Þjóðlíf - 01.04.1991, Page 48

VIÐSKIPTI
HUGVinD
SKIPTIR
MESTUMÁLI
Kenningar Robert Reichs þjóðhagfrœðiprófessors í Bandaríkjunnm vekja mikla
athygli. Vinstri og hœgri menn hafa verið að rífast um keisarans skegg en ekki
það sem skiptir máli. Hugvitið er dýrmœtast af öllu
JÓN ÁSGEIR SIGURÐSSON BANDARÍKJUNUM
Hvernig má best bæta lífskjörin og
tryggja hagsæld landsins? Menn skipa
sér sitt á hvað í stjórnmálafylkingar eftir
því hvernig þeir svara þessari spurningu.
Annarsvegar standa þeir sem trúa á
markaðinn og telja mikilvægast að kap-
ítalistar, það er að segja þeir sem stjórna
fjárfestingum, hafi úr nægum fúlgum að
moða. Hinum megin standa þeir sem
segja að jöfnuður bæti lífskjörin -með
velferðarkerfi eigi ríkið að jafna tekjur,
fátækum og miðstétt til hagsbóta.
obert Reich þjóðhagfræðiprófessor
við Harvard háskóla telur að með því
að einblína á þessa tvo kosti geri menn sér
ekki fulla grein fyrir því hvert stefni í
efnahagsmálum og til hvaða ráðstafana sé
nauðsynlegt að grípa. Reich ber saman
hagkerfi ýmissa iðnríkja og ályktar að nú
orðið sé það fyrst og fremst hugvit lands-
Jú svarar
þjóðhagfræðingurinn,
um alian heim bera þeir
hæstar tekjur úr býtum
sem beita sérþekkingu
til að tengja saman
ákveðnar hugmyndir og
ákveðna markaði.
manna sem skapi þjóðarauð. Með hugviti
á Reich við uppsafnaða menntun, þekk-
ingu og kunnáttusemi í atvinnulífi, sem
aftur grundvallast á mennta- og sam-
göngukerfi viðkomandi þjóðar.
I Bandaríkjunum og víðar skipa menn sér
í stjórnmálafylkingar eftir því hvernig þeir
telja lífskjörum og hagsæld best borgið.
Repúblíkanar, eða hægri menn hafa
löngum trúað því að það sé öllum til hags-
bóta að efnamenn ráðstafi tekjum sínum
með sem allra minnstum afskiptum ríkis-
ins. Ronald Reagan gekkst fyrir skatta-
lækkunum til handa efnuðum þjóðfélags-
þegnum árið 1981 með fyrirheitum að auk-
in hagsæld auðkýfinganna skapaði meiri
veltu og aukin viðskiptaumsvif sem kæmu
á endanum öllum til góða. Auðlegðin
Sá tími er liðinn þegar það var aðalatriði að framleiða óhemju magn af vöru.
48 ÞJÓÐLÍF