og þá sér stak­
lega minn ast á Evr ópu unga fólks­
ins og benda á ef önn ur ung menni
hafa á huga á að taka þátt í svip uð­
um eða gjör ó lík um verk efn um eru
þau hvött til að leita til þeirra.
Skáta fé lag ið Örn inn
í Grund ar firði.
Skát ar í Grund ar firði virk ir í
verk efn inu Evr ópa unga fólks ins
Hér eru ung arn ir um viku gaml ir og byrj að ir að taka hraust lega til mat ar síns.
Ljósm. El mar Snorra son.
Hrafns ung arn ir
á Grund ar tanga
bragg ast vel