Skessuhorn - 25.06.2014, Blaðsíða 22

22 MIÐVIKUDAGUR 25. JÚNÍ 2014
Fyrir 40 árum tók til starfa ungur
bæjarstjóri í Stykkishólmi, Sturla
Böðvarsson þá 28 ára gamall.
Sturla gegndi bæjarstjórastarf-
inu í 17 ár eða þar til hann var
kjörinn á þing 1991og varð síð-
an ráðherra í ríkisstjórn Íslands í
átta ár, frá 1999 til 2007 og for-
seti Alþingis frá 2007 til 2009.
Frá því Sturla hætti á þingi hef-
ur hann áfram sinnt verkefnum
í sínu samfélagi, m.a í Þróunar-
félagi Snæfellinga. Sem kunnugt
er var síðan skorað á Sturlu á liðn-
um vetri að gefa kost á sér í bar-
áttusæti H-listans, 4. sæti og sem
bæjarstjóraefni í Stykkishólmi.
H-listinn fékk ríflegan meirihluta
og fjóra menn kjörna í kosning-
um og Sturla tók við lyklunum
af skrifstofu bæjarstjóra í síðustu
viku. Blaðamaður Skessuhorns
hitti Sturlu að máli á skrifstofunni
fyrir helgina og lék forvitni á því
að vita hvernig það væri að setj-
ast nú í stól bæjarstjóra að nýju,
muninn á því að byrja núna sem
bæjarstjóri og þegar hann byrjaði
1974. Kannski ekki síst hvernig
það verði að vinna úr þeirri erf-
iðu stöðu sem bæjarsjóður Stykk-
ishólms er í en Stykkishólmsbær
hefur lítið borð fyrir báru, er rétt
við 150% skuldaviðmið sveitarfé-
laga sem skapar ekki mikið svig-
rúm til framkvæmda.
Miklar breytingar
á 40 árum
Sturla segir að vissulega sé mun-
urinn mikill á því að taka við
starfi bæjarstjóra núna og var fyr-
ir 40 árum. Rekstur sveitarfélag-
anna var ekki eins umfangsmik-
ill og hann er í dag, en á því varð
mikil breyting um áttunda og ní-
unda áratuginn. Þá átti sér stað
mikil uppbygging víða í lands-
byggðunum, fólksfjölgun og mik-
il drift. „Staða sveitarsjóðanna
var þá ekki alveg eins þröng og
í dag vegna þess að fjármálaregl-
ur sveitarfélaga voru aðrar, opin-
berir sjóðir komu öflugir að ýms-
um framkvæmdum, hvort sem
um var að ræða lagningu vatns-
veitu, byggingu félagsheimila eða
hjúkrunar- og dvalarheimila, sem
og fleiri verkefnum. Við lögð-
um einmitt nýja vatnsveitu sem
var risaverkefni, endurbyggð-
um gatnakerfið, byggðum skóla
og félagsheimili og tókum slag-
inn með fleirum að byggja hót-
elið hérna sem tekið var í notk-
un 1977. Við tókum þátt í því
að endurreisa skipasmíðastöðina
og byggðum ferjuhöfn fyrir nýja
Breiðafjarðarferju sem olli bylt-
ingu í samgöngum yfir fjörðinn.
Við njótum þess í dag að hafa
gengið rösklega til verka og síðan
til viðbótar var öflug uppbygging
einstaklinga í ferðaþjónustunni
hér. Ekki síst hjá þeim hjónum
Pétri og Svanborgu í Sæferðum.
Við vorum og erum mjög heppin
að njóta framtakssemi og dugnað-
ar þeirra, samstarfsmanna þeirra
og annarra sem veðja á ferðaþjón-
ustuna sem framtíðar atvinnu-
veg.“ Sturla segir að vissulega sé
það mikil breyting að koma nú til
starfa sem bæjarstjóri eftir að hafa
starfað á Alþingi, sem ráðherra í
átta ár og verið forseti Alþing-
is. Miklar breytingar hafi einnig
orðið í Stykkishólmi sem og víða
í þjóðfélaginu á síðustu 40 árum.
Ætlumst til of mikils af
þeim yngri
Sturla segist vera mjög ánægð-
ur og þakklátur að fá tækifæri til
að koma inn í sveitarstjórnarmálin
að nýju þrátt fyrir að það hafi ekki
verið á dagskrá að koma í þau aft-
ur. Þau séu skemmtileg og gefandi,
ekki síst vegna þess að samskiptin
við fólkið í bænum séu mikil. „Ég
er líka þeirrar skoðunar að við sem
eldri erum gerum fullmiklar kröf-
ur á yngra fólkið, að það fórni sér
umfram okkur í pólitíkina og sveit-
arstjórnarmálin. Fólkið sem er
upptekið í því að sinna búi, börn-
um og áhugamálum sínum og hef-
ur lítinn sem engan tíma umfram
það. Það er fyrst þegar barnaupp-
eldi er lokið, nám að baki og ann-
að sem ungt fólk er að sýsla við,
sem meiri tími er aflögu í félags-
málin. Þess vegna er um að gera
fyrir okkur þessi eldri sem höfum
rýmri tíma að gefa okkur í sveitar-
stjórnarmálin í samstarfi við unga
fólkið en krefjast ekki alls af þeim
sem yngri eru,“ segir Sturla. Hann
segir að vissulega sé að mörgu að
hyggja í stöðu sveitarfélaga í land-
inu og landbyggðarinnar í dag.
Sturla gerir að umtalsefni orð Sig-
mundar Davíðs Gunnlaugssonar
forsætisráðherra í hátíðarræðu á
þjóðhátíðardaginn og lýðsveldis-
afmælinu á Austurvelli 17. júní.
„Ég fagna því að forsætisráðherra
hafi við þetta tækifæri á þessum
stað lagt áherslu á að rétta þurfi
hag landsbyggðanna, sem fyrir
borð hafi verið borin eftir banka-
hrunið. Nú vona ég að forsvars-
menn sveitarfélaganna í landinu
fylgi þessu útspili forsætisráðherra
eftir með viðræðum við stjórnvöld
um úrbætur sem styrki fjármála-
lega stöðu sveitarfélaganna,“ seg-
ir Sturla.
Tekjusamdrátturinn
aðalvandamálið
Spurður um stöðu Stykkishólms-
bæjar í dag og þau stóru við-
fangsefni sem bæjarfélagið stend-
ur frammi fyrir, segir Sturla að
ákveðnar skýringar séu á neikvæðri
þróun og fólksfækkun. „Aðal-
vandi sveitarfélagsins er að tekj-
urnar hafa dregist saman á seinni
árum en rekstrarkostnaður aukist
með nýjum verkefnum og aukinni
kröfu um þjónustu. Það skýrist af
nokkrum ástæðum. Ekki síst að
íbúum hefur fækkað, núna eru þeir
um 1100 en voru yfir 1300 þegar
mest var. Fastur kostnaður dreifist
því á færri herðar. Tekjusamdrátt-
urinn hefur líka orðið vegna þess
að við höfum misst frá okkur skatt-
greiðendur, svo sem apótekara,
lækna og aðra heilbrigðisstarfs-
menn vegna fækkunar stöðugilda á
sjúkrahúsinu. Stjórnunarstörf hér
á sjúkrahúsinu hafa verið lögð nið-
ur eða verið flutt burtu frá okkur
til Akraness. Við höfum líka misst
opinber störf og þetta telur drjúgt.
Stærsta áfallið í atvinnulífinu hjá
okkur var þó þegar skelfisksstofn-
inn í Breiðafirði hrundi og skelin
hætti að veiðast. Þá misstum við
miklar tekjur úr bæjarsjóði, bæði
frá fyrirtækjum og tekjuháum ein-
staklingum. Nú krossum við fingur
og vonumst til að skelfisksstofninn
fari að styrkjast að nýju og skelin
fari að veiðast. Það gæti orðið einn
þáttur í endurreisn og atvinnuupp-
byggingu og fjölgun íbúa sem þarf
að eiga sér stað hjá okkur,“ segir
Sturla. Hann segir að einnig þurfi
að horfa til þess að tryggja heim-
ildir til veiða í firðinum og frek-
ari nýtingar á lífmassa í Breiða-
firði svo sem þangi og þörung-
um. „Við viljum hvetja fjárfesta og
stjórnendur í atvinnulífinu til þess
að fylgja eftir þeim athyglisverðu
hugmyndum sem sérfræðingar hjá
Matís hafa kynnt og vilja vinna
að með öflugum heimamönnum.
Það eru mikil verðmæti sem liggja
ónýtt í Breiðafirðinum svo ekki sé
nú talað um virkjun sjávarfallanna
en unnið er að rannsóknum þess
merkilega verkefnis.“
Mikilvægustu
úrlausnarefnin
Sturla dregur engan dul á það að
staða bæjarsjóðs sé mjög þröng og
þess vegna sé það snúið að ráðast í
þau mikilvægu verkefni sem blasi
við í bæjarfélaginu. „Bæjarsjóður
var rekinn með halla of mörg síð-
ari árin og það verður m.a. mitt
verkefni og nýrrar bæjarstjórnar
að reyna að koma í veg fyrir halla-
rekstur á þessu ári. Ef það tekst
ekki blasir við enn alvarlegri staða.
Við verðum að leggjast á árarnar
og vinna úr þröngri stöðu. Hér í
Hólminum hefur það verið venja
að keppa hart fyrir kosningar en
síðan er það samhent sveit sem
vinnur að málum sveitarfélagsins.
Vonandi verður samstarfið gott í
bæjarstjórninni, þannig hefur það
alltaf verið þann tíma sem ég þekki
best. Það er yfirlýst stefna okkar
að helstu úrlausnarefni fyrir utan
að treysta fjárhagsstöðu sveitar-
félagsins, sé að samþætta sjúkra-
hússreksturinn - og öldrunarþjón-
ustu og koma henni á einn stað í
sjúkrahúsinu og þannig treysta
einnig starfsemi Heilbrigðisstofn-
unarinnar sem áður var rekin af
St.Franciskussystrum en er í dag
hluti af HVE. Í því máli er unn-
ið í samstarfi við ríkið af starfs-
hópi sem heilbrigðisráðherra skip-
aði undir formennsku Jóhönnu
Fjólu Jóhannesdóttur hjúkrunar-
forstjóra HVE. Með því að sam-
þætta öldrunarþjónustu og rekstur
sjúkrahússins eru meiri líkur á að
við getum eflt hina rómuðu Bak-
deild sjúkrahússins þar sem Jós-
ep Ó. Blöndal og hans fólk hefur
unnið kraftaverk enda eru þar bið-
listar fólks úr öllum landshlutum
eftir því að komast þar í bakmeð-
ferð. Húsnæðinu þar sem dvalar-
heimilið er núna, viljum við breyta
í leiguíbúðir fyrir aldraða með
þjónustu fyrir þá sem það kjósa.
Við stefnum að því að byggja við
grunnskólann og viljum koma
skólunum undir sama þak, bæði
grunnskólanum og tónlistarskól-
anum og einnig skapa þar félags-
aðstöðu fyrir ungafólkið. Við
sjáum bæði faglega og rekstrarlega
hagræðingu með því að það takist.
Síðan verðum við að fara að sinna
umhverfismálunum af krafti, en
þau hafa liðið fyrir þrönga stöðu
síðustu árin. Framkvæmdir í við-
haldi gatnakerfisins, gangstígum
og stéttum, ásamt snyrtingu og
fegrun bæjarins er mikilvægt verk-
efni í bæjarfélagi þar sem svo mikil
áhersla er lögð á ferðaþjónustu og
umhverfisvernd. Áfram viljum við
svo vinna að endurgerð og fegr-
un gamalla húsa, sem við Hólmar-
ar höfum lagt mikla áherslu á hér
í bænum og vinna að breyting-
um bæði á deiliskipulagi einstakra
bæjarhluta sem og aðalskipulag-
inu, en það tekur allt sinn tíma.“
Skekkja milli höfuð-
borgar og landsbyggðar
Sturla segist sjá greinileg teikn
þess að staða ríkissjóðs sé að
styrkjast og meiri fjárfestingar séu
að fara í gang í þjóðfélaginu sem
veiti bjartsýni. Hann vill meina að
nú þegar betur fari að ára hjá rík-
issjóði sé kominn tími til að end-
urmeta skiptinguna milli ríkis og
sveitarfélaga og milli sveitarfélaga
innbyrðis, þar með verkefni sem
flutt hafa verið til sveitarfélaga á
seinni árum. Sturla vill einnig að
það verði skoðað með veltufjár-
muni sem tengjast framkvæmdum
að þeir skili sér betur í formi tekna
til sveitarfélaganna þar sem fram-
kvæmdir og þjónusta á sér stað.
Mikil skekkja hafi myndast milli
höfuðborgar og landsbyggðar á
síðustu árum hvað þetta varðar.
„Ég er þeirrar skoðunar að Jöfn-
unarsjóðurinn eigi að koma þarna
inn af meira afli en verið hefur
og við eigum að gera kröfur til
þess að hagkvæmni stærðarinnar
á höfuðborgarsvæðinu verði nýtt
og það svæði gefi eftir tekjur til
sveitarfélaga þar sem mesta verð-
mætasköpunin verður til og er í
raun forsenda þess að höfuðborg-
in blómstri. Mér finnst það t.d.
ekki ganga lengur að fjöldi fólks
sem býr á höfuðborgarsvæðinu en
vinnur beint og óbeint út á landi
eða við að þjóna landsbyggðunum,
að útsvar þeirra renni óskipt til
búsetu sveitarfélaganna á höfuð-
borgarsvæðinu. Það er ekki sann-
gjarnt að allar tekjur af hinni um-
fangsmiklu starfsemi ríkisstofnana
gangi til höfuðborgarinnar,“ seg-
ir Sturla. Hann segir að annars sé
helsta ráðið að bregðast við skert-
um tekjum og hallarekstri Stykkis-
hólmsbæjar, að leita allra leiða til
þess að fjölga atvinnutækifærum
og um leið íbúum.
Staðurinn býður upp á
mikla möguleika
„Stykkishólmur hefur marga kosti
og mikla möguleika í þessu und-
ur fagra umhverfi Snæfellsness-
ins hér við Breiðafjörðinn. Sam-
göngur eru mjög góðar hingað og
milli byggðanna á Snæfellsnesi.
Við erum skammt frá aðalmark-
aðssvæði landsins. Ýmiss þjón-
usta og atvinnugreinar standa hér
traustum fótum, en okkur vant-
ar fleiri atvinnutækifæri, sem ein-
ungis verður að veruleika með því
að efla starfandi fyrirtæki og með
því að skapa meiri fjölbreytni í at-
vinnulífinu. Ferðaþjónustan hefur
vaxið mikið og þróast og á eflaust
eftir að vaxa enn frekar á næstunni.
Til dæmis eigum við ónýtta mögu-
leika sem er heita vatnið okkar sem
er hrein „gullæð“ fyrir heimilin og
atvinnulífið. Við vonum að okkur
takist að fá meira heitt vatn til að
nýta í þágu atvinnuuppbygging-
ar. Vatnið er mjög efnaríkt, er tal-
ið hafa læknandi áhrif á húðsjúk-
dóma og því kjörið í heilsutengda
ferðaþjónustu. Sjávarútvegurinn
er atvinnugrein sem hefur sterk-
ar rætur hér og þarf að eflast enn
frekar og þannig mætti áfram telja.
Við eigum að geta verið bjartsýn
og viljum trúa á bæinn okkar,“ seg-
ir Sturla Böðvarsson. þá
Leita þarf allra leiða til að efla
atvinnustarfsemi og fjölga íbúum
Sturla Böðvarsson er sestur í stól bæjarstjóra Stykkishólms aftur eftir langt hlé
Sturla Böðvarsson með lífæð samfélagsins í baksýn, Stykkishólmshöfn.