Þjóðlíf - 01.04.1991, Page 31

„Ég hefði haft gaman af að sjá reyklausa
borg, en ég er nú orðinn of gamall til þess
að fara að heimsækja ykkur. Mér er meira
að segja orðið um megn að skreppa til
London. En hvað sem öðru líður, þá veit
ég að menn eins og William Morris og
Krapotkin höfðu mætur á ykkur Islend-
ingum“.
Ég:
„Þú verður nú bráðum hundrað ára og
hefur næga krafta í kögglum til þess að
verða hundrað og fimmtíu. Mig minnir,
að þú hafir sagt, að hundrað og fimmtíu ár
ætti að vera meðalaldur manna“.
Shaw:
„Það er aðeins sjálfskaparvíti að menn
ná ekki þeim aldri. Ég vinn nú einungis
fjórar klukkustundir á dag, en samt var
nýtt leikrit eftir mig leikið nýlega í Zurich
í Sviss. Ég mundi verða hundrað og fimm-
tíu ára, ef ég hefði alltaf lifað eins heil-
brigðu lífi og ég lifi nú. í aldingarðinum
mínum stendur lítið hús, sem ég vinn í.
Það snýst með sólinni, svo að ég hef sólar-
birtu á skrifborðinu mínu frá sólrisi til
sólarlags. Og ég bragða aldrei annað en
jurtafæðu“.“
Jón Stefánsson fór oft í teboð og heim-
sóknir til fólks sem áhuga hafði á ís-
lenskum menningararfi og skáldmennt
yfirleitt. Þannig kynntist hann Beatrice
Barmby, skáldkonu sem sýndi honum
söguleg verk eftir sig, m.a. leikrit um
Gísla Súrsson, kvæði um Flugumýrar-
brennu, kvæði um víg Kjartans í Laxdælu
og margt fleira þesslegt. Þetta var gefið út
og fékk sérstaklega góðar viðtökur. Matt-
hías Jochumsson þýddi verk hennar og
hann orti einnig kvæði til hennar. Beatrice
lærði íslensku og las Jón með henni Sturl-
ungu og furðaði sig á því hvernig hún fékk
ráðið í meiningu torskildra staða, þar sem
hún hafði einungis lært íslensku upp á
eigin spýtur. Beatrice Barmby átti við
ólæknandi vanheilsu að stríða á sinni
stuttu ævi, en íslendingasögur voru löng-
um hugfró hennar. Þessi skáldkona féll frá
aðeins 29 ára að aldri og hafði þá þegar
vakið mikla athygli.
Islensk menningararfleifð, eða öllu
heldur norræn, var í tísku í Evrópu um
aldamótin. Jón Stefánsson komst í
kynni við ótrúlegasta fólk og fékk verkefni
hjá félögum eins og Víkingafélaginu og
Ensk norræna félaginu sem höfðu öfluga
starfsemi og voru töluvert áhrifamikil um
aldamótin. Mikill áhugi var á íslensku og
margir sóttu u'ma hjá Jóni, skáld og stjórn-
málamenn. Meðal þeirra sem hann kynnt-
ist í teboðum var McDonald forsætisráð-
herra sem hafði kynnst Morris og áhuga
Jón Stefánsson f.4.nóv 1862, d. 20.júlí1952.
lúrinn og kemur hlaupandi inn; þráð-
beinn er hann og spriklandi af fjöri, rétt
eins og hann er vanur, og tekur svo fast í
hönd mér, að mér þykir nóg um.
„Íslandsísinn hefur víst valdið því, að
þú hefur ekki komið hingað fyrr — hann
hefur lokað þér öll sund“, segir hann.
„Ónei, hann er nú að bráðna. ísland var
einu sinni í hitabeltinu og á eftir að komast
í það aftur“.
Shaw:
„Jæja. Hérna var fyrir allmörgum árum
íslenskur leikari og leikritahöfundur, sem
ætíð bar því við , þegar hann átti að borga
húsaleigu og mat, að ísland væri svo um-
lukt ís, að hann gæti ekki náð í peninga
sína. Skuldir hans eru ennþá óborgaðar,
svo að ísinn hlýtur ennþá að umlykja land-
ið“.
Ég:
„Þessi náungi hefur ekki borgað mér
það, sem ég lánaði honum. Sögurhans um
ísalög við Island voru sagðar til þess að
ginna fólk, sem ekki er alltof vel að sér í
landafræði. En ekki trúi ég að honum hafi
tekist að blekkja B.B.S. — eða að sá mað-
ur dæmi alla íslendinga eftir þessum ræfli.
Nú er allur höfuðstaður íslands annars
hitaður með jarðhita, og í höfuðstaðnum
eru 53 þúsundir íbúa, svo að ekki tökum
við kol frá blessuðum Englendingunum,
sem nú neyðast til að flytja inn kol frá
Samúel frænda".
Shaw:
ÞJÓÐLÍF 31